Trzęsienie ziemi w San Francisco (1906)

Trzęsienie ziemi w San Francisco
Ilustracja
Zniszczona ulica
Nawiedzone państwa Stany Zjednoczone
EpicentrumSan Francisco, Kalifornia
Data18 kwietnia 1906
Godzina5:12
Ofiary śmiertelne3000 osób
Stracili mieszkanie225 tys. – 300 tys.
Magnituda7,8
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Ziemia37°43′N 122°40′W/37,716667 -122,666667
Chmury pyłów nad miastem po trzęsieniu ziemi

Trzęsienie ziemi w San Francisco w 1906 roku – główne trzęsienie ziemi, które uderzyło San Francisco i wybrzeże północnej Kalifornii o godzinie 5:12 nad ranem 18 kwietnia 1906 roku. Główny wstrząs epicentrum wystąpił niedaleko brzegu ok. 3 km od miasta. Obszar epicentralny miał kształt wąskiego pasa biegnącego wzdłuż uskoku San Andreas na północ, jak i na południe, o całkowitej długości 296 mil (477 km). Obszar, na którym wstrząsy były tak silne, że zawaleniu uległy wszystkie kominy, liczył 110 km szerokości. Trzęsienie trwało 65 sekund (według zapisów sejsmografów z Berkeley, niedaleko obszaru epicentralnego), zaś w samym San Francisco zniszczenia zostały dokonane w czasie 40 sekund[1].

Wstrząsy miały charakter pulsacyjny. Trzęsienie było odczuwalne od Oregonu do Los Angeles (a więc na długości 1170 km wzdłuż wybrzeży Pacyfiku), a także w głąb kraju do miejscowości Winnemucca w centralnej Nevadzie. Tak zwane wstrząsy wtórne występowały w tym rejonie jeszcze przez półtora roku. Klęska i spowodowane nią pożary zostały zapamiętane jako jedna z najgorszych naturalnych katastrof w historii Stanów Zjednoczonych.

W tym czasie odnotowano tylko 567 wypadków śmiertelnych; liczba została podana przez rząd w obawie o nagły wzrost cen usług budowlanych i związanym z tym kosztem odbudowy miasta. Także w Chinatown zignorowano setki ofiar przypisując to rasizmowi panującemu w tamtych czasach. Dziś ta liczba została skorygowana i oszacowana na przynajmniej 3 tys. Większość przypadków śmiertelnych występowało w San Francisco, ale 189 zostało zgłoszonych w okolicach zatoki. Pozostałe miejsca na terenie zatoki takich jak Santa Rosa, San Jose i Uniwersytet Stanford także ucierpiały w katastrofie.

Liczba osób, które pozostały bez dachu nad głową, figurowała w granicach od 225 tys. do 300 tys. z całkowitej liczby populacji, która wynosiła 410 tys.; połowa uchodźców uciekła przez zatokę do Oakland i Berkeley. Gazety w tamtym czasie określiły park Golden Gate, Presidio, Panhandle i plaże między Ingleside a North Beach jako miejsca zapełnione namiotami zastępującymi ludziom domy. Dwa lata później, w 1908 roku, wiele z nich było w dalszym ciągu jedynym miejscem zamieszkania dla uchodźców.

Trzęsienie ziemi i pożary mogłyby pozostawić długookresowy i znaczący odcisk na postępie w rozwoju Kalifornii. W czasie katastrofy San Francisco było dziewiątym co do wielkości miastem w Stanach Zjednoczonych i największym na zachodnim wybrzeżu z populacją sięgającą blisko 410 tys. Przez 60 lat miasto zdołało jednak zostać centrum finansowym, handlowym i kulturalnym zachodu: operowało najbardziej wpływowym portem na zachodnim wybrzeżu i było „bramą do Pacyfiku”.

29 lipca 2015 w wieku 113 lat i 309 dni zmarła Ruth Newman, uważana była za najstarszą ocalałą z katastrofalnego trzęsienia ziemi w San Francisco w 1906 roku[2] natomiast 11 stycznia 2016 zmarł William A. Del Monte będący w momencie poprzedzającym śmierć ostatnim żyjącym ocalałym z trzęsienia[3].

Panorama miasta po trzęsieniu ziemi

W kulturze

  • The Earthquake Blend

Przypisy

  1. Mizerski Włodzimierz: Uskok San Andreas w Kalifornii, w: „Poznaj Świat” nr 1 (290), Rok XXV, styczeń 1977, s. 33–36.
  2. Zmarła najstarsza mieszkanka San Francisco - tvp.info
  3. Zmarł ostatni świadek kataklizmu z 1906 r. (pol.). rp.pl. [dostęp 2016-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-28)].

Media użyte na tej stronie

Usa edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the USA (without Hawaii and Alaska).

EquiDistantConicProjection:
Central parallel:

* N: 37.0° N

Central meridian:

* E: 96.0° W

Standard parallels:

* 1: 32.0° N
* 2: 42.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Formulas for x and y:

x = 50.0 + 124.03149777329222 * ((1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
      * sin(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
y = 50.0 + 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * 0.02613325650382181
      - 1.6155950752393982  * 124.03149777329222 *
     (1.3236744353715044  - (1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180)) 
      * cos(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Sfearthquake3b.jpg
San Francisco Mission District burning in the aftermath of the San Francisco Earthquake of 1906.
Sanfranciscoearthquake1906.jpg
San Francisco, California, United States.

Smoldering after the 1906 earthquake, called the Friscoquake.

Taken from the tower of the Union Ferry Building. Market Street between Sacramento and Third Streets.

ARC Identifier: 531006
Bullseye1.png
Autor: Mikenorton, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bull's eye graphic for use with earthquake location maps
San Francisco earthquake.jpg
San Francisco earthquake 1906 - panoramic view

View of the destruction brought about by the San Francisco Earthquake, 1906 Records of the Office of the Chief Signal Officer (Army) (111-AGF-1-A-D)

This is a composite panorama, meaning that it is pieced together from four separate images to give a panoramic effect. The photographer is unknown, though it may have been taken by the Army Signal Corps. It is printed on silver gelatin paper.

The photo was taken from the site of the Stanford Mansion, later the Stanford Court hotel, on Powell Street, between California St. and Pine St.

The square bell tower in the left frame is that of: Old Saint Mary's Church, 660 California, San Francisco, CA 94108