Trichoglossus

	Trichoglossus
	Stephens, 1826
	; Przedstawiciel rodzaju – lorysa oliwkowogłowa (T. euteles)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Loriini
Rodzaj	Trichoglossus
	Typ nomenklatoryczny
	Psittacus haematotus J.F. Gmelin, 1788 (= Psittacus haematodus Linnaeus, 1771)
Synonimy
	Australasia Lesson, 1830; Australia Bonaparte, 1850; Eutelipsitta Mathews, 1911; Oenopsittacus Reichenow, 1913;
	Australasia Lesson, 1830; Australia Bonaparte, 1850; Eutelipsitta Mathews, 1911; Oenopsittacus Reichenow, 1913;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Trichoglossus – rodzaj ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w rodzinie papug wschodnich (Psittaculidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Celebesie, Małych Wyspach Sundajskich, Flores, Molukach, Nowej Gwinei, Wyspach Lojalności, Biak, Australii, Wyspach Sula, Filipinach i Karolinach^[7].

Morfologia

Długość ciała 20–30 cm, rozpiętość skrzydeł około 46 cm; masa ciała 48–169 g^[7].

Systematyka

Etymologia

Trichoglossus: gr. θριξ thrix, τριχος trikhos „włos”; γλωσσα glōssa „język”^[8].
Australasia (Australia): fr. Australie „Australia”; Malaisie „Malezja”^[9]. Gatunek typowy: Australasia novaehollandiae Lesson, 1830 (= Psittacus haematodus Linnaeus, 1771).
Eutelipsitta: anagram rodzaju Psitteuteles różnych autorów (por. gr. ευτελης eutelēs „tani, marny”, od τελος telos „koszt”; nowołac. psitta „papuga”, od gr. ψιττακη psittakē „papuga”)^[10]. Nowa nazwa dla rodzaju Psitteuteles różnych autorów.
Oenopsittacus: gr. οινωψ oinōps, οινωπος oinōpos „głęboka czerwień, koloru wina”; ψιττακος psittakos „papuga”^[11]. Gatunek typowy: Chalcopsitta rubiginosa Bonaparte, 1850.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]:

Trichoglossus rubiginosus (Bonaparte, 1850) – lorysa wiśniowa
Trichoglossus chlorolepidotus (Kuhl, 1820) – lorysa zielonogłowa
Trichoglossus haematodus (Linnaeus, 1771) – lorysa górska
Trichoglossus moluccanus (J.F. Gmelin, 1788) – lorysa niebieskobrzucha
Trichoglossus rubritorquis Vigors & Horsfield, 1827 – lorysa obrożna
Trichoglossus euteles (Temminck, 1835) – lorysa oliwkowogłowa
Trichoglossus capistratus (Bechstein, 1811) – lorysa timorska
Trichoglossus weberi (Büttikofer, 1894) – lorysa zielona
Trichoglossus forsteni Bonaparte, 1850 – lorysa większa

Przypisy

↑ Trichoglossus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ J.F. Stephens: Genus CCXVII — Trichoglossus, Vigors. W: G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 14: Aves. Cz. 1. London: Printed for G. Kearsley, 18126, s. 129. (ang.).
↑ R.P. Lesson: Traité d'ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d'oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levraul, 1831, s. 209. (fr.).
↑ Ch.L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 5. (łac.).
↑ G. Mathews. On some necessary alterations in the nomenclature of birds. Pt II. „Novitates Zoologicae”. 18, s. 10, 1911. (ang.).
↑ A. Reichenow. Vorlegung von Bälgen über die Gattungen der Loris, insbesondere über die in Färbung und Verbreitung von den Arten der Gattungen Trichoglossus, Eos und Chalcopsitta abweichende Chalcopsitta ruhiginosa Bp. und begründet für diese Art die neue Gattung Oenopsittacus. „Journal für Ornithologie”. 61, s. 401, 1913. (niem.).
↑ ^a ^b S.M. Billerman: Old World Parrots (Psittaculidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.psitta4.01. [dostęp 2020-08-07]. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Trichoglossus [dostęp 2022-01-30] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Australasia [dostęp 2022-01-30] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Eutelipsitta [dostęp 2022-01-30] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Oenopsittacus [dostęp 2022-01-30] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (Wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-08].

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[itis-1] Trichoglossus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Stephens-2] J.F. Stephens: Genus CCXVII — Trichoglossus, Vigors. W: G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 14: Aves. Cz. 1. London: Printed for G. Kearsley, 18126, s. 129. (ang.).

[Lesson-3] R.P. Lesson: Traité d'ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d'oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levraul, 1831, s. 209. (fr.).

[Bonaparte-4] Ch.L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 5. (łac.).

[Mathews-5] G. Mathews. On some necessary alterations in the nomenclature of birds. Pt II. „Novitates Zoologicae”. 18, s. 10, 1911. (ang.).

[Reichenow-6] A. Reichenow. Vorlegung von Bälgen über die Gattungen der Loris, insbesondere über die in Färbung und Verbreitung von den Arten der Gattungen Trichoglossus, Eos und Chalcopsitta abweichende Chalcopsitta ruhiginosa Bp. und begründet für diese Art die neue Gattung Oenopsittacus. „Journal für Ornithologie”. 61, s. 401, 1913. (niem.).

[Billerman-7] S.M. Billerman: Old World Parrots (Psittaculidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.psitta4.01. [dostęp 2020-08-07]. (ang.).

[8] The Key to Scientific Names ↓, Trichoglossus [dostęp 2022-01-30] .

[9] The Key to Scientific Names ↓, Australasia [dostęp 2022-01-30] .

[10] The Key to Scientific Names ↓, Eutelipsitta [dostęp 2022-01-30] .

[11] The Key to Scientific Names ↓, Oenopsittacus [dostęp 2022-01-30] .

[Mielczarek&Kuziemko-12] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (Wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-08].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne