Trombocyt

Trombocyt

platelet

thrombocytus

Trombocyt^[1][2], płytka krwi^[1], płytka Bizzozera^[1], krwinka płytkowa^[1][2] – morfotyczny składnik krwi, podłużny strzępek komórki (nie jest ona komórką w przeciwieństwie do erytrocytów oraz leukocytów) pozbawiony jądra komórkowego^[2], niezdolny do poruszania się, odgrywający u większości kręgowców istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi. Są to dyskowate struktury, mniejsze od pozostałych komórkowych składników krwi (około 1–2 μm^[2]), otoczone błoną komórkową fragmenty cytoplazmy oderwane od megakariocytów (trombopoeza). Zawierają w cytoplazmie szereg ziarnistości zawierających liczne mediatory biologiczne, a na powierzchni glikoproteiny spełniające funkcje receptorowe. Ziarnistości te to^[2]: lizosomy, mitochondria, rybosomy, ziarna glikogenu oraz mikrofibryle i mikrotubule.

Trombocyty uczestniczą w inicjowaniu zmian miażdżycowych, stymulują wzrost fibroblastów, stymulują wzrost komórek mięśni gładkich i naczyń^[2]. Są też odpowiedzialne za proces inicjacji krzepnięcia, fibrynolizy i skurczu naczyń krwionośnych. W razie uszkodzenia tkanki w osoczu rozpoczyna się seria reakcji chemicznych, w wyniku których fibrynogen zostaje przekształcony w cząsteczki fibryny, te zaś zlepiają się, tworząc siateczkę zasklepiającą ranę. W siatce tej więzną następnie erytrocyty i trombocyty – w wyniku czego powstaje skrzep.

U większości gatunków zwierząt występują w ilości 300–600 tys. trombocytów na 1 μl krążącej krwi^[2]. U człowieka mikrolitr (mm³) krwi pełnej zawiera typowo 150–400 tys. płytek krwi^[1]. Po około 8–10 dniach ulegają degradacji^[3].

Zaburzenia związane z płytkami krwi to:

• trombocytopenia (małopłytkowość) – obniżona poniżej normy liczba płytek krwi.
• trombocytoza lub trombocytemia – zwiększona powyżej normy liczba płytek.
• trombastenia lub trombopatia – upośledzenie funkcji płytek.

Koncentrat płytkowy uzyskuje się z krwi oddawanej przez krwiodawców w procesie trombaferezy.

Zobacz też

• leki przeciwpłytkowe

Przypisy