Trzcinnik piaskowy

Trzcinnik piaskowy
Ilustracja
(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządwiechlinowce
Rodzinawiechlinowate
Rodzajtrzcinnik
Gatunektrzcinnik piaskowy
Nazwa systematyczna
Calamagrostis epigejos (L.) Roth
Tent. Fl. Germ. 1: 34 (1788)
Synonimy
  • Calamagrostis gigantea Roshev.

Trzcinnik piaskowy[3][4] (Calamagrostis epigejos (L.) Roth) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Znany też jako trzcinnik łąkowy[4]. Jako gatunek rodzimy występuje w Eurazji i Afryce. Ponadto zawleczony do Ameryki i na Tasmanię[5]. W Polsce wszędzie pospolity. Gatunek pionierski na ubogich nieużytkach, odłogach, zrębach. Traktowany jako uporczywy chwast.

Morfologia

Pokrój
Ze względu na szybkie rozprzestrzenianie się za pomocą rozłogów podziemnych i nadziemnych tworzy często rozległe łany, nierzadko jednogatunkowe agregacje.
Łodyga
Grube i sztywno wzniesione źdźbła osiągają wysokość do 2 m. Mają 2–3 międzywęźla, pod wiechą są szorstkie i zwykle nie rozgałęziają się.
Kłącze
Silne kłącze rozgałęzia się na liczne, cienkie rozłogi podziemne osiągające do 100 cm długości i grube nadziemne o długości kilku cm.
Liście
Szarozielone, do 70 cm długości i 15 mm szerokości, sztywne, nagie, gęsto żeberkowane. Na brzegu ostre, ząbkowane (bardzo szorstkie), w miejscach suchych zwinięte. Od dołu błyszczące. Języczek liściowy tępo zakończony, czasem porozrywany, od 4 do 14 mm długi, żółtawy, często fioletowo zabarwiony. Pochwa liściowa otwarta i szorstka.
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan - prosto wzniesioną wiechę. Gałązki ku górze skierowane u dołu do 8 cm długości. Kwiaty skupione w kłoskach 5-7 mm długości, ostro zakończonych i szorstkich. Ich barwa i tym samym całego kwiatostanu może być jasnozielona do fioletowo nabiegłej.
Owoc
Okryty plewkami ziarniak, żółtawy o długości 1,5 mm i 0,4 mm szerokości.

Biologia

Bylina. Kwitnie od lipca do września. Kwiaty są wiatropylne. 2n = 28 i 56.

Ekologia

Gatunek o niewielkich wymaganiach siedliskowych. Jest światłolubny, choć rośnie też w miejscach umiarkowanie zacienionych. Jest wskaźnikowy dla niskiego poziomu wód gruntowych. Najsilniej rośnie na glebach luźnych i kwaśnych. Za sprawą silnie rosnących rozłogów zagłusza inne gatunki. W leśnictwie traktowany jako uporczywy chwast[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Epilobietea angustifolii i Ass. Calamagrostietum epigeji[7]. Masowo porasta niezalewane odsypiska rzeczne w dolinach rzek[6].

Zmienność

Opisywanych jest kilka podgatunków i odmian:

  • C. epigejos ssp. macrolepis (Litv.) Tzvelev
  • C. epigejos ssp. meinshausenii Tzvelev
  • C. epigejos var. epigejos (L.) Roth
  • C. epigejos var. georgica (K. Koch) Ledeb.

Tworzy mieszańce z trzcinnikiem leśnym, lancetowatym, prostym, szuwarowym i pstrym. Tworzy też sterylne mieszańce międzyrodzajowe z piaskownicą zwyczajną (Ammophila arenaria), spotykane w Polsce nad Bałtykiem[6].

Zastosowanie

Trawa bezwartościowa gospodarczo, choć młode rośliny w przypadku braku innej karmy, mogą być używane jako pożywienie zwierząt trawożernych. Można też używać trzcinnika jako ściółkę pod zwierzęta lub w nasadzeniach do umacniania piaszczystych lub żwirowych skarp.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-28] (ang.).
  3. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  4. ↑ a b Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 588. ISBN 83-01-00129-1.
  5. ↑ Calamagrostis epigejos na eMonocot [dostęp 2014-01-29].
  6. ↑ a b c Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8.
  7. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

  • J. Czarnocki: Klucz do oznaczania traw. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1950.
  • Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.