Trolejbusy w Tychach

Trolejbusy w Tychach

trolejbus
Solaris Trollino 12MB obsługujący linię B
Państwo	Polska
Lokalizacja	Tychy
Organizator	Zarząd Transportu Metropolitalnego
Operator	Tyskie Linie Trolejbusowe Sp. z o.o.
Liczba linii	7
Lata funkcjonowania	od 1982
Infrastruktura
System trolejbusowy w 2020 roku
Napięcie zasilania	600 V DC
Liczba zajezdni	1
Tabor
Liczba pojazdów	24
Strona internetowa
Portal Transport

Trolejbus podczas obsługi zmienionej trasy linii E z wykorzystaniem baterii trakcyjnych

Trolejbusy w zajezdni przy ul. Towarowej

Dwa Solarisy Trollino 12MB na przystanku Tychy Dworzec PKP

Trolejbusy w Tychach – jeden z trzech funkcjonujących systemów transportu trolejbusowego w Polsce (obok Lublina oraz Gdyni i Sopotu).

Historia

Budowę pierwszej eksperymentalnej linii trolejbusowej rozpoczęto na polecenie wojewody 11 lutego 1982 i uruchomiono 30 września 1982 roku. Trasa miała długość 4 kilometrów i biegła od zajezdni autobusowej ulicami Piłsudskiego i Dmowskiego, do ulicy Jana Pawła II. Tychy wybrano na miejsce eksperymentu ze względu na szerokie ulice, które nadawały się do wprowadzenia komunikacji trolejbusowej. Miesiąc później (30.10.1982) wojewoda wydał zgodę na rozbudowę sieci^[1]. Pierwsze trolejbusy miały oznaczenia cyfrowe: 1, 2, 3, potem wprowadzono oznaczenie literowe: A, B, C, D, E, F, G.

26 czerwca 2018 podpisano umowę na budowę sieci trolejbusowej na ul. Sikorskiego wraz z budową nowej stacji zasilającej, co umożliwi zmianę trasy linii E i uruchomienie nowej linii G. Część linii pozbawionej trakcji trolejbusy będą pokonywać na bateriach^[2].

Infrastruktura

Trolejbusowa sieć trakcyjna jest zasilana prądem stałym o nominalnym napięciu 660 V. Energia elektryczna dostarczana jest za pośrednictwem dwóch podstacji trakcyjnych, zlokalizowanych w zajezdni autobusowej (moc 2×800 kW) oraz przy ul. Budowlanych (moc 3×800 kW)^[1]. Przewód jezdny w postaci miedzianego drutu o średnicy 12 mm zawieszony jest na wysokości od 5,80 do 6,20 m nad ulicami. Łączna długość sieci trakcyjnej wynosi ponad 40 km dla pojedynczego toru. Na sieci znajduje się 20 zwrotnic (rozjazdów), 19 tzw. zjazdów, 11 skrzyżowań oraz 32 przerywacze (izolatory sekcyjne). Wszystkie zwrotnice sterowane są radiowo. Obecnie obsługą linii trolejbusowych zajmują się Tyskie Linie Trolejbusowe, Spółka z o.o. powstała w wyniku wydzielenia ze struktur tyskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej.

Linie

Trolejbusy kursują na następujących trasach^[3]:

Numer linii	Trasa
	Towarowa – Hipermarkety – Paprocańska – Piłsudskiego – Hala Sportowa – Skałka – Osiedle „K” – Osiedle „R” – Stoczniowców 70 – Hetmańska – Harcerska – Hotelowiec – E.Leclerc – Gen. Andersa – Dworzec PKP Dworzec PKP / stanowisko 1 – Budowlanych – Carboautomatyka – E.Leclerc – Begonii – Harcerska – Hetmańska – Stoczniowców 70 – Osiedle „R” – Osiedle „K” – Skałka – Hale Targowe – Hala Sportowa – Piłsudskiego – Paprocańska – Hipermarkety – Towarowa – Towarowa Skrzyżowanie – Towarowa Rondo – Przemysłowa I – Przemysłowa II – Przemysłowa Hurtownie – Metalowa – Zajezdnia
	Paprocany Pętla T-bus – Paprocany Dymarek – Osiedle „T” – Osiedle „O” – Lodowisko – Wyszyńskiego – Szpital Wojewódzki – Filaretów – Edukacji – Pływalnia – Bielska – Hotelowiec – E.Leclerc – Gen. Andersa – Dworzec PKP Dworzec PKP / stanowisko 2 – Budowlanych – Carboautomatyka – E.Leclerc – Hotelowiec – Stadion – Pływalnia – Edukacji – Filaretów – Szpital Wojewódzki – Wyszyńskiego – Lodowisko – Osiedle „O” – Osiedle „T” – Paprocany Dymarek – Paprocany Pętla T-bus
	Towarowa – Hipermarkety – Paprocańska – Piłsudskiego – Hala Sportowa – Dmowskiego – Jana Pawła II – Żwakowska – Harcerska – Hotelowiec – E.Leclerc – Gen. Andersa – Dworzec PKP Dworzec PKP / stanowisko 1 – Budowlanych – Carboautomatyka – E.Leclerc – Begonii – Harcerska – Żwakowska – Jana Pawła II – Dmowskiego – Hale Targowe – Hala Sportowa – Piłsudskiego – Paprocańska – Hipermarkety – Towarowa – Towarowa Skrzyżowanie – Towarowa Rondo – Przemysłowa I – Przemysłowa II – Przemysłowa Hurtownie – Metalowa – Zajezdnia
	Towarowa – Hipermarkety – Paprocańska – Osiedle „O” – Lodowisko – Wyszyńskiego – Szpital Wojewódzki – Filaretów – Edukacji – Pływalnia – Bielska – Hotelowiec – E.Leclerc – Andersa – Dworzec PKP Dworzec PKP / stanowisko 1 – Budowlanych – Carboautomatyka – E.Leclerc – Hotelowiec – Stadion – Pływalnia – Edukacji – Filaretów – Szpital Wojewódzki – Wyszyńskiego – Lodowisko – Osiedle „O” – Paprocańska – Hipermarkety – Towarowa – Towarowa Skrzyżowanie – Towarowa Rondo – Przemysłowa I – Przemysłowa II – Przemysłowa Hurtownie – Metalowa – Zajezdnia
	Sikorskiego Wiadukt – Osiedle Z1 – Osiedle Z – Jezioro Paprocańskie – Paprocany Pętla – Paprocany Dymarek – Osiedle T – Osiedle O – Śródmieście – Rondo Cassino – Gen. Grota Roweckiego – Elfów – Pływalnia – Stadion – Bielska – Hotelowiec – Begonii – Harcerska – Hetmańska – Stoczniowców 70 – Osiedle R – Osiedle L – Cztery Pory Roku – Sikorskiego Kościół – Osiedle W – Paprocany Dymarek – Paprocany Pętla – Jezioro Paprocańskie – Osiedle Z – Osiedle Z1 – Sikorskiego Wiadukt
	Szpital Wojewódzki – Filaretów – Edukacji – Elfów – Gen Grota-Roweckiego – Dmowskiego – Skałka – Osiedle „K” – Osiedle „R” – Stoczniowców 70 – Hetmańska – Harcerska – Hotelowiec Hotelowiec – Stadion – Pływalnia – Edukacji – Filaretów – Szpital Wojewódzki
	Szpital Wojewódzki – Wyszyńskiego – Lodowisko – Osiedle „O” – Piłsudskiego – Hala Sportowa – Dmowskiego – Gen. Grota-Roweckiego – Elfów – Pływalnia – Bielska – Begonii Begonii – Harcerska – Hetmańska – Stoczniowców 70 – Osiedle „R” – Osiedle „K” – Skałka – Hale Targowe – Hala Sportowa – Piłsudskiego – Osiedle O – Lodowisko – Wyszyńskiego – Szpital Wojewódzki
	Sikorskiego Wiadukt – Osiedle Z1 – Osiedle Z – Jezioro Paprocańskie – Paprocany Pętla – Paprocany Dymarek – Osiedle W – Sikorskiego Kościół – Cztery Pory Roku – Osiedle L – Osiedle R – Stoczniowców 70 – Hetmańska – Harcerska – Hotelowiec – Stadion – Pływania – Elfów – Gen. Grota Roweckiego – Rondo Cassino – Śródmieście – Osiedle O – Osiedle T – Paprocany Dymarek – Paprocany Pętla – Jezioro Paprocańskie – Osiedle Z – Osiedle Z1 – Sikorskiego Wiadukt

Tabor

Do roku 1989 w taborze znajdowały się wyłącznie trolejbusy produkcji radzieckiej ZiU-9, łącznie 24 szt. Pierwszy polskiej produkcji trolejbus zakupiono w roku 1989 – był on zbudowany na bazie autobusu firmy Jelcz^[1].

Trolejbusy „ZIU” były stopniowo zastępowane średniopodłogowymi pojazdami marki Jelcz PR110E oraz Jelcz 120MT. W 2002 roku spółka Tyskie Linie Trolejbusowe wprowadziła do ruchu pierwszy niskopodłogowy trolejbus w Tychach – Solaris Trollino 12T. Do roku 2008 zakupiono sześć pojazdów Solaris Trollino 12 różnych podtypów.

W 2012 i na początku 2013 roku w ramach projektu „Modernizacja infrastruktury tramwajowej i trolejbusowej w Aglomeracji Górnośląskiej wraz z infrastrukturą towarzyszącą” Tyskie Linie Trolejbusowe wprowadziły do użytku 15 nowych pojazdów marki Solaris. Jedną z nowości jest w nich możliwość jazdy bez podłączania troleja nawet do 5 km – co może mieć kluczowe znaczenie np. w przypadku różnych zdarzeń drogowych czy objazdów^[4].

Dzięki programowi unijnemu, rozpoczął się proces wycofywania z eksploatacji pojazdów wysokopodłogowych – Jelcz PR110UE (używane od 1983 r.) Jelcz 120MTE (używany od 1994 r.). W kwietniu 2015 roku ostatnie dwa trolejbusy marki Jelcz zostały wycofane z ruchu i od tej pory Tyskie Linie Trolejbusowe eksploatują wyłącznie pojazdy niskopodłogowe.

W grudniu 2018 roku rozpoczęły się dostawy trzech zakontraktowanych trolejbusów Solaris Trollino 12, zbudowanych na nadwoziu IV generacji. Pojazdy wyposażone są w baterie trakcyjne litowo-tytanowe (LTO), umożliwiające przejechanie do 30 km bez zasilania z sieci. Są to również pierwsze tyskie trolejbusy z klimatyzacją przestrzeni pasażerskiej.

Typ Trolejbusu	Eksploatacja od	Udogodnienia	Liczba egzemplarzy
Solaris Trollino 12T	2002		1
Solaris Trollino 12AC	2004		2
Solaris Trollino 12DC R	2006		3
Solaris Trollino 12MB	2012		15
Solaris Trollino 12 (IV)	2018		3
Wszystkie pojazdy			24
Udział trolejbusów niskopodłogowych we flocie			100%
Średni wiek pojazdów (2015)			4 lata

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Schemat sieci linii trolejbusowych w Tychach. tlt.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)].
• Zarząd Transportu Metropolitalnego
• Tyskie Linie Trolejbusowe. tlt.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-07)].