Trzecia Republika Czechosłowacka

Trzecia Republika Czechosłowacka
Třetí Československá republika
	1945–1948
Flaga Czechosłowacji	Herb Czechosłowacji
	Dewiza: (czes.) Pravda vítězí ; (Prawda zwycięża)
	Hymn: ; ; Kde domov můj i Nad Tatrou sa blýska ; (Gdzie dom mój i Nad Tatrami się błyska)
Język urzędowy	czeski, słowacki
Stolica	Praga
Ustrój polityczny	republika
Głowa państwa	prezydent (ostatni) Edvard Beneš
Szef rządu	premier (ostatni) Klement Gottwald
Powierzchnia ; • całkowita	; 127 900 km²
Waluta	korona czechosłowacka (Kčs, CSK)
niepodległość	od III Rzeszy; 1945
Data likwidacji	1960
Strefa czasowa	UTC +1 – zima; UTC+2 – lato

Trzecia Republika Czechosłowacka (cz. Třetí Československá republika, słow. Tretia Československá republika – ČSR).

Po II wojnie światowej reaktywowano Czechosłowację, ale bez Rusi Zakarpackiej formalnie inkorporowanej do Ukraińskiej SRR w marcu 1945 roku (de facto została zajęta już w styczniu)^[1]. Przyłączono za to odebrane Węgrom niewielkie skrawki terytorium w okolicach Bratysławy. 5 kwietnia 1945 ogłoszono w Koszycach powstanie nowej, demokratycznej Czechosłowacji.

W latach 1945-48 w rządach uczestniczyli obok promoskiewskich komunistów przedwojenni politycy socjaldemokratyczni i ludowi (prezydentem został ponownie Edvard Beneš, który powrócił z londyńskiej emigracji). Ministerstwo spraw wewnętrznych, policja oraz tzw. resorty siłowe zostały zdominowane przez partię komunistyczną. Jej dążenia doprowadziły do eliminacji z życia politycznego większości partii prawicowych, a także do stopniowego ograniczania demokracji. W dniach 20-25 lutego 1948 doszło w kraju do komunistycznego zamachu stanu (w komunistycznej Czechosłowacji zwanego Vítězný únor – "zwycięski luty") i pełnego przejęcia władzy przez Komunistyczną Partię Czechosłowacji^[2], przy zachowaniu pozorów wielopartyjności i systemu demokracji parlamentarnej. Prezydent Edvard Beneš zatwierdził po przewrocie nowy rząd, na którego czele stanął przewodniczący Komunistycznej Partii Czechosłowacji Klement Gottwald. Dwa miesiące później prezydent odmówił podpisania nowej, komunistycznej konstytucji i po przeprowadzonych 30 maja na jedną listę (KPcz i jej organizacji satelitarnych) wyborach parlamentarnych, 7 czerwca 1948 ustąpił ze stanowiska. 14 czerwca 1948 prezydentem Czechosłowacji został Klement Gottwald.

Paszport czechosłowacki z 1947 roku

Przypisy

↑ Piotr M. Majewski: Edvard Beneš i kwestia niemiecka w Czechach. Warszawa: DiG, 2001, s. 303–304. ISBN 83-7181-210-8, ISBN 978-83-7181-210-1.
↑ Norbert Wójtowicz, Nástup komunistickej diktatúry v Československu z pohľadu Poľska, [w:] Február 1948 a Slovensko (Zborník z vedeckej konferencie, Bratislava 14. – 15. február 2008), red. Ondrej Podolec, Bratislava Ústav pamäti národa 2008, s. 63-83.

[1] Piotr M. Majewski: Edvard Beneš i kwestia niemiecka w Czechach. Warszawa: DiG, 2001, s. 303–304. ISBN 83-7181-210-8, ISBN 978-83-7181-210-1.

[2] Norbert Wójtowicz, Nástup komunistickej diktatúry v Československu z pohľadu Poľska, [w:] Február 1948 a Slovensko (Zborník z vedeckej konferencie, Bratislava 14. – 15. február 2008), red. Ondrej Podolec, Bratislava Ústav pamäti národa 2008, s. 63-83.

[1]

[2]

Czechosłowacja
		1918-1938	II wojna światowa (1938–1945)		1945–1948	1948–1989		1989–1992	Rozpad
Czechy, Morawy, Śląsk Czeski	kraje koronne Austro-Węgier	„pierwsza” Republika Czechosłowacka (ČSR) (1918–1938)	Kraj Sudetów i inne tereny wcielone do III Rzeszy po układzie monachijskim 1938 (1938–1945)		„trzecia” Republika Czechosłowacka (ČSR) (1945–1948)	Republika Czechosłowacka (ČSR) (1948–1960)	Czechosłowacka Republika Socjalistyczna (ČSSR) (1960–1990) od 1969 – Czeska Republika Socjalistyczna i Słowacka Republika Socjalistyczna	Czeska i Słowacka Republika Federacyjna (ČSFR) (1990–1992) składająca się z Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej	Czechy (od 1993)
Czechy, Morawy, Śląsk Czeski			„druga” Republika Czecho-Słowacka (ČSR) (1938–1939) Zawierająca autonomiczne regiony Słowacji i Ukrainy Karpackiej	Protektorat Czech i Moraw (1939–1945)					Czechy (od 1993)
Słowacja				„pierwsza” Republika Słowacka (1939–1945)					Słowacja (od 1993)
Słowacja				Południowa Słowacja i płd. Ukraina Karpacka przyznane w I arbitrażu wiedeńskim (1938) Węgrom, Karpato-Ukraina zajęta przez Węgry 15 III 1939 (1938–1947)					Słowacja (od 1993)
Ruś Podkarpacka					Obwód zakarpacki USRR (1944/1946–1991)			Obwód zakarpacki Ukrainy (od 1991)
			Czechosłowacki Rząd na Uchodźstwie

Państwo czeskie	Księstwo Czech Królestwo Czech Korona Królestwa Czech Pierwsza Republika Czechosłowacka (1918–1938) Druga Republika Czechosłowacka (1938–1939) Protektorat Czech i Moraw (1939–1945) Trzecia Republika Czechosłowacka (1945–1948) Republika Czechosłowacka (1948–1960) Czechosłowacka Republika Socjalistyczna (1960–1990) Czeska i Słowacka Republika Federacyjna (1990–1992) Czechy
Pozostałe	Naród czeski Władcy Czech Plemiona czeskie Ustrój polityczny Czech Stosunki polsko-czeskie

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Trzecia Republika Czechosłowacka

Przypisy

Media użyte na tej stronie