Trybunał Wodny w Walencji

Trybunał Wodny
Tribunal de las Aguas, Bernardo Ferrándiz, 1865
Brama Apostolska katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, przy której obraduje Trybunał

Trybunał Wodny w Walencji[1] (hiszp. El Tribunal de las Aguas de la Vega de Valencia) – trybunał rozstrzygający kwestie związane z dostępem i wykorzystaniem zasobów wodnych w regionie Walencji na obszarze Vega de Valencia. Złożony z 8 wybieranych członków, reprezentujących interesy prawie 12 tysięcy mieszkańców terenów nawadnianych przez system irygacyjny rozprowadzający wodę z rzeki Turii. Najstarsza instytucja wymiaru sprawiedliwości w Europie.

W 2009 roku Trybunał Wodny w Walencji wraz z Radą Mędrców w Murcji został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[2].

Opis

Rolnictwo w regionie Walencji uzależnione jest od wody dostarczanej poprzez rozbudowany system irygacyjny z rzeki Turii uchodzącej do Morza Śródziemnego w Walencji. Dziewięć kanałów irygacyjnych rozprowadza wodę – sześć po terenach prawobrzeżnych: Quart, Benácher-Faitanar, Mislata, Chirivella, Favara i Rovella i trzy na terenach lewobrzeżnych: Tormos, Mestalla i Rascaña[3].

Trybunał dba o zapewnienie równego dostępu do wody wszystkim społecznościom terenów nawadnianych przez system irygacyjny wodą z Turii (3471 ha) i reprezentuje ich interesy wobec innych stron[4]. Trybunał sprawuje dwie funkcje: sadowniczą i administracyjną[5][6]. W okresach nadzwyczajnej suszy (hiszp. tandeo extraordinario) Trybunał może nakazać regionowi Moncada otwarcie jednego lub dwóch z czterech jazów, by zapewnić dopływ wody do kanałów pod jego jurysdykcją – przywilej nadany przez króla Jakuba II w 1321 roku[7].

Trybunał jest najstarszą instytucją wymiaru sprawiedliwości w Europie, a jego korzenie sięgają czasów Al-Andalus[3]. Został założony po zajęciu Półwyspu Iberyjskiego przez Arabów w VIII w.[8] – niektórzy podają 960 rok jako datę jego powstania[9]. Założyli go osadnicy – użytkownicy kanałów, a nie władze[8]. Pierwsze pisemne wzmianki o Trybunale pochodzą z początku XIII wieku[9]. W XIII wieku król Jakub I Zdobywca po podbiciu tych terenów, w ustanowionym prawie tzw. Els Furs nadał mieszkańcom Walencji i Królestwa Walencji prawo do kontroli nad wodami i rzekami[10].

W Trybunale zasiada 8 wybieranych członków, reprezentujących interesy prawie 12 tysięcy mieszkańców terenów nawadnianych przez system irygacyjny wodą z Turii[4]. Członkowie Trybunału mają zastępców, również wybranych przez mieszkańców terenów nawadnianych, którzy mogą ich zastępować w pracach Trybunału[4]. Poprzez głosowanie członkowie wyłaniają przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Trybunału na dwuletnią kadencję. Tradycyjnie, gdy przewodniczący reprezentuje społeczność z terenów prawobrzeżnych, wiceprzewodniczący musi być ze społeczności z terenów lewobrzeżnych - i vice versa[4]. Przewodniczący musi wstrzymać się od prowadzenia spraw i wydawania werdyktu w sprawach dotyczących społeczności, którą reprezentuje[4][5]. Podobnie inni członkowie Trybunału nie mogą decydować w sprawach dotyczących ich społeczności[4].

Trybunał obraduje publicznie w każdy czwartek w południe przy bramie apostolskiej Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny[4]. Obrady prowadzone są wyłącznie w języku walenckim, bez sporządzania dokumentów procesowych i udziału prawników[5]. Funkcje prokuratora sprawuje Guarda, prace Trybunału wspomagają rzeczoznawcy Veedores obliczający kwoty odszkodowań[11].

Trybunał i Rada Mędrców w Murcji to jedyne instytucje prawa zwyczajowego uznane za prawomocne sądy w hiszpańskim systemie sprawiedliwości[12]. Od wyroków Trybunału nie ma możliwości apelacji do sądów innych instancji[4].

Przypisy

  1. Nazwa polska za Polskim Komitetem ds. UNESCO: Hiszpania (pol.). [dostęp 2014-11-22].
  2. UNESCO ICH: Irrigators’ tribunals of the Spanish Mediterranean coast: the Council of Wise Men of the plain of Murcia and the Water Tribunal of the plain of Valencia (ang.). [dostęp 2014-11-23].
  3. a b Trybunał Wodny w Walencji: History of The Water Court (ang.). [dostęp 2014-11-22].
  4. a b c d e f g h UNESCO: Nomination for inscription on the Representative List in 2009 (Reference No. 00171) (ang.). [dostęp 2014-11-22].
  5. a b c Trybunał Wodny w Walencji: The proceedings (ang.). [dostęp 2014-11-22].
  6. Ludger Döpp: Das spanische Wasserrecht: die Verteilung von Wasser als Regelungsproblem, Volume 74 of Münsteraner Studien zur Rechtsvergleichung. LIT Verlag Münster, 2000, s. 186. ISBN 978-3-8258-5365-5. [dostęp 2014-11-23].
  7. Ludger Döpp: Das spanische Wasserrecht: die Verteilung von Wasser als Regelungsproblem, Volume 74 of Münsteraner Studien zur Rechtsvergleichung. LIT Verlag Münster, 2000, s. 189. ISBN 978-3-8258-5365-5. [dostęp 2014-11-23].
  8. a b Julia A. Hudson-Richards, Cynthia A. Gonzales. Water as a Collective Responsibility: The Tribunal de las Aguas and the Valencian Community. „Bulletin for Spanish and Portuguese Historical Studies”. 1, s. 98, 2013-12-31. 38 (ang.). 
  9. a b Ludger Döpp: Das spanische Wasserrecht: die Verteilung von Wasser als Regelungsproblem, Volume 74 of Münsteraner Studien zur Rechtsvergleichung. LIT Verlag Münster, 2000, s. 178-179. ISBN 978-3-8258-5365-5. [dostęp 2014-11-23].
  10. Julia A. Hudson-Richards, Cynthia A. Gonzales. Water as a Collective Responsibility: The Tribunal de las Aguas and the Valencian Community. „Bulletin for Spanish and Portuguese Historical Studies”. 1, s. 101, 2013-12-31. 38 (ang.). 
  11. Ludger Döpp: Das spanische Wasserrecht: die Verteilung von Wasser als Regelungsproblem, Volume 74 of Münsteraner Studien zur Rechtsvergleichung. LIT Verlag Münster, 2000, s. 199–200. ISBN 978-3-8258-5365-5. [dostęp 2014-11-23].
  12. Ludger Döpp: Das spanische Wasserrecht: die Verteilung von Wasser als Regelungsproblem, Volume 74 of Münsteraner Studien zur Rechtsvergleichung. LIT Verlag Münster, 2000, s. 184. ISBN 978-3-8258-5365-5. [dostęp 2014-11-23].

Media użyte na tej stronie

Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Porta apòstols maigb.jpg
Porta apòstols seu València
Tribunal de les Aigües Valencia.JPG
Miniatura Tribunal de les Aigües de Valencia - Miniatura Tribunal de las Aguas de Valencia
Tribunal aguas 2.jpg
Autor: Carlesmari, Licencja: CC BY 3.0
Tribunal de les Aigues amb Camps