Trzepizury

Trzepizury

Dzielnica Blachowni
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	częstochowski
Gmina	Blachownia
Miasto	Blachownia
W granicach Blachowni	1 stycznia 1973[1]
Wysokość	262 m n.p.m.
Strefa numeracyjna	(+48) 34
Kod pocztowy	42-290
Tablice rejestracyjne	SCZ
Położenie na mapie Blachowni Trzepizury
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Trzepizury
Położenie na mapie województwa śląskiego Trzepizury
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego Trzepizury
Położenie na mapie gminy Blachownia Trzepizury
50°46′10″N 18°56′35″E/50,769536 18,942961
Portal Polska

Trzepizury – jedna z integralnych części miasta Blachowni, do końca 1972 r. osobna wieś.

Historia

Podczas lustracji województwa krakowskiego w 1606 roku podano istnienie osady Trzepizury nad rzeczką bez nazwy, składającej się z trzech domostw i karczmy.

W 1827 r. wieś posiadała 11 domów i 69 mieszkańców.

Trzepizury obok Blachowni, Wyrazowa i Błaszczyk wchodziły w skład tzw. „państwa zagórskiego”, terenów należących do Benedykta Lemańskiego. Jego spadkobiercy sprzedali te tereny hrabiemu Guido Hencklowi von Donnersmarckowi, który ze sporym zyskiem w 1891 roku sprzedał dobra carowi Aleksandrowi III. Ziemie od chwili nabycia przez cara nosiły nazwę Dobra Ostrowy^[2].

W 1892 r. wieś posiadała 16 domów, 110 mieszkańców, 162 morgi ziemi. W granicach Trzepizur leżała również osada leśna, gdzie znajdowały się 3 domy i 1 morga ziemi, osada straży pogranicznej (pracownicy komory celnej w Herbach) i osada karczmarza składały się z 2 domów, 8 mieszkańców i 2 mórg ziemi.

W 1894 r. zmarł car Aleksander III i cały majątek przejął car Mikołaj II. Na mocy jego rozkazu w dniu 17 czerwca 1899 roku dobra w Ostrowach otrzymał jego brat Michał Aleksandrowicz^[2].

W pobliżu osady znajdował się drewniany kościółek z pustelnią, zamieszkiwaną zapewne przez zakonnika z Jasnej Góry^[3]. Kościół był trójnawowy z sześcioma dużymi oknami w nawie bocznej, w prezbiterium posiadał trzy okna mniejsze z kolorowych szybek, w bocznej nawie znajdowała się lipowa figurka św. Franciszka z Asyżu. Kościół miał 12 m długości i 6 m szerokości (zapis o kościele pojawił się w katalogu diecezji włocławskiej z 1882 r.). Kościółek za zezwoleniem władz kościelnych rozebrano w 1906 r., a pustelnię jeszcze w XIX w.^[3]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Parafia rzymskokatolicka

W XVIII i XIX w. wieś podlegała pod kościół św. Walentego w Konopiskach. Obecnie dzielnica w administracji kościoła katolickiego podlega parafii MB Królowej Polski i św. Michała Archanioła w Blachowni, w dekanacie Blachownia archidiecezji częstochowskiej.

Obecnie

Dzielnica położona jest przy drodze krajowej nr 46, która przecina miejscowość na dwie części. Dawniej wieś, a obecnie dzielnica nadal ma charakter ulicówki. Przez dzielnicę przebiega zielony szlak rowerowy prowadzący z Korwinowa do Kruszyny. W obrębie leśnictwa w Trzepizurach znajduje się Bagienko w Pietrzakach będące użytkiem ekologicznym wchodzącym w obszar Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą. Użytek ten utworzony został w 2002 r. i zajmuje obszar 0,94 ha. Leśnictwo w Trzepizurach podlega Nadleśnictwu w Herbach. W Trzepizurach znajdują się zabytkowe budynki straży granicznej i karczmy.

Krzyż znajdujący się przy drodze nr 46 z 1934 r., w jego pobliżu znajdowała się pustelnia i drewniany kościół

Bibliografia

• Informacje o Blachowni na stronie internetowej it-jura.pl informator turystyczny. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-10)].
• Miasto Blachownia. blachownia.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
• Barbara Herba, Dzieje Konopisk i okolic, 2004

Przypisy