Trzęsienie ziemi na Bliskim Wschodzie (1759)
| Nawiedzone państwa | |
|---|---|
| Epicentrum | |
| Data | 30 października 1759 |
| Godzina | 4:00 |
| Ofiary śmiertelne | 2000 |
| Magnituda | 6,6 |
| 33°06′N 35°36′E/33,100000 35,600000 | |
| Nawiedzone państwa | |
|---|---|
| Epicentrum | |
| Data | 25 listopada 1759 |
| Ofiary śmiertelne | 20 000 |
| Magnituda | 7,4 |
| 33°42′N 35°54′E/33,700000 35,900000 | |
Trzęsienie ziemi na Bliskim Wschodzie (1759) – seria trzęsień ziemi o magnitudzie 6,6 i 7,4, które wstrząsnęły Bliskim Wschodem w październiku i listopadzie 1759 roku. Objęło swoim zasięgiem wschodnią część basenu Morza Śródziemnego, powodując dotkliwe zniszczenia na obszarze dzisiejszej Syrii, Libanu, Turcji i Izraela – wówczas części Imperium Osmańskiego. Wraz z trzęsieniem ziemi w Syrii (1202) było to prawdopodobnie najsilniejsze trzęsienie ziemi w regionie.
Przyczyny trzęsienia
Trzęsienie ziemi na Bliskim Wschodzie zostało spowodowane naprężeniem powstającym w skorupie ziemi. Doszło do kolizji przemieszczających się płyt litosferycznych: płyty afrykańskiej poruszającej się na południe i płyty arabskiej, poruszającej się na północny wschód.
W rezultacie tych ruchów wzdłuż strefy Wielkich Rowów Afrykańskich powstało pęknięcie. Jego przedłużeniem na Bliskim Wschodzie jest Rów Jordanu, który sięga na północy do Doliny Bekaa i kończy się w górach Taurus. W Rowie Jordanu powstały Morze Martwe i jezioro Tyberiadzkie. Przez ten obszar przebiega jeden uskok tektoniczny. W dnie doliny ryftowej znajduje się lewoskrętny uskok transformacyjny. Gwałtowne rozprężenie naprężeń zgromadzonych w tym uskoku tektonicznym, było najprawdopodobniej przyczyną trzęsienia ziemi w 1759 roku[1].
Przebieg wstrząsów
30 października 1759
Sekwencja zdarzeń w 1759 roku rozpoczęła się 30 października od dwóch poważnych wstrząsów tektonicznych, których magnitudę oszacowano na 6,6. Epicentrum wstrząsów znajdowało się w rejonie Doliny Hula na północ od jeziora Tyberiadzkiego. Pierwszy wstrząs był najsilniejszy. Nastąpił o godz. 4.00 rano czasu lokalnego, i trwał dłużej niż minutę. Około dziesięciu minut później nastąpił drugi, lżejszy wstrząs, który trwał piętnaście sekund. Trzęsienie ziemi spowodowało duże zniszczenia w Górnej Galilei, dotykając najmocniej miasto Safed. Mniejsze zniszczenia odnotowano w Akce, Tyrze i Sydonie. Liczbą ofiar oszacowano na około 2 tys. zabitych[2].
25 listopada 1759
Wieczorem 25 listopada 1759 roku, około godz. 19.30 czasu lokalnego, nastąpiło dużo mocniejsze trzęsienie ziemi. Jego magnitudę oszacowano na 7,4. Epicentrum wstrząsów znajdowało się w Dolinie Bekaa. Był to jeden duży wstrząs tektoniczny o zmieniającej się sile (nasilający się i słabnący na zmianę), który trwał przez około dwie minuty. Osiem minut później wystąpił drugi niewielki wstrząs, i kolejny w nocy około godz. 21.00 czasu lokalnego. W kolejnych dniach odnotowano wiele wstrząsów wtórnych. Trzęsienie ziemi spowodowało duże zniszczenia w obrębie kilku dzisiejszych państw Bliskiego Wschodu. W Dolinie Bekaa zniszczone zostały wszystkie wioski. Miasto Safed w Górnej Galilei zostało niemal całkowicie zniszczone. W Damaszku zniszczona została jedna trzecia miasta, a tysiące ludzi zginęło. Również Trypolis i inne nadmorskie miasta doznały dużych zniszczeń, a ich mieszkańcy szukali schronienia na polach. Wstrząsy były odczuwalne nawet w Egipcie. Liczbą ofiar oszacowano na około 20 tys. zabitych[2][3].
Przypisy
- ↑ M. Daeron; Y. Klinger; P. Tapponnier; A. Elias; E. Jacques; A. Sursock. Sources of the large A.D. 1202 and 1759 Near East earthquakes. „Geology”, s. 529–532, 2005. Geological Society of America. DOI: 10.1130/G21352.1 (ang.). [dostęp 2013-09-18].
- ↑ a b John Kitto: Palestine: the Physical Geography and Natural History of the Holy Land. Nabu Press, 1841. [dostęp 2013-09-18]. (ang.)
- ↑ Michel M. Alouf: History of Baalbek. Book Tree, 1999. ISBN 978-1585090631.
Bibliografia
- Mohamed Reda Sbeinati; Ryad Darawcheh; Mikhail Mouty. The historical earthquakes of Syria – an analysis of large and moderate earthquakes from 1365 B.C. to 1900 A.D.. „Annals of Geophysics”. 48, s. 381, 2005. Istituto Nazionale di Geofisica e Vulcanologia (ang.). [dostęp 2013-09-18].
Media użyte na tej stronie
A clear location mark for use on a map
Autor: Mikenorton, Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of the the main tectonic features in the coastal part of Lebanon, modified after Elias et al. 2007 [1]
Flag of the Ottoman Empire (c. 1750s).[1]
A variety of Ottoman naval flags with crescents are recorded in Western sources during the 18th century.
Flaggen aller seefahrenden Nationen shows several Turkish naval flags with three crescents (heraldic decrescents, horns pointing away from the hoist as in the later Ottoman flag)
Bull's eye graphic for use with earthquake location maps.