Tu-114
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Producent | zakłady Aviakor |
Konstruktor | |
Typ | |
Historia | |
Data oblotu | |
Wycofanie ze służby | 1983 |
Liczba egzemplarzy | 32 |
Liczba wypadków • w tym katastrof | 2 |
Dane techniczne | |
Napęd | 4 x silniki turbośmigłowe Kuzniecow NK-12 |
Moc | |
Wymiary | |
Rozpiętość | 51,10 m |
Długość | 54,10 m |
Szerokość kadłuba | 2,88 m |
Wysokość | 15,50 m |
Powierzchnia nośna | 311,1 m² |
Masa | |
Własna | 91 000 kg |
Startowa | 171 000 kg |
Osiągi | |
Prędkość maks. | 870 km/h |
Prędkość przelotowa | 770 km/h |
Pułap | 12 000 m |
Zasięg | 8950 km (dla 15 ton ładunku), 6200 km (dla 30 ton) |
Dane operacyjne | |
Liczba miejsc | |
220 (Aeroflot – 170) | |
Użytkownicy | |
Aeroflot, JAL |
Tu-114 (ros. Ту-114 w kryptonimie NATO „Cleat”) został stworzony w odpowiedzi na zapotrzebowanie dużego samolotu dalekodystansowego do obsługi istotnych linii ZSRR.
Wzorowany na bombowcu strategicznym Tu-95 stał się najszybszym i największym pasażerskim[1] samolotem turbośmigłowym świata, rekord prędkości (877 km/h w obwodzie zamkniętym 5000 km i z ładunkiem 25 ton) nie został pobity[2].
Historia
W 1955 roku biuro Tupolewa zostało wyznaczone do zbudowania samolotu dalekiego zasięgu (8000 km). Projektem wyjściowym był istniejący już bombowiec Tu-95. Pierwotnie samolot miał nosić inną nazwę: Tu-95p (pasażerski), ale z czasem ewoluowała w Tu-114.
Z oryginalnego Tu-95 zostało niewiele – zmianom uległa powierzchnia nośna skrzydeł, przebudowano także kadłub.
Napęd: 4 silniki turbinowe śmigłowe Kuzniecow NK-12 MW o mocy 10.304 kW (14.000 KM) każdy, czterołopatowe przeciwbieżne śmigła o średnicy 5,6 m.
Wykorzystywanie
Okres użytkowania Tu-114 był stosunkowo krótki – od 1962 do 1976 roku. Samolot znany był z niezawodności, szybkości i ekonomiczności (zużywał nawet mniej paliwa niż Ił-62, który go zastąpił). Obsługiwał kursy do Kopenhagi, Hawany, Montréalu, New Delhi, Paryża, Belgradu i Tokio. Po wkroczeniu Iła-62 był regularnie wycofywany z kolejnych międzynarodowych tras i wykorzystywany na liniach krajowych ZSRR. We wczesnych latach 80., po wylataniu przeciętnie 14 000 godzin przekazywane były do wojska.
Trasa Tokio-Moskwa
Mimo zasięgu porównywalnego do wielu maszyn z ówczesnej epoki Tu-114 został skierowany na najbardziej prestiżowe trasy. Najbardziej znaną była trasa Moskwa – Tokio którą obsługiwały załogi obu krajów (a na Tupolewach umieszczano napis „Japan Air Lines” w geście przyjacielskiej współpracy). Pod koniec dekady lat 60. rolę starzejącego się Tu-114 zaczął przejmować odrzutowy Ił-62
Wypadki
Jedyny poważny wypadek Tu-114 nastąpił na skutek złych warunków atmosferycznych po starcie z Moskwy.
Wymienia się jeszcze przypadek awarii podwozia przedniego, wykryty w trakcie przeglądu na ziemi.
Nowości techniczne
Samolot cechował się wprowadzeniem kilku nowinek technicznych, a wśród nich:
- Skrzydła o kącie skosu 35 stopni, rozwiązanie znane z późniejszych samolotów odrzutowych, jak rodzina Boeingów.
- Wysokie podwozie (niemal 3 metry) ze względu na dużą średnicę śmigieł (5,6 m średnicy). Tak więc podczas lotu testowego do Waszyngtonu z okazji pierwszej wizyty Nikity Chruszczowa w USA lotnisko docelowe nie miało wystarczająco wysokich schodów.
- Śmigła nadkrytyczne, których końcówki pracowały powyżej prędkości dźwięku i które były źródłem bardzo dużego hałasu.
- Moc jednego silnika Kuzniecow NK-12 MW na poziomie 14 000 KM to największa moc silnika turbośmigłowego zastosowana w samolocie pasażerskim (ten sam silnik o podwyższonej jeszcze mocy do 15 000 KM był zastosowany w transportowym An-22).
Przypisy
- ↑ Większym (rozpiętość i masa startowa jest An-22).
- ↑ Lotnicze rekordy prędkości (w języku angielskim) – http://www.aerospaceweb.org/question/performance/q0023.shtml.
Bibliografia
- źródło danych technicznych: David Donald, Samoloty Lotnictwa Cywilnego od 1920 do 1964 roku, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2000, ISBN 83-11-08964-7.
Media użyte na tej stronie
Autor: Dmitry Avdeev, Licencja: CC BY-SA 3.0
A Tupolev Tu-114 of Aeroflot