Trygław (głaz narzutowy)
| ||
 pomnik przyrody ustanowiony 1954 | ||
.jpg) | ||
| Państwo |  Polska | |
| Województwo |  zachodniopomorskie | |
| Lokalizacja | Tychowo | |
| Obwód | 50 metrów | |
Położenie na mapie Tychowa  | ||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | ||
Położenie na mapie powiatu białogardzkiego  | ||
Położenie na mapie gminy Tychowo _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Tychowo") | ||
 53°55′53,55″N 16°15′39,82″E/53,931542 16,261061 | ||
Trygław – głaz narzutowy w miejscowości Tychowo, w gminie Tychowo, w powiecie białogardzkim, w województwie zachodniopomorskim, największy w Polsce. Znajduje się na miejscowym cmentarzu.
Obwód głazu wynosi około 50 metrów, długość 16 metrów, szerokość 11 metrów, łączna wysokość 7,8 metra (w tym 4 metry zagłębione w ziemię); objętość około 700 m3, szacowana masa około 2000 ton[1][2].
Eratyk, z ciemnoszarego gnejsu, przetransportowany został ze Skandynawii przez lądolód w czasie ostatniego zlodowacenia. Na powierzchni wyraźnie widoczne rysy – ślady wleczenia przez lądolód.
Z głazem związane są liczne lokalne legendy, nazwa pochodzi od Trygława, którego złoty posąg zakopany jest jakoby pod głazem. Podobno jeden z książąt Pomorza Zachodniego wjechał na niego karocą zaprzężoną w cztery konie i zawrócił nią[3].
W pierwszą niedzielę roku 1874 niemieccy mieszkańcy wznieśli na nim drewniany krzyż z figurą ukrzyżowanego Chrystusa. Figura jest dziełem rzeźbiarza Wilhelma Theodora Achtermanna, została odlana w berlińskiej odlewni żeliwa przez Moritza Geißa. Pod krzyżem znajduje się tablica z czterowierszem, ufundowana przez Hansa Hugo von Kleista-Retzowa z Kikowa i Hugo von Kleista-Retzowa z Tychowa. Autorem czterowiersza jest ten pierwszy. Tekst w tłumaczeniu na język polski brzmi:
Bałwochwalstwo i grzech pokrywały kraj ciemnością, zanim Jezus przez swoją śmierć przyniósł światło i życie. On umieścił Trygława pod kamieniem, zamykając go. I prowadzi swoje dzieci w ramiona Ojca[4].
Obecnie, corocznie w dzień Wszystkich Świętych kamień używany jest jako ołtarz na którym odprawiana jest msza.
Od 1954 podlega ochronie prawnej jako pomnik przyrody[5]. Od 1996 znajduje się w herbie Tychowa.
Przypisy
- ↑ Głaz Trygław i inne olbrzymy, szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2021-01-03] (pol.).
- ↑ Skąd się wzięły głazy narzutowe w Polsce? - Jerzy Gągol, Państwowy Instytut Geologiczny - PIB [dostęp 2021-01-03] (pol.).
- ↑ Historia Gminy. „Urząd Gminy”. Tychowo.
- ↑ Gerhard Rühlow – broszura Wielki Kamień – Głaz Trygław.
- ↑ Pomnik przyrody Trygław. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-01-03].
Bibliografia
- Polish database of representative Geosites selected for the European Network [dostęp 2021-01-03].
- Największy głaz narzutowy w Polsce [dostęp 2021-01-03].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.65 N
- S: 52.58 N
- W: 13.95 E
- E: 17.10 E
Shiny green button/marker widget.
Autor:
Mapa powiatu białogardzkiego, Polska
WZÓR TABLICY INFORMUJĄCEJ O NAZWIE POMNIKA PRZYRODY BĘDĄCEGO POJEDYNCZYM TWOREM PRZYRODY ŻYWEJ LUB NIEOŻYWIONEJ (Dziennik Ustaw z 21 grudnia 2004 Nr 268 poz. 2665)
Autor:
Mapa gminy Tychowo, Polska