Triple Gold Club

Trofea Triple Gold Club: złoty medal igrzysk olimpijskich, Puchar Stanleya oraz złoty medal mistrzostw świata

Triple Gold Club (z ang. Klub Potrójnego Złota) – termin używany w hokeju na lodzie do opisania grona hokeistów i trenerów, którzy zdobyli: złoty medal igrzysk olimpijskich, złoty medal mistrzostw świata oraz trofeum Puchar Stanleya w lidze National Hockey League (NHL). Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie (IIHF) uważa wyżej wymienione tytuły jako „trzy główne tytuły w tym sporcie”[1].

Elementy Triple Gold Club

IIHF traktuje wyżej wymienione tytuły za „trzy główne tytuły w tym sporcie”[1]. Jednakże do 1977 w mistrzostwach świata oraz do 1998 w igrzyskach olimpijskich nie mogli uczestniczyć profesjonalni zawodnicy, którzy grali w lidze National Hockey League (NHL). Obydwa turnieje pierwotnie przeznaczone były dla amatorów. Dodatkowo wielu czołowym graczom europejskim, zwłaszcza tym z ZSRR i Czechosłowacji, nie wolno było grać w NHL i walczyć o Puchar Stanleya przed upadkiem żelaznej kurtyny w 1989 roku[1].

Złoty medal olimpijski

Turnieje hokejowe na igrzyskach olimpijskich odbywają się od 1920 roku. Turniej mężczyzn po raz pierwszy rozegrany został na letnich igrzyskach w Antwerpii. Był to pierwszy i ostatni udział tej dyscypliny na letnich igrzyskach. Cztery lata później hokej na lodzie stał się konkurencją zimowych igrzysk olimpijskich[2]. Igrzyska olimpijskie pierwotnie były przeznaczone dla sportowców amatorów, więc gracze z NHL oraz innych lig zawodowych nie mogli w nich uczestniczyć. Początkowo rywalizację zdominowała reprezentacja Kanady, która w pierwszych siedmiu edycjach odniosła sześć zwycięstw. W 1956 roku po raz pierwszy w Igrzyskach udział wzięła reprezentacja ZSRR, która aż do upadku tego państwa stawała zawsze na podium igrzysk olimpijskich. Jedynie dwukrotnie nie zdobyła złotego medalu (w Olimpiadach, które odbyły się w Stanach Zjednoczonych). Pierwszy raz miało to miejsce podczas igrzysk w Squaw Valley (brąz). Po raz drugi zaś, Związek Radziecki przegrał złoto po pamiętnym meczu tzw. „cudzie na lodzie” w Lake Placid w 1980 roku. Inne drużyny, które zdobyły złoty medal tej imprezy to: Wielka Brytania w 1936, Szwecja w 1994 i 2006 oraz Czechy w 1998[3].

Wielu Kanadyjczyków z NHL było specjalistami w tej dyscyplinie sportu, więc kanadyjski związek hokejowy CAHA naciskał na możliwość gry zawodników profesjonalnych z amatorami[4]. Po kilku debatach na temat definicji tego kim jest zawodowiec Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) zdecydował, że wszyscy zawodnicy mogą rywalizować w igrzyskach olimpijskich odbywających się po 1988 roku. NHL nie był chętny do umożliwienia graczom rywalizacji w igrzyskach. Powodem był konflikt terminów. Igrzyska olimpijskie odbywają się w środku sezonu NHL. Liga musi zatrzymywać rywalizację, aby umożliwić udział ich graczy. Jednakże osiągnięto porozumienie zgodnie, z którym zawodnicy NHL mogą uczestniczyć w turnieju olimpijskim począwszy od 1998 roku[5].

Złoty medal mistrzostw świata

Mistrzostwa Świata w hokeju na lodzie są corocznym turniejem organizowanym przez Międzynarodową Federację Hokeja na Lodzie (IIHF). Jest to najważniejszy międzynarodowy turniej hokejowy po turnieju olimpijskim. Turniej początkowo był uznawany jednoznacznie z turniejem olimpijskim. Miało to miejsce w 1920, 1924 i w 1928 oraz co cztery kolejne lata, aż do 1968 roku. Pierwsze mistrzostwa świata, które odbyły się niezależnie zorganizowano w 1930 roku. Wzięło w nich udział dwanaście zespołów[6]. Na przestrzeni lat zmianom ulegał format mistrzostw i podział państw na grupy. Obecnie mistrzostwa świata odbywają się według podziału na grupy. Najlepsze drużyny grają w tzw. elicie. Turniej odbywa się zazwyczaj w maju i uczestniczy w nim 16 zespołów. Słabsze drużyny rywalizują w pięciu turniejach, w których startuje po sześć zespołów, jeśli natomiast występuje więcej niż 44 drużyny rozgrywany jest dodatkowy turniej kwalifikacyjny, w którym najsłabsze drużyny grają w najsłabszej tzw. III dywizji. W turnieju elity po fazie grupowej odbywa się dodatkowo faza pucharowa, której zwycięzca zostaje mistrzem świata[7].

Tak, jak na igrzyskach olimpijskich, tak i na mistrzostwach świata w pierwszych turniejach dominującą rolę odgrywała Reprezentacja Kanady, wygrywając je 12 razy pomiędzy 1930, a 1952 rokiem. W 1954 roku w mistrzostwach świata zadebiutował zespół Związku Radzieckiego i od tego czasu stał się głównym rywalem Kanady. Od 1963, aż do rozpadu ZSRR w 1991 roku, reprezentacja tego państwa zdobyła 20 mistrzowskich tytułów, co jest rekordem. W tym okresie Rosjanie siedmiokrotnie nie wywalczyli złota[8]. Pozostałe drużyny, które zdobyły tytuł mistrza świata to przedstawicie tzw. „Wielkiej Siódemki”: Kanady, Czech, Finlandii, Rosji, Szwecji, USA oraz Słowacji[9].

Puchar Stanleya

Puchar Stanleya jest przechodnim trofeum National Hockey League, który corocznie zdobywa najlepsza drużyna fazy play-off. Puchar Stanleya jest najstarszym trofeum sportu profesjonalnego w Ameryce Północnej[10] i otoczony jest przez liczne legendy i tradycje, z których najstarszą jest uroczyste picie szampana przez zwycięski zespół. W przeciwieństwie do trofeów pozostałych trzech głównych zawodowych lig Ameryki Północnej, nowy Puchar Stanleya nie jest wydawany co roku, lecz zwycięzca poprzedniej edycji przechowuje trofeum dopóki dopóty nie zostanie koronowany nowy mistrz. Jest to jedyne trofeum w sporcie zawodowym, na którym wygrawerowane są wszystkie zwycięskie nazwiska zawodników, trenerów, kierownictwa oraz pracowników klubu[10]. Oryginalna miska zrobiona jest ze srebra. Mierzy 18,5 centymetra wysokości oraz 29 cm długości. Obecny Puchar Stanleya zwieńczony jest kopią oryginału miski, która wykonana jest z niklu. Dziś ma wysokość 89,5 cm i waży 15,5 kg[11].

Pierwotnie puchar nazywał się Dominium Hockey Challenge Cup. Trofeum zostało ufundowane w 1892 roku, przez ówczesnego gubernatora generalnego Kanady lorda Stanleya, jako nagroda dla najlepszej amatorskiej drużyny hokejowej w Kanadzie[12]. W 1915 roku dwie zawodowe organizacje hokeja na lodzie National Hockey Association (NHA) i Pacific Coast Hockey Association (PCHA) osiągnęły porozumienie, według której ich mistrzowie mieli rozegrać spotkanie, którego zwycięzca zdobywał Puchar Stanleya. Po serii fuzji stał się de facto trofeum mistrzowskim NHL w 1926 roku. Puchar stał się de iure nagrodą za mistrzostwo NHL w 1947 roku.

Członkowie

27 lutego 1994 roku szwedzcy hokeiści Tomas Jonsson, Mats Näslund i Håkan Loob zostało faktycznie pierwszymi członkami tego grona, gdy Szwecja zdobyła złoty medal na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1994. Termin Triple Gold Club został wprowadzony pierwszy raz po Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Salt Lake City w 2002, kiedy członkami zostali zawodnicy reprezentacji Kanady, która wywalczyła wówczas złoto olimpijskie[13]. 8 maja 2007 roku IIHF ogłosiła sformalizowanie "klubu" i jego członków, którzy zdobyli poszczególne trzy tytuły[14]. Uroczystość miała odbyć się podczas trwających w Kanadzie mistrzostw świata w 2008 roku, jednak przeniesiono ją pierwotnie na start inauguracyjnego Pucharu Wiktorii we wrześniu 2008[15]. Ostatecznie uroczyste otwarcie klubu wraz ze wszystkimi 22 członkami miało miejsce na igrzyskach w Vancouver 22 lutego 2010.

Najkrótszego czasu podczas kariery na zdobycie wszystkich trzech tytułów od pierwszego zwycięstwa potrzebowali Szwedzi Niklas Kronwall, Mikael Samuelsson i Henrik Zetterberg, zdobywając wszystkie trzy trofea w ciągu dwóch lat[16]. Z drugiej strony Rosjanin Wiaczesław Fietisow na uzbieranie trzech trofeów potrzebował 19 lat. Jest on jednocześnie najstarszym graczem uzyskującym członkostwo w klubie – wstąpił do niego w wieku 39 lat i 48 dni. Kanadyjczyk Jonathan Toews jest najmłodszym graczem wśród członków klubu – trzeci tytuł (Puchar Stanleya) zdobył w wieku 22 lat i 42 dni. Wiaczesław Fietisow, jego rodak Igor Łarionow i Szwed Peter Forsberg są jedynymi hokeistami, którzy każde trofeum zdobyli więcej niż raz.

IIHF nie zalicza do tego grona pięciu Kanadyjczyków, którzy wygrywali w latach 1920, 1924 i 1928. W tych latach obowiązywała zasada podwójnego mistrzostwa. Zawodnicy zostawali jednocześnie mistrzami świata i olimpijskimi. Są to: Frank Frederickson, Haldor Halderson, Dunc Munro, Hooley Smith oraz Dave Trottier.

Według stanu z 25 lutego 2018[17][18] członkami Triple Gold Club zostało dwudziestu ośmiu zawodników: w tym dziewięciu Szwedów, dziesięciu Kanadyjczyków, siedmiu Rosjan i dwóch Czechów, a w gronie do tego czasu znalazło się sześciu obrońców i dwudziestu dwóch napastników. Jak dotychczas w tym gronie nie ma bramkarzy[1]. Jako 28. wyróżniony został Rosjanin Pawieł Daciuk, który zdobył swoje trzecie trofeum, złoty medal Zimowych Igrzyskm Olimpijskich 2018, formalnie w ramach ekipy olimpijskich sportowców z Rosji z uwagi na wykluczenie reprezentacji Rosji[19].

Na turnieju MŚ 2022 wstęp do grona TGC uzyskał Fin Valtteri Filppula[20].

Zawodnicy

ZawodnikData przyjęciaMistrzostwo olimpijskieMistrzostwo świataPuchar Stanleya
Szwecja Tomas Jonsson27 lutego 1994Szwecja 1994Szwecja 1991New York Islanders 1982, 1983
Szwecja Mats Näslund27 lutego 1994Szwecja 1994Szwecja 1991Montreal Canadiens 1986
Szwecja Håkan Loob27 lutego 1994Szwecja 1994Szwecja 1987, 1991Calgary Flames 1989
Rosja Walerij Kamienski10 czerwca 1996ZSRR 1988ZSRR 1986, 1989, 1990Colorado Avalanche 1996
Rosja Aleksiej Gusarow10 czerwca 1996ZSRR 1988ZSRR 1986, 1989, 1990Colorado Avalanche 1996
Szwecja Peter Forsberg *10 czerwca 1996Szwecja 1994, 2006Szwecja 1992, 1998Colorado Avalanche 1996, 2001
Rosja Wiaczesław Fietisow *7 czerwca 1997ZSRR 1984, 1988ZSRR 1978, 1981, 1982, 1983, 1986
1989, 1990		Detroit Red Wings 1997, 1998
Rosja Igor Łarionow *7 czerwca 1997ZSRR 1984, 1988ZSRR 1982, 1983, 1986, 1989Detroit Red Wings 1997, 1998, 2002
Rosja Aleksandr Mogilny10 czerwca 2000ZSRR 1988ZSRR 1989New Jersey Devils 2000
Rosja Władimir Małachow10 czerwca 2000WNP 1992ZSRR 1990New Jersey Devils 2000
Kanada Rob Blake *24 lutego 2002Kanada 2002Kanada 1994, 1997Colorado Avalanche 2001
Kanada Joe Sakic *24 lutego 2002Kanada 2002Kanada 1994Colorado Avalanche 1996, 2001
Kanada Brendan Shanahan *24 lutego 2002Kanada 2002Kanada 1994Detroit Red Wings 1997, 1998, 2002
Kanada Scott Niedermayer *9 maja 2004Kanada 2002, 2010Kanada 2004New Jersey Devils 1995, 2000, 2003
Anaheim Ducks 2007
Czechy Jaromír Jágr15 maja 2005Czechy 1998Czechy 2005, 2010Pittsburgh Penguins 1991, 1992
Czechy Jiří Šlégr15 maja 2005Czechy 1998Czechy 2005Detroit Red Wings 2002
Szwecja Nicklas Lidström *26 lutego 2006Szwecja 2006Szwecja 1991Detroit Red Wings 1997, 1998, 2002, 2008
Szwecja Fredrik Modin26 lutego 2006Szwecja 2006Szwecja 1998Tampa Bay Lightning 2004
Kanada Chris Pronger *6 czerwca 2007Kanada 2002, 2010Kanada 1997Anaheim Ducks 2007
Szwecja Niklas Kronwall4 czerwca 2008Szwecja 2006Szwecja 2006Detroit Red Wings 2008
Szwecja Henrik Zetterberg4 czerwca 2008Szwecja 2006Szwecja 2006Detroit Red Wings 2008
Szwecja Mikael Samuelsson4 czerwca 2008Szwecja 2006Szwecja 2006Detroit Red Wings 2008
Kanada Eric Staal28 lutego 2010Kanada 2010Kanada 2007Carolina Hurricanes 2006
Kanada Jonathan Toews9 czerwca 2010Kanada 2010, 2014Kanada 2007Chicago Blackhawks 2010, 2013
Kanada Patrice Bergeron15 czerwca 2011Kanada 2010, 2014Kanada 2004Boston Bruins 2011
Kanada Sidney Crosby17 maja 2015Kanada 2010, 2014Kanada 2015Pittsburgh Penguins 2009, 2016, 2017
Kanada Corey Perry22 maja 2016Kanada 2010, 2014Kanada 2016Anaheim Ducks 2007
Rosja Pawieł Daciuk25 lutego 2018Olimpijscy sportowcy z Rosji 2018Rosja 2012Detroit Red Wings 2002, 2008
Kanada Jay Bouwmeester12 czerwca 2019Kanada 2014Kanada 2004, 2004St. Louis Blues 2019
Finlandia Valtteri Filppula29 maja 2022Finlandia 2022Finlandia 2022Detroit Red Wings 2008

Trenerzy

Pierwszym trenerem, który został członkiem Triple Gold Club był Mike Babcock, który 28 lutego 2010 roku poprowadził drużynę Kanady do mistrzostwa olimpijskiego, wcześniej zdobywając z nią mistrzostwo świata (2004) i w 2008 roku zostając mistrzem NHL jako trener Detroit Red Wings[21].

TrenerData przyjęciaMistrzostwo olimpijskieMistrzostwo świataPuchar Stanleya
Kanada Mike Babcock28 lutego 2010Kanada 2010, 2014Kanada 2004Detroit Red Wings 2008

Legenda:

 * Zawodnik jest członkiem Galerii Sław Hokeja[22].
Tekst pogrubioną czcionką oznacza tytuł po którym osoba została członkiem Triple Gold Club.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d Andrew Podnieks: Triple Gold Goalies... not. iihf.com. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  2. ↑ Kenth Hansen: The birth of Swedish ice hockey - antwerp 1920. la84foundation.org. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  3. ↑ Olympic Ice Hockey Tournaments, Men. iihf.com. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  4. ↑ Andrew Podnieks, Szymon Szemberg: Story #17 – Protesting amateur rules, Canada leaves international hockey. iihf.com. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  5. ↑ Joe Lapointe: HOCKEY: The N.H.L.'s Olympic Gamble; Stars' Participation in Nagano Could Raise Sport's Profile. The New York Times. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  6. ↑ 4th World and 15th European Championship. hokej.snt.cz. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  7. ↑ skh: Reforma hokejowych MŚ weszła w życie. hokej.net. [dostęp 2011-06-30]. (pol.).
  8. ↑ Past medalists. iihf.com. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  9. ↑ Joe Lapointe: Olympics: Hockey; N.H.L. and Its Teams Send Players to Bench. The New York Times. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  10. ↑ a b Stanley Cup Fun Facts. nhl.com. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  11. ↑ Stanley Cup Engraving Facts, Firsts, and Faux Pas. Hockey Hall of Fame. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  12. ↑ The Stanley Cup. nhl.cmo. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  13. ↑ Steve Buffery: Skating a fine line. Toronto Sun. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  14. ↑ Triple Gold Club Induction. iihf.com. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  15. ↑ Triple Gold Club expands to 22. iihf.com. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  16. ↑ Damien Cox: King Henrik of Hockeytown. Toronto Star. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  17. ↑ Crosby in Triple Gold Club. iihfworlds2015.com, 2015-05-18. [dostęp 2015-05-24]. (ang.).
  18. ↑ Perry joins TGC. iihfworlds2016.com, 2016-05-23. [dostęp 2016-05-23]. (ang.).
  19. ↑ Andrew Podnieks: Datsyuk joins TGC. pyeongchang2018.iihf.hockey, 2018-02-25. [dostęp 2018-02-25].
  20. ↑ Andrew Podnieks: Finland does it!. iihf.com, 2022-06-17. [dostęp 2022-06-17]. (ang.).
  21. ↑ Martin Merk: Triple gold for Eric Staal. iihf.com. [dostęp 2011-06-30]. (ang.).
  22. ↑ List of honored Players. Hockey Hall of Fame. [dostęp 2009-02-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Triple Gold Club
Rozgrywki
Zawodnicy
Trenerzy
International Ice Hockey Federation (IIHF)
Mistrzostwa świata
Inne rozgrywki
Obecne
Nieistniejące
Powiązane artykuły

Media użyte na tej stronie

Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Triple Gold Club.jpg
Autor: User:Scorpion0422 at the English Wikipedia, Licencja: CC BY 3.0
The three components of the Triple Gold Club: (clockwise from top left) Olympic gold (the pictured medal is from the 1998 Winter Olympics), the Stanley Cup and World Championship gold (the pictured medal is from the 2001 tournament). All three on display at the Hockey Hall of Fame in Toronto, Canada.