Trzęsienie ziemi w Chile (1960)

Trzęsienie ziemi w Chile (1960)
Ilustracja
Lokalizacja epicentrum wstrząsu
Nawiedzone państwa

 Chile

Epicentrum

Valdivia

Data

22 maja 1960

Godzina

15:11

Ofiary śmiertelne

1655 osób

Stracili mieszkanie

Około 2 mln osób[1]

Magnituda

9,5[a]

Położenie na mapie Chile
Mapa konturowa Chile, w centrum znajduje się punkt z trzema otaczającymi go okręgami o coraz większej średnicy, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „Santiago”
Ziemia38°17′24″S 73°03′00″W/-38,290000 -73,050000
Zniszczona ulica w Valdivii
Rozchodzenie się fali tsunami na Oceanie Spokojnym po trzęsieniu chilijskim
Zniszczenia po katastrofie

Trzęsienie ziemi w Chile, zwane też wielkim trzęsieniem chilijskim – silne trzęsienie ziemi o magnitudzie 9,5 które nawiedziło południowe Chile 22 maja 1960 roku o 15:11 czasu lokalnego[2].

Trzęsienie to uznawane jest za najsilniejszy wstrząs tektoniczny odnotowany w dotychczasowej historii pomiarów sejsmicznych[3][4][1]. Dzień wcześniej odnotowano serię wstrząsów wstępnych o sile do 8 stopni około 160 km na północ. Po trzęsieniu wystąpiła również seria dwunastu wstrząsów wtórnych o magnitudzie przynajmniej 6 każdy[4].

Epicentrum tego wstrząsu znajdowało się w okolicach miasta Valdivia, 700 km na południe od stolicy Santiago.

Wstrząs wywołał fale tsunami, które uderzyły w wybrzeże południowoamerykańskie, inne pokonały cały Pacyfik, uderzając w hawajskie miasto Hilo oddalone o ponad 10 tys. km (61 zabitych[5]), a także w wybrzeża Japonii (122 zabitych[5]) i Filipin (32 zabitych). Łącznie na skutek wstrząsu i fal tsunami zginęło 1655 osób[5]. Ponad 2 mln osób zostało bez dachu nad głową[5]. Straty po trzęsieniu ziemi i tsunami oszacowano na 550 mln dolarów w Chile, 75 mln na Hawajach oraz 50 mln w Japonii.

Trzęsienie ziemi wywołało również osuwiska. Trzy duże osunięcia ziemi doprowadziły do zablokowania przepływu rzeki San Pedro oraz znaczącego podniesienia poziomu jeziora Riñihue, z którego ta rzeka wypływa. Nagromadzone masy wody mogły jednak przerwać ziemną tamę i groziły zalaniem doliny, w której zamieszkiwało wówczas około 100 tys. osób (w tym miasto Valdivia). W ciągu jednego dnia po wstrząsie udało się obniżyć wysokość ziemnej zapory z 24 do 15 m. Prace zabezpieczające trwały 2 kolejne miesiące. Wydarzenie to zostało nazwane Riñihuazo.

Prawie dwa dni później (47h) wybuchł wulkan Puyehue[1][6].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Magnituda podana za USGS (11 lipca 2016 roku)[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c National Centers for Environmentla Information: Significant Earthquake. CHILE: PUERTO MONTT, VALDIVIA. [dostęp 2018-01-16]. (ang.).
  2. ↑ a b United States Geological Survey: M 9.5 – Bio-Bio, Chile. [dostęp 2018-01-16]. (ang.).
  3. ↑ USGS: 20 Largest Earthquakes in the World. [dostęp 2018-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-11)]. (ang.).
  4. ↑ a b Chilean Earthquake and Tsunami (1960). W: Bethany D. Rinard Hinga: Ring of Fire: An Encyclopedia of the Pacific Rim's Earthquakes, Tsunamis, and Volcanoes: An Encyclopedia of the Pacific Rim's Earthquakes, Tsunamis, and Volcanoes. ABC-CLIO, 2015, s. 42–43. ISBN 978-1-61069-297-7. [dostęp 2018-01-15]. (ang.).
  5. ↑ a b c d Brian F. Atwater, Marco Cisternas V., Joanne Bourgeois, Walter C. Dudley, James W. Hendley II, Peter H.Stauffer: Surviving a Tsunami—Lessons from Chile, Hawaii, and Japan. [w:] U.S. Geological Survey Circular 1187 [on-line]. [dostęp 2018-01-16]. (ang.).
  6. ↑ National Centers for Environmentla Information: Significant Volcanic Eruption. Puyehue. [dostęp 2018-01-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Chile.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Chile location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Chile
Bullseye1.png
Autor: Mikenorton, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bull's eye graphic for use with earthquake location maps
Hilo after Tsunami 1960.jpg
Tsunami Generated by Earthquake of May 22, 1960, Coast of Chile The Waiakea area of Hilo, Hawaii, 10,000 km from the generating area. Parking meters were bent by the force of the debris-filled waves. Note the scattered debris and the gutted foundation. This tsunami, generated by the earthquake off the coast of central Chile, affected the entire Pacific Basin. One of the most seriously affected areas was Hilo, Hawaii, where 61 deaths and $24 million in damage occurred. In the area of maximum destruction, only buildings of reinforced concrete or structural steel, and a few others sheltered by these buildings, remained standing -- and even these were generally gutted. Frame buildings either were crushed or floated early to the limits of flooding. Photo credit: U.S. Navy
Valdivia after earthquake, 1960.jpg
Earthquake damage to good quality, wood-frame houses in Valdivia, Chile, 1960.