Trzcianka

Trzcianka

— miasto w gminie miejsko-wiejskiej —
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	czarnkowsko-trzcianecki
Gmina	Trzcianka
Data założenia	XII
Prawa miejskie	1731
Burmistrz	Krzysztof Wojciech Jaworski
Powierzchnia	18,3 km²
Wysokość	78 m n.p.m.
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość	16924 [1] 941,4 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 67
Kod pocztowy	64-980
Tablice rejestracyjne	PCT
Położenie na mapie gminy Trzcianka Trzcianka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Trzcianka
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Trzcianka
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego Trzcianka
53°02′30″N 16°27′40″E/53,041667 16,461111
TERC (TERYT)	3002074
SIMC	0967162
Hasło promocyjne: Spojrzenie w przyszłość. Trzcianka – Trudno wymówić, łatwo polubić.
Urząd miejski ul. Sikorskiego 7 64-980 Trzcianka
Strona internetowa
BIP

Trzcianka (niem. Schönlanke) – miasto w zachodniej Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzcianka. Miasto położone jest nad rzeką Trzcianka i kilkoma jeziorami na Pojezierzu Wałeckim.

Początki miejscowości sięgają XIII wieku. Prawa miejskie uzyskała 3 marca 1731 z rąk króla Polski Augusta II Mocnego^[2]. Miasto wraz z Czarnkowem pełni funkcję stolicy powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego. W mieście znajduje się część instytucji powiatowych, m.in. Sąd Rejonowy, Szpital Powiatowy im. Jana Pawła II i Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Wiele pozostałych instytucji ma tu swoje przedstawicielstwa, m.in. Powiatowy Urząd Pracy w Czarnkowie Filia w Trzciance czy Delegatura Starostwa Powiatowego.

Trzcianka jest największym miastem powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego. Według danych z 2022

roku miasto liczyło 16 924 mieszkańców. Zajmuje powierzchnię 18,3 km².

Jest siedzibą władz gminy miejsko-wiejskiej Trzcianka, w której skład wchodzi 20 sołectw^[3].

Trzcianka jest lokalnym ośrodkiem kulturalnym, politycznym oraz gospodarczym. Tutaj znajdują się siedziby m.in. burmistrza, Rady Miejskiej, Biblioteki Publicznej i Centrum Kultury im. Kazimiery Iłłakowiczówny^[4]. Do największych zakładów produkcyjnych działających w mieście należą Hydro Extrusion Poland, Joskin Polska, Northstar Poland i Lubmor Sp. z o.o.^[5]

Nazwa

Pierwsza osada powstała w miejscu dzisiejszej Trzcianki prawdopodobnie już w XIII wieku i położona była przy średniowiecznym trakcie z Poznania do Kołobrzegu. Było to miejsce, w którym krzyżowały się drogi lokalne, stąd nazwano je Rozdróżką.

W XVI wieku rozwijająca się w tym miejscu miejscowość przyjęła nazwę Trzcianna Łąka, a następnie Trzciana Łąka. Pochodziło to od licznych w okolicy łąk porośniętych trzciną.

W XVII wieku nazwę skrócono do formy Trzcionka, a w 1751 roku przyjęto nazwę Trzcianka.

W latach 1772–1945, kiedy miasto znajdowało się kolejno w granicach Królestwa Prus, Republiki Weimarskiej i III Rzeszy, używano nazwy Schönlanke od słowa schön, czyli piękny.

7 maja 1946 roku po powrocie miejscowości w granice Polski zadecydowano o przywróceniu nazwy Trzcianka, która funkcjonuje do dziś^[6].

Położenie

Trzcianka leży w północno-zachodniej Polsce, w północnej części województwa wielkopolskiego, w północnej części powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego. Miasto znajduje się w południowej części Pojezierza Wałeckiego^[7]. Od północnej, zachodniej i południowej strony otoczone jest lasami, które zajmują niecałe 50% powierzchni gminy^[8].

W granicach miasta znajdują się jeziora: połączone kanałem Sarcze i Długie (znane też jako Logo), Okunie oraz Moczytko. Miasto leży po obu stronach rzeki Trzcianka, która przepływa przez centrum. Poza tym przez zachodnią i południową część miasta przepływają 3 strumienie^[9].

Według danych z 1 stycznia 2010 roku, Trzcianka zajmuje obszar 18,3 km^2[10], w tym są: użytki rolne – 42,28%, lasy – 45,95%^[11]. Miasto stanowi 4,89% powierzchni gminy.

Najbliższe duże miasta to: Piła (oddalona o 25 km) Poznań (90 km), Gorzów Wielkopolski (110 km), Bydgoszcz (120 km), Szczecin (170 km). Odległość z Trzcianki do Warszawy wynosi 375 km, a do Berlina 225 km.

Warunki naturalne

Rzeźba terenu

Rzeźba terenu została wykształcona podczas ostatniego zlodowacenia. Występują tu elementy nizinnych krajobrazów naturalnych: równiny morenowe, pola sandrowe, wydmy, ozy i zagłębienia wytopiskowe. Najwięcej jest gleb rdzawych (ok. 70%)  i bielicowych (ok. 10%)^[12].

Szata roślinna

W okolicy występuje bogata szata roślinna, związana z żyznymi glebami. W lokalnych lasach dominują drzewostany z panującą sosną, ale licznie występują tu też dęby, buki i jodły.

W okolicach miasta występuje kilkadziesiąt gatunków krzewów i roślin runa leśnego podlegających ochronie gatunkowej. Wśród nich są podkolan biały, śnieżyczka przebiśnieg, widłaki kędzierzawy i miotlasty, kukułka szerokolistna, bagno zwyczajne. Stanowiska występowania tych roślin są chronione czynnie, a więc nie prowadzi się tu prac gospodarczych, mogących je zniszczyć. Chronione są także najokazalsze egzemplarze drzew w ramach pomników przyrody^[12].

Zwierzęta

Gromada ssaków reprezentowana jest przez podstawowe gatunki łowne: łosia, jelenia, sarnę, dzika, daniela, zająca, lisa, jenota, borsuka, kunę, norkę, tchórza i piżmaka. Spośród zwierząt chronionych odnotowano występowanie łasicy, gronostaja, orzesznicy, podkowca dużego, mroczków, a z częściowo chronionych – bobra i wydrę.

Ptaki reprezentowane są przez wiele gatunków rzadkich i zagrożonych, m.in. bociana czarnego, orła krzykliwego, rybołowa, błotniaka, krogulca, derkacza, płomykówkę, pójdźkę, puszczyka, dudka, muchołówkę szarą i żałobną.

Z gromady gadów występują: jaszczurka zwinka i żyworodna, padalec oraz węże: żmija i zaskroniec.

Z płazów występują m.in. traszki, rzekotki drzewne, ropuchy szara i zielona, a z owadów m.in. trzmiel rudy i leśny oraz biegacze^[12].

Klimat

Miasto znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego o odmianie morskiej^[13].

Demografia

Trzcianka jest najludniejszym miastem powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego; ma 17 228 mieszkańców, w średnim wieku 40,5 lat, z czego 51,8% stanowią kobiety, a 48,2% mężczyźni^[16].

Ludność Trzcianki na przestrzeni wieków^{[17][18][19][20][17][21][22][16]}:

Piramida wieku mieszkańców Trzcianki w 2014 roku^[16]:

Historia miasta

© Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0

Mauzoleum żołnierzy radzieckich zburzone 8.09.2017 r. na podstawie uchwały radnych i starań burmistrza Krzysztofa Czarneckiego^[23] za zgodą Piotra Glińskiego, wicepremiera rządu RP^[24]

Tereny znajdujące się na północ od Noteci, pomiędzy Drawą a Łomnicą na przełomie wieków XIII i XIV były własnością Czarnkowskich. Dokument Bolesława Wstydliwego z 1245 roku, który według historyków określany jest falsyfikatem, potwierdza przynależność tych terenów do rodu Czarnkowskich. W dokumencie wymienione są z nazwy wsie: Biała (Bialla), Gulcz (Goliasza) i Rozdróżka (Rossdrussga), czyli Trzcianka. Położona miała ona być przy trakcie z Poznania do Kołobrzegu. Zdaniem niektórych badaczy krzyżowały się tu również drogi lokalne, stąd też jej pierwotną nazwą miało być określenie Rozdróżka. Poświadczenia z późniejszych lat, uwiarygadniają dokument Bolesława Wstydliwego: Władysława Łokietka z 1323 r., Zygmunta Starego z 1546 r. oraz Zygmunta Augusta z 1548 r.:

W imię Pana Amen. Na wieczną pamiątkę.... Dlatego my Zygmunt August z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Książę Litwy jako też ziemi Krakowskiej, Sandomierskiej (...) Niniejszym podajemy do wiadomości wszystkim, którym należy, obecnym i przyszłym, którzy o tym wiedzieć powinni, że stawił się osobiście szlachetny Stanisław Sędziwój z Czarnkowa... Przedstawił pismo na pergaminie z podpisem przez świętego księcia Pana Zygmunta I Króla Polski, ojca naszego. (...) i prosił aby je naszym królewskim autorytetem potwierdzić i ratyfikować, umocnić i odnowić. (...) Treść tego słowo w słowo jest ta: (...) Chcemy zasługi tegoż Sędziwoja, naszego umiłowanego, naszą łaską wynagrodzić (...). Od tego czasu wsie nasze Bialla, Goliasza i Rossdrussga (...) jemu oraz następcom dajemy, przekazujemy, zatwierdzamy aby mogli je posiadać, sprzedać, podarować lub zamienić (...).^[17]

Historia miejscowości sięga jednak co najwyżej początków XVI wieku. Prawa miejskie magdeburskie Trzciance nadał 3 marca 1731 król Polski August II Mocny. W latach 1738–1755 Trzcianka była własnością Stanisława Poniatowskiego (ojca ostatniego króla Polski).

Powojenna Trzcianka – widok na park przy p. Pocztowym oraz na obecną ul. Sikorskiego w miejscu, gdzie znajduje się rondo Solidarności

Intensywnie rozwinęło się tu osadnictwo niemieckie (sukiennictwo) i żydowskie (handel wełną). W XVIII był to jeden z największych ośrodków sukienniczych Wielkopolski, posiadając ponad 200 warsztatów tkackich. W 1772 miasto znalazło się pod zaborem pruskim, by w 1807 wejść w granice Księstwa Warszawskiego. Od 1815 ponownie stało się częścią Prus, a wraz z nimi od 1871 Niemiec. W połowie XIX gdy wybudowano linię kolejową, miasto ożywiło się gospodarczo. Powstało wiele nowych fabryk i zakładów powodując tym samym rozwój miasta. Ze względu na dominację ludności niemieckiej traktat wersalski pozostawił w 1919 Trzciankę w granicach Rzeszy. W okresie międzywojennym miasto było stolicą powiatu Netzekreis.

27 stycznia 1945 Trzciankę zajęły wojska radzieckie 2 armii pancernej gwardii i 9 korpusu pancernego gwardii Armii Czerwonej. Podczas walk poległo 127 żołnierzy radzieckich (pochowano ich w mauzoleum, obok którego ustawiono czołg; 1953 roku zwłoki poległych w walce o miasto ekshumowano^[25]). Po 173 latach Trzcianka powróciła w granice państwa polskiego. Ludność miasta została wysiedlona do Niemiec i zastąpiona polskimi osadnikami. Na początku 1945, w związku z działaniami Pełnomocnika Rządu na Obwód Trzcianecki, przywrócono również przedrozbiorową nazwę miasta – Trzcianka^[17]. W 1965 rozebrano wznoszący się na pl. Armii Czerwonej (obecnie pl. Pocztowy) kościół ewangelicki z l. 1843–1847^[17][19].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa pilskiego.

Gospodarka

Szpital Powiatowy im. Jana Pawła II w Trzciance (stara część)

Wybudowano wysypisko odpadów, oczyszczalnię ścieków miejskich o przepustowości 4000 m³^[26].

W Trzciance rozwinął się w ostatnich latach przede wszystkim przemysł aluminiowy. Swoje siedziby mają tu:

• Hydro (do 2018 – Sapa Aluminium; tłocznia profili aluminiowych, anodownie i obróbka profili aluminiowych)
• Copal (systemy aluminiowe oraz obróbka aluminium)
• Zobal (wyroby aluminiowe)

Ponadto w mieście działają firmy takie, jak:

• Northstar Poland (kominki, piece)
• Joskin Polska (maszyny rolnicze)
• Al-Trans (transport krajowy i międzynarodowy)
• Alsanit (Wyposażenia Inwestycji)
• Lubmor (budownictwo okrętowe i lądowe)

W Trzciance są zlokalizowane przedsiębiorstwa z branży handlowej, filie i oddziały banków, towarzystw ubezpieczeniowych i leasingowych.

W grudniu 2010 r. została otwarta pierwsza w mieście galeria handlowa.

Większe sklepy w mieście:

• Stokrotka
• Delikatesy Centrum
• Dwie Biedronki
• Bricomarché
• Netto
• dwa Dino
• cztery Żabki
• Lidl

Edukacja

Szkoły podstawowe

• Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Juliusza Słowackiego w Trzciance (od 1 września 2017 r.)
  • dyrektor: Waldemar Łastowski – od 1 września 2017 – do chwili obecnej

• Szkoła Podstawowa nr 2 im. W. Broniewskiego
  • dyrektor: Rafał Kwiatkowski

• Szkoła Podstawowa nr 3 im. M. Kopernika
  • dyrektor: Anna Wyrzykowska

• Katolicka Szkoła Podstawowa im. Siostry Faustyny Kowalskiej
  • dyrektor: Dorota Pawłowska

Szkoły średnie

• Liceum Ogólnokształcące im. S. Staszica
  • dyrektor: Renata Grzyśnik
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. H. Sienkiewicza
  • dyrektor: Marzena Folwarczna-Nowak
• Zespół Szkół Technicznych im. Noblistów Polskich
  • dyrektor: Robert Ziółkowski

Szkoły wyższe

• Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi filia w Trzciance

Szkoły w Trzciance

Szkoła Podstawowa nr 3 im. Mikołaja Kopernika przy ul. Broniewskiego

Katolicka Szkoła Podstawowa im. św. Faustyny Kowalskiej przy ul. Spokojnej

Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica przy ul. Żeromskiego

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Henryka Sienkiewicza przy ul. Sikorskiego

Kultura

Trzcianecki Dom Kultury

Trzcianka jest centrum kulturalnym, w którym wiele się dzieje z zakresu kultury. W mieście istnieją instytucje kulturalno-oświatowe dla mieszkańców miasta i powiatu.

• Instytucje:
  • Trzcianecki Dom Kultury – organizuje wiele przedsięwzięć kulturalnych, do których należą m.in. Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny „Portret”, Dni Trzcianki, Noc Świętojańska, Dożynki Gminne, Przegląd Filmów „Wampiriada”, czy też Wielkie Malowanie.
  • Młodzieżowy Dom Kultury – organizuje on czas wolny dla dzieci i młodzieży. W MDK działają liczne zespoły wokalne i artystyczne, które osiągają sukcesy na ogólnopolskich konkursach m.in. Ogólnopolskim Festiwalu „Śpiewolandia”.

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy

• Biblioteki:
  • Biblioteka Publiczna i Centrum Kultury im. Kazimiery Iłłakowiczówny w Trzciance
  • Biblioteka Pedagogiczna
  • Biblioteka Parafialna
• Muzeum:
  • Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka – dzięki dysponowaniu dwoma obiektami przy ul. Żeromskiego, muzeum trzcianeckie oferuje równocześnie cztery wystawy:
    • „Dawno temu w Trzciance”
    • „W dawnej szkole”
    • „Jedna ziemia, wiele opowieści”
    • „Z dziejów Trzcianki, czyli historia naszego miasta”

Muzeum organizuje liczne imprezy, z których najbardziej efektowny jest organizowany w plenerze Piknik Muzealny,

W Trzciance mieści się również:

• Hala Sportowo-Widowiskowa – w hali odbywają się miejskie akademie, koncerty, występy kabaretów oraz mecze piłki ręcznej, siatkówki, koszykówki i zajęcia aikido. Znajduje się tu także siłownia, sauna oraz sala do aerobiku,
• Kino Osiedlowe – po modernizacji otwarte 27 stycznia 2017, cyfrowe, ze 147 miejscami siedzącymi^[27].

Zespoły muzyczne

W mieście działa kilka zespołów muzycznych:

• Chór parafialny Pasjonata
• Chór Dziecięcy
• Zespół Cykady
• Zespół Małolaty
• Grupa wokalna Divino Canto
• Zmaza
• Loty
• The Broken Guitars
• Bez Jahzgh
• The Synki
• ZijenSu

Zespoły teatralne

W mieście działa Teatr Poezji Lotka – zespół teatralny działający od 2005 r. przy Młodzieżowym Domu Kultury. Instruktorem zespołu jest Włodzimierz Ignasiński, pełniący również rolę dyrektora Młodzieżowego Domu Kultury. W dorobku teatru znajduje się 5 spektakli:

• Rzecz o chlebie
• Kto widział błazna
• Promieniowanie ojcostwa
• Zrozumieć Słowackiego
• Madonny bieszczadzkie.

Teatr osiągnął wiele sukcesów na arenie ogólnopolskiej i wojewódzkiej. Do najważniejszych należą:

• Złota Igła na VI Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Małych Igła^[28]
• Złoty Gwóźdź – nagroda główna na X Regionalnym Mityngu Teatralnym im. Sławka Kuczkowskiego w Gnieźnie (kwiecień 2010)
• I nagroda na Wojewódzkim Konkursie Teatrów Młodzieżowych Melpomena 2007^[29] w Środzie Wielkopolskiej
• Wyróżnienie na Ogólnopolskim Kramiku Teatrów Dziecięcych i Młodzieżowych Heca 2006 w Płocku.

Nazwa zespołu stanowi nawiązanie do Liceum Ogólnokształcącego w Trzciance, skąd co roku przybywają młodzi aktorzy oraz do lotki jako przedmiotu, która pozwala wzbić się ponad przeciętność.

Media

W mieście od 1990^[30] roku działa telewizja kablowa – Telewizja Lokalna Trzcianka (TVL Trzcianka) mająca status niekomercyjnego i niedochodowego towarzystwa (TTUKST).

Oprócz reemisji polskich i zagranicznych stacji telewizyjnych, od 1992 roku TVL Trzcianka produkuje własny lokalny program telewizyjny. Główne wydanie pojawia się raz w tygodniu – w każdy poniedziałek o godzinie 20:00, a powtórki nadawane są co 4 godziny. Stacja emituje serwis informacyjny, magazyn kulturalny, serwis sportowy oraz magazyn „Na sygnale”. W programie poruszane są sprawy ważne dla miasta, jak i gminy Trzcianka. Retransmitowane są sesje Rady Miasta i Powiatu, a także miejskie uroczystości. W niedzielę natomiast nadawana jest msza. Przez kablówkę świadczone są także usługi dostępu do internetu i telefonii – operatorem tych usług jest Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa^[31].

Trzcianka ma także kilka serwisów informacyjnych, takich jak:

• Trzcianka.pl – oficjalny serwis Miasta i Gminy Trzcianka
• Trzcianka.info – mieszkańcy piszą o swoim mieście – forum z informacjami

Od 2013 roku, Miasto i Gmina Trzcianka prowadzi stronę na facebooku, gdzie najczęściej umieszczane są aktualności i ciekawostki na temat miasta i gminy.

Alternatywnym źródłem informacji z gminy jest satyryczny profil Prezydent Miasta Trzcianki oraz grupa Trzcianka.online na facebooku.

Turystyka

© Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0

Plaża nad Sarczem, tzw. stara plaża

© Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0

Sarcze

Nad jeziorem Sarcze znajduje się kompleks rekreacyjno-sportowy, Ośrodek Sportu i Rekreacji oraz Park Ryb Słodkowodnych. Przy Ośrodku działają: wypożyczalnia sprzętu wodnego, korty tenisowe, przystań żeglarska oraz boisko. Kompleks dysponuje dwugwiazdkowym hotelem i domkami kempingowymi^[32]. W mieście jest też kilka pensjonatów.

Przez Trzciankę przebiegają trasy:

• rowerowe:
  • : Trzcianka – Biała – Radolin – Kuźnica Czarnkowska – Bukowiec – Jędrzejewo – Średnica – Górnica – Rychlik – Smolarnia – Straduń – Trzcianka
  • : Trzcianka – Sarcz – Gostomia – Rusinowo – Tuczno – Człopa – Wołowe Lasy – Trzcianka
  • część międzynarodowej trasy rowerowej R-1, trasa w Polsce rozpoczyna się w Kostrzynie nad Odrą: Kostrzyn nad Odrą – Ośno Lubuskie – Sulęcin – Międzyrzecz – Międzychód – Drezdenko – Krzyż Wielkopolski – Trzcianka – Piła – Miasteczko Krajeńskie – Osiek nad Notecią – Wierzchucin Królewski – Koronowo – Grudziądz – Kwidzyn – Sztum – Elbląg – Frombork – Braniewo – Gronowo^[33]
  • Transwielkopolska Trasa Rowerowa – w gminie Trzcianka: Radolin – Teresin – Trzcianka – Łomnica – Kępa – Pokrzywno – Stobno
• piesze:
  • wokół jeziora Sarcze
  • Niekursko – Trzcianka
  • Trzcianka – Straduń – Smolarnia
  • Smolarnia – Nowa Wieś – Trzcianka, trasa nieoznakowana
  • Trzcianka – Teresin – Radolin – Kuźnica Czarnkowska
  • Trzcianka – Biała
  • Stobno – Łomnica – Trzcianka

Architektura

• Obiekty wpisane do rejestru zabytków^[34]:
  • Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, 1914–1915; Budynek trójnawowy, bazylikowy z asymetrycznie usytuowaną wieżą. Ołtarz główny z pierwszej połowy XVIII wieku w stylu barokowym. Dwa ołtarze boczne rokokowe z końca XVIII wieku. W środkowym polu ołtarza głównego mieści się neobarokowy obraz św. Jana Chrzciciela z końca XIX, a w nawie głównej, na jednym z filarów podziwiać można późnobarokową rzeźbę Chrystusa Króla. W lewym ołtarzu bocznym znajduje się obraz Matki Bożej i św. Jacka Odrowąża.
  • park pałacowy z pierwszej połowy XVIII; w latach 1896–1970 mieściła się w parku siedziba Nadleśnictwa Trzcianka, znajdowała się też winnica z początku XIX w.
  • dom z pierwszej połowy XIX w. przy ul. Żeromskiego 36 a

Architektura Trzcianki

Zabytkowy dom przy ul. Żermoskiego 36a, należący do Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka

Siedziba Nadleśnictwa Trzcianka przy ul. Ogrodowej

Kapliczka z 1811 r., tzw. „Boża Męka” na rogu ulic Grunwaldzkiej i Ogrodowej, postawiona na cześć przemarszu wojsk Napoleona

Budynek Biblioteki Pedagogicznej oraz Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, wybudowany w 1905 r. dla przemysłowca A. Levy’ego

Kamienica przy ul. Matejki

Bloki przy ul. Dąbrowskiego

Galeria handlowa „Abita” na rogu placu Pocztowego i ul. Żeromskiego

Obiekty historyczne^[17]:

• dom z 1777 przy ul. E. Orzeszkowej 3
• murowana kapliczka tzw. Boża Męka z 1811 przy ul. Grunwaldzkiej, postawiona na cześć przejść wojsk Napoleona
• dawna rytualna łaźnia żydowska z przełomu XVIII/XIX wieku przy ul. Wita Stwosza 6
• przebudowane lamusy tkackie przy ul. Mochnackiego – domy przełomu XVIII/XIX
• późnoklasycystyczny budynek z przełomu XVIII/XIX, dzisiejsza siedziba Muzeum Ziemi Nadnoteckiej, ul. S. Żeromskiego
• domy kalenicowe z pierwszej połowy XIX przy ul. S. Żeromskiego
• budynek dawnego sądu (obecnie Szkoły Katolickiej) z 1851
• budynek dworca kolejowego, wybudowany w 1852
• budynek Urzędu Miejskiego przy ul. W. Sikorskiego, zaadaptowany w 1854 na ratusz i rozbudowany w 1908
• neogotycki budynek poczty z 1893
• budynek Nadleśnictwo Trzcianka, wybudowany w stylu eklektycznym w XIX w.
• secesyjna willa z 1905 r., obecnie siedziba Biblioteki Pedagogicznej i Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej
• gmach Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych, wzniesiony w latach 1913–1915 jako Evangelische Volksschule
• budynek dawnego Urzędu Powiatowego, wybudowany około 1925
• budynek dawnej szkoły rolniczej z lat 1925–1926, obecnie siedziba Sądu Rejonowego

• Nieistniejące obiekty historyczne:
  • kościół ewangelicki
  • synagoga

Pomniki

Pomnik Jana Pawła II

• pomnik Jana Pawła II
• pomnik pamięci budowniczych Trzcianki
• pomnik niepodległości wraz z ławką niepodległości

Dawne (nieistniejące już) pomniki:

• pomnik wdzięczności poległym w wojnie francusko-pruskiej 1870–1871 – wybudowany w 1902
• pomnik wdzięczności poległym w wojnie 1914–1918
• mauzoleum – wybudowane w 1945 w miejscu pochówku 56 żołnierzy Armii Czerwonej, będącym cmentarzem wojennym^[35], zburzone 8.09.2017 r. na podstawie uchwały radnych i starań burmistrza Krzysztofa Czarneckiego^[23] za zgodą Piotra Glińskiego, wicepremiera rządu RP^[24]

Pomniki przyrody znajdujące się w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody to^[36]:

• 2 około stuletnie lipy przy ul. Roosevelta
• dąb szypułkowy o obwodzie 366 cm przy ul. Żeromskiego
• platan klonolistny o obwodzie pnia 350 cm, obok obelisk upamiętniający 250-lecie nadania praw miejskich i budowniczych Trzcianki, przy skrzyżowaniu ul. Sikorskiego i Kościuszki
• dwa klony przy ul. 27 Stycznia
• trzy cisy pospolite na os. Domańskiego
• 3 buki pospolite w parku pałacowym przy ul. Tetmajera
• klon jawor przy ul. Staszica
• kasztanowiec przy ul. Staszica
• stusześćdziesięcioletni klon zwyczajny w Parku 1 Maja
• stusześćdziesięcioletni klon zwyczajny przy ul. Łąkowej
• studwudziestoletni żywotnik zachodni przy ul. Mickiewicza
• dwustuletni buk zwyczajny o obwodzie 362 cm przy pl. Pocztowym

Osiedla

• os. Dębowe
• os. ks. Bolesława Domańskiego
• os. Artura Grottgera
• os. Jana Kasprowicza
• os. Joachima Lelewela
• os. Leśne
• os. Modrzewiowe
• os. Obotryckie
• os. Juliusza Słowackiego
• os. Przy Sadowej
• os. Słoneczne Wzgórze
• os. Stanisława Poniatowskiego
• os. W Narcyzach
• os. XXV-lecia
• os. XXX-lecia
• os. Zacisze
• os. J.Fałata

Sport

© Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0

Stadion piłkarski OSiR

W Trzciance działa 6 klubów sportowych:

• MKS Hydro Lubuszanin z IV ligowym zespołem piłkarskim (gr. wielkopolska) założonym w 1948 oraz sekcją podnoszenia ciężarów
• LZS Arto Trzcianka z A-klasowym zespołem piłkarskim
• MKS MDK Trzcianka z sekcjami: szachową, żeglarską i siatkarską (MKS MDK Trzcianka – III liga).
• UKS Kajak – klub kajakowy
• Harcerski Ośrodek Wodny przy MKS MDK Trzcianka z przystanią położoną nad jeziorem Sarcz
• Klub Sportów Motorowych i Motorowodnych Trzcianka

W Trzciance działają 4 akademie piłkarskie dla młodych miłośników piłki nożnej:

• Akademia Piłkarska Bambinis
• Akademia Piłkarska Piotra Reissa
• Akademia Przedszkolaka
• Akademia Lubuszanina Trzcianka

W mieście działa też akademia siatkówki.

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół św. Jana Chrzciciela

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

• Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP:
  • nabożeństwa domowe przy ul. Gorzowskiej (dojeżdża pastor z parafii w Pile)
• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia pw. św. Jana Chrzciciela, ul. Żeromskiego 39
  • parafia pw. Matki Bożej Saletyńskiej, ul. Witosa 5
• Kościół Zielonoświątkowy:
  • Zbór w Trzciance, ul. 27 Stycznia 27
• Świadkowie Jehowy
  • zbór Trzcianka (Sala Królestwa ul. Gorzowska 40)^[37]

Komunikacja

© Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0

Rondo Solidarności

Rondo Niepodległości na skrzyżowaniu ulic Staszica z Sikorskiego

Transport drogowy

Miasto posiada dogodny układ komunikacyjny, krzyżują się w nim: droga wojewódzka nr 178 i droga wojewódzka nr 180.

Kolej

Przez stację Trzcianka przechodzi niezelektryfikowana linia kolejowa nr 203 (część dawniej Pruskiej Kolei Wschodniej) łącząca stację Tczew ze stacją graniczną Kostrzyn (Kostrzyn nad Odrą). W chwili obecnej Trzcianka posiada bezpośrednie połączenia z Krzyżem, Piłą, Chojnicami, Warszawą i Lublinem (przewoźnik – Przewozy Regionalne) oraz Gorzowem Wielkopolskim i Trójmiastem (PKP Intercity).

Komunikacja autobusowa

Trzcianka ma połączenia autobusowe z:

• Poznaniem
• Wałczem
• Złocieńcem
• Kołobrzegiem
• Piłą
• Krzyżem Wlkp.
• Wieleniem
• Czarnkowem

Transport lotniczy

W 2012 przy ul. Sikorskiego oddano do użytku sanitarne lądowisko.

Administracja

Trzcianka należy do Związku Miast Polskich.

Urzędy i instytucje

Sąd Rejonowy w Trzciance, wybudowany w latach 1925–1926 jako szkoła rolnicza. Przy wejściu głównym widoczne płaskorzeźby, symbolizujące siew i zbiór.

• Urząd Miasta i Gminy Trzcianka
• Starostwo Powiatowe Delegatura w Trzciance
• Powiatowy Urząd Pracy w Czarnkowie Filia w Trzciance
• Komisariat Policji w Trzciance
• Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Państwowej Straży Pożarnej
• Sąd Rejonowy
• Prokuratura Rejonowa
• ZUS Oddział Piła Inspektorat Czarnków Punkt Informacyjny w Trzciance
• Trzcianeckie Towarzystwo Budownictwa Społecznego
• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
• Nadleśnictwo Trzcianka
• Urząd Skarbowy Filla w Trzciance (Budynek TTBS ulica Żeromskiego)

Miasta partnerskie

• Berwick-upon-Tweed (Wielka Brytania)^[38]
• Duszniki-Zdrój
• Lehrte (Niemcy)
• Husum (Niemcy)

Planowane inwestycje

• przebudowa Placu Pocztowego i targowiska miejskiego rozpoczęta 04.01.2019^[39]
• budowa pływalni miejskiej (ma być oddana do użytku w 2022 roku)

Zobacz też

• Powiat trzcianecki
• Synagoga w Trzciance
• Cmentarz żydowski w Trzciance
• Sarcze (jezioro na Pojezierzu Wałeckim)

Przypisy

Bibliografia

• Piotr Maluśkiewicz: Trzcianka i okolice. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02947-9.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa miasta
• Trzcianka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 541 .
• Trzcianka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 665 .