Trzonolinowiec we Wrocławiu

Trzonolinowiec
Ilustracja
Widok od strony zachodniej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Adres

ul. Tadeusza Kościuszki 72
50-441 Wrocław

Typ budynku

blok mieszkalny

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Jacek Burzyński, Andrzej Skorupa

Wysokość całkowita

41 m

Kondygnacje

11

Rozpoczęcie budowy

1961

Ukończenie budowy

1967

Ważniejsze przebudowy

1974

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Trzonolinowiec”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Trzonolinowiec”
Ziemia51°06′05″N 17°02′25″E/51,101389 17,040278

Dom Trzonowo-Linowy („Trzonolinowiec”), czasem nazywany „linowcem” – modernistyczny budynek we Wrocławiu przy ul. Tadeusza Kościuszki 72 (róg ul. Dworcowej), zbudowany w latach 1961–1967[1].

Opis

Trzonolinowiec ma 12 kondygnacji[2], na których mieszczą się 44 mieszkania. Budynek powstał na podstawie projektu Andrzeja Skorupy i Jacka Burzyńskiego[2], który został jednak znacznie zmodyfikowany i zubożony między innymi przez zmniejszenie przeszkleń[1]. Jest to jeden z niewielu tego typu budynków w Europie, podstawą jego konstrukcji jest żelbetowy trzon, przenoszący pionowe obciążenia ściskające na podstawę budynku. Na nim osadzone są stropy w postaci kwadratowych platform zawieszonych (w początkowej konfiguracji) na dwunastu stalowych linach. Liny – elementy rozciągane zamocowane są do szczytu trzonu i przenoszą na niego ciężar stropów, są także zakotwione na poziomie parteru dla usztywnienia konstrukcji. Najniższe piętro zawieszone jest nad niezabudowaną przestrzenią wokół trzonu. W przeciwieństwie do tradycyjnych budynków, które budowane są od dołu, trzonolinowiec budowany był od najwyższego piętra. Poszczególne kondygnacje, zbudowane na poziomie parteru z gotowych prefabrykatów, podnoszone były przez siłowniki hydrauliczne projektu T. Tenidowskiego[2].

Wisząca na linach konstrukcja została w 1974 roku usztywniona (projekt wzmocnienia trzonolinowca powstał na Politechnice Wrocławskiej). Liny obudowano betonem, a na parterze wzmocnione stalowymi słupami. Wymienione zostały również ściany osłonowe i wewnętrzne.

Budynek otrzymał tytuł Wrocławskiego Domu Roku za 1967[2].

  • Budowa trzonolinowca, jesień 1964

    Budowa trzonolinowca, jesień 1964

  • Budowa trzonolinowca, wiosna 1965

    Budowa trzonolinowca, wiosna 1965

Przypisy

  1. ↑ a b Muzeum Architektury we Wrocławiu ul. Bernardyńska 5 50-156 Wrocław, Kolekcja; Oficjalna strona Muzeum Architektury we Wrocławiu w serwisie Facebook.com dnia 19 czerwca 2020 r.
  2. ↑ a b c d Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 921. ISBN 83-7384-561-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Trzonolinowiec budowa 1965.jpg
Eksperymentalny budynek wysokościowy o konstrukcji trzono-linowej, wznoszony na narożniku ul. Kościuszki i ul. Dworcowej. Wiosna 1965.
Trzonolinowiec2.jpg
Autor: Photographed by Piotr Karpiewski, Wroclaw, Poland. The architects of the depicted building: Andrzej Skorupa, Jacek Burzyński, Licencja: CC BY 3.0
The Trzonolinowiec is a rare example of buildings that have been build from top to bottom (finished in 1967 in Wroclaw, Poland). Originally its storys have been hanging on the steel ropes, anchored only by the solid core. They have been immobilized later, as their movements were uncomfortable for the occupants.
Trzonolinowiec budowa 1964.jpg
Eksperymentalny budynek wysokościowy o konstrukcji trzono-linowej, wznoszony na narożniku ul. Kościuszki i ul. Dworcowej. Jesień 1964.