Trutnowy
wieś | |
![]() Dom podcieniowy z 1720 roku | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo | Trutnowy |
Liczba ludności (2006) | 1100 |
Strefa numeracyjna | 58 |
Kod pocztowy | 83-020 |
Tablice rejestracyjne | GDA |
SIMC | 0159746 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
![]() |
Trutnowy (niem. Trutenau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Cedry Wielkie na obszarze Żuław Gdańskich.
Siedziba klubu piłkarskiego Grom Trutnowy.
Historia
Pierwsza wzmianka o istnieniu wsi pochodzi z 1308 roku, kiedy to Władysław Łokietek nadał ją synom kasztelana gdańskiego Unisława. Dwa lata później wieś została sprzedana Krzyżakom. W XVI i XVII wieku był to obszar osadnictwa olęderskiego. Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim[1].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
W roku 2008 wieś obchodziła jubileusz 700-lecia.
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[2] na listę zabytków wpisane są:
- kościół parafialny pw. śś. Piotra i Pawła z XIV w., nr rej.: 222 z 6.08.1962
- cmentarz grzebalny, nr rej.: 1023 z 30.12.1987
- plebania (nr 18) z 1728, nr rej.: 223 z 13.08.1962
- dom podcieniowy nr 4 (d. 3), murowano-szachulcowy z 1720, nr rej.: 9 z 10.11.1959.
Kościół
Gotycki ceglany kościół parafialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła pochodzi z 1334. Zniszczoną w 1945 wieżę kościoła nakryto nowym płaskim dachem; rekonstrukcji wieży dokonano dopiero w latach 2017-2018 (odtworzoną w innym miejscu drewnianą wieżę zamontowano w całości za pomocą dźwigu), wtedy też powieszono czekający od dawna na to zdarzenie dzwon[3][4]. Wewnątrz późnomanierystyczny ołtarz z 1675.
Kościół jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej, należącej do dekanatu Żuławy Steblewskie w archidiecezji gdańskiej.
Plebania
Nieopodal kościoła znajduje się barokowa plebania z 1728, z mansardowym dachem z lukarnami, krytym dachówką holenderką. W sieni znajduje się tablica erekcyjna z czarnego marmuru. Zachowały się drzwi wejściowe z barokowymi okuciami oraz duże okna z pierwotną stolarką.
Dom podcieniowy
W południowej części wsi znajduje się dom podcieniowy z 1720. Wsparty jest on na ośmiu słupach, z dekoracyjnymi mieczami tworzącymi rodzaj arkad. Piętro i dwa szczyty mają konstrukcję szkieletową o szczególnym ozdobnym układzie belek. Zachował się pierwotny układ wnętrza z wielką sienią i piętrową galerią oraz liczne barokowe detale wyposażenia wnętrza. W wielkiej sieni znajduje się makieta XVIII-wiecznej wsi projektowanego skansenu miniatur żuławskiego budownictwa w skali 1:100. W domu ma siedzibę Stowarzyszenie "Żuławy Gdańskie", a od 2008 mieści się tu Muzeum Wsi Żuławskiej.
W centrum wsi, po zachodniej stronie stoi XIX-wieczny dom zagrodniczy w konstrukcji szkieletowej – typowy przykład budownictwa żuławskiego.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 33 [dostęp 2017-01-08] .
- ↑ "Wspólny projekt na ratunek żuławskim zabytkom", Flash - Panorama Pomorza nr 1 (38)/2016, styczeń 2016
- ↑ Zabytki Żuław Wiślanych odzyskują swój dawny blask
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Autor: Polimerek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Trutnowy - dom podcieniowy nr 4, 1720
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Trutnowy - kościół śś. Piotra i Pawła
Autor:
Mapa powiatu gdańskiego, Polska
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Trutnowy - kościół śś. Piotra i Pawła
Autor:
Mapa gminy Cedry Wielkie, Polska
Autor: Polimerek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Trutnowy - rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. śś. Piotra i Pawła, 2 poł. XIV, XVII
Autor: Polimerek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Podcieniowy dom mennonicki ww wsi Trutnowy
Autor: Polimerek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół we wsi Trutnowy, detal architektoniczny.
Herb gminy Cedry Wielkie