Trzebuń (województwo pomorskie)

Artykuł

54°0′41″N 17°42′22″E

- błąd

38 m

WD

53°58'N, 17°44'E

- błąd

20840 m

Odległość

2 m

Trzebuń
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

kościerski

Gmina

Dziemiany

Liczba ludności 

(sołectwo) 460

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-425[1]

Tablice rejestracyjne

GKS

SIMC

0160956

Położenie na mapie gminy Dziemiany
Mapa konturowa gminy Dziemiany, po lewej znajduje się punkt z opisem „Trzebuń”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Trzebuń”
Położenie na mapie powiatu kościerskiego
Mapa konturowa powiatu kościerskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Trzebuń”
Ziemia54°00′41″N 17°42′22″E/54,011389 17,706111

Trzebuń (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Trzebùń; niem. Trzebuhn, dawniej Trzebon, Trziebon, Trzembonia[2]) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Dziemiany pomiędzy Wdzydzkim Parkiem Krajobrazowym a Zaborskim Parkiem Krajobrazowym w kompleksie leśnym Borów Tucholskich. W skład sołectwa Trzebuń wchodzą następujące miejscowości: Białe Błota, Dywan, Borsztal, Lampkowo, Mutkowo, Pełk, Rozwalewo, Turzonka, Wilczewo, Zajączkowo, Zatrzebionka, Zimny Dwór i Żabowo.

Wieś królewska w starostwie mirachowskim w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku[3]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.

Części wsi

Integralne części wsi Trzebuń[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0160962Białe Błotaczęść wsi
0160979Lampkowoczęść wsi
0160985Wilczewoczęść wsi
0160991Zajączkowoczęść wsi
0161000Zatrzebionkaczęść wsi
0161016Zimny Dwórczęść wsi
0161022Żabowoczęść wsi

Pochodzenie nazwy

Toponim Trzebuń jest nazwą dzierżawczą, utworzona od nazwy osobowej – imienia TrzebonTrzebomysł, Trzebosław, za pomocą formantu –jь. Obecność tego właśnie formantu tłumaczyłaby obecna postać wygłosowego –ń. Nazwa po raz pierwszy odnotowana w 1398 roku – Trsebon. Jeszcze w wieku XIX notowane były dwie postacie tej nazwy: Trzebuń albo Trzeboń[6].

Historia

Wieś, a w zasadzie jej część, zaliczana była do kasztelanii gdańskiej, aczkolwiek w przywileju księcia Mściwoja II z roku 1284 jej nazwa nie została wymieniona. Poświadczenie źródłowe pochodzi dopiero z czasów krzyżackich, kiedy to Trzebuń należał do komornictwa mirachowskiego. Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny nadał wówczas wsi prawo chełmińskie (niemieckie) w miejsce prawa polskiego, utrzymanego w niektórych wsiach. Po pokoju toruńskim z roku 1466 Trzebuń ponownie znalazł się w granicach Polski i znajdował się w obrębie starostwa parchowskiego. Wieś nigdy nie była ani własnością szlachecką, ani kościelną, lecz królewską. W 1920 Trzebuń znalazł się w granicach II Rzeczypospolitej. W czasie okupacji hitlerowskiej należał do Reichsgau Danzig-Westpreussen. Miejscowa ludność została wysiedlona, by powrócić po wycofaniu się hitlerowców[7]. W 1936 została założona działająca do dziś jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[8].

11/12 sierpnia 2017 przechodząca przez Pomorze nawałnica spowodowała liczne uszkodzenia domów i budynków gospodarczych oraz zniszczyła 90% areału okolicznych lasów[9].

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1300 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. F. Lorentz Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3).
  3. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 94.
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. E. Breza, Toponimika powiatu kościerskiego, Gdańsk 1974, s. 119.
  7. E. Breza, Toponimika powiatu kościerskiego, Gdańsk 1974, s. 9 – 13.
  8. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2022-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-21)].
  9. Maciej Dzwonnik Pomoc już niepotrzebna. Teraz liczą straty

Media użyte na tej stronie

Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Dziemiany (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Dziemiany, Polska
Ciconia ciconia Trzebun Poland.jpg
Autor: Bartosz Czarnecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gniazdo bociana białego w Trzebuniu, woj. pomorskie
POL gmina Dziemiany COA.svg
Zgodnie z art. 4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1062 z późn. zm.) „nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego akty normatywne, ich projekty, urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole”. Powyższa grafika należy do tej grupy. Jednak w niektórych przypadkach wykorzystanie tej grafiki może być w Polsce ograniczone na podstawie innych obowiązujących przepisów.
Powiat kościerski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu kościerskiego, Polska