Trzeci Okres Przejściowy

Third Intermediate Period map.svg

Trzeci Okres Przejściowy – epoka w historii Starożytnego Egiptu trwająca od śmierci faraona Ramzesa XI z XX dynastii w roku 1070 p.n.e. do koronacji faraona Psametycha I z XXVI dynastii w roku 664 p.n.e.

Opis ogólny

Po śmierci Ramzesa XI Smendes I przejął władzę w Dolnym Egipcie, rządząc z miasta Tanis. Górny Egipt natomiast był pod władaniem arcykapłanów Amona w Tebach[1]. W tym czasie mieszkający w zachodniej delcie Nilu Libijczycy zaczęli mieć coraz większą autonomię. Libijscy książęta przejęli władzę nad deltą za panowania Szeszonka I, który założył XXII dynastię. Szeszonk przejął władzę nad południem, nadając krewnym ważne stanowiska kapłańskie. Władza libijska zaczęła słabnąć pod wpływem ich rywali w delcie z miasta Leontopolis i Kuszytów z Nubii. Około roku 727 p.n.e. kuszycki król Pianchi dokonał inwazji, zajmując Teby i ostatecznie deltę[2].

W czasie Trzeciego Okresu Przejściowego prestiż Egiptu znacznie zmalał. Między 671 a 667 r. p.n.e. Asyryjczycy rozpoczęli atak na Egipt. Panowanie faraonów Taharki i jego następcy Tanutamona było wypełnione ciągłymi walkami z Asyrią. Ostatecznie Asyryjczycy zepchnęli Kuszytów z powrotem do Nubii, zdobyli Memfis i obrabowali świątynię w Tebach[3].

Asyryjczycy, nie podbijając Egiptu na stałe, zostawili go pod władzą swoich wasali pochodzących z miasta Sais, którzy założyli XXVI dynastię. W roku 653 p.n.e. królowi Psametychowi I udało się za pomocą greckich najemników uniezależnić się od Asyrii, tym samym rozpoczynając Okres Późny w historii Starożytnego Egiptu.


Nuri main pyr.northeast.jpg Sekhmet statues, Louvre 1 August 2013.jpg Taharqa-queen.jpg Egypte louvre 063 crosse.jpg

Linie czasu

Linie czasu panowania władców starożytnego Egiptu od XXI do XXVI dynastii. Zadaniem ich jest zobrazowanie podziału władzy w Egipcie w czasie Trzeciego Okresu Przejściowego – okresu, w którym władzę na różnych terenach, sprawowało trzech, czterech, lub nawet pięciu władców jednocześnie.

Psametych IIIAmasisApriesPsametych IINecho IIPsametych INecho ITanutamonTaharkaSzabatakaSzabakaPianchiBokchorisTefnachtSzeszonk VIJuput IIRudżamonTakelot IIIOsorkon IIISzeszonk IVJuput IPedibastetTakelotHarsiese IIOsorkonNimlotHarsieseSmendes IIIJuwlotSzeszonk IIJuputOsorkon IVSzeszonk VPimajSzeszonk IIITakelot IIHarsieseOsorkon IISzeszonk IITakelot IOsorkon ISzeszonk IPsusennes IIIPinodżem IISmendes IIMencheperreDżedchonsuefanch IMasahartaPinodżem IPianchiHerhorPsusennes IISiamonOsorkon StarszyAmenmopePsusennes IAmenemnesuSmendes IRamzes XI

Zobacz też

Przypisy

  1. Cerny (1975) p. 645
  2. Shaw (2002) p. 345
  3. Shaw (2002) p. 358

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Egypt (Official).svg
Coat of Arms of Egypt, Official version. Government Website
Nuri main pyr.northeast.jpg
Autor: Bertramz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nuri pyramids from northeast. Near Jebel Barkal, Sudan
Sekhmet statues, Louvre 1 August 2013.jpg
Autor: Fernando, Licencja: CC BY-SA 2.0
Sekhmet statues, Louvre, Paris.
HekaNemesNechacha PioMs.svg
Autor: Piotr Michał Jaworski; PioM EN DE PL, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pharaoh's insignia (staff, flail, and uraeus head-dress)
Taharqa-queen.jpg
Taharqa followed by Queen Takahatamun at Gebel Barkal.
Third Intermediate Period map.svg
Autor: Jeff Dahl, Licencja: CC BY-SA 4.0
A map showing the political divisions in ancient Egypt during the Third intermediate Period, about 730 BC. The rulers of the 22nd and 23rd Dynasties ruled simultaneously, alongside Libyan chieftains controlling most of the Delta.