Autochton

Lapończycy, autochtoni Laponii.

Autochton (stgr. αὐτόχθων autochthon – „z tej ziemi”, „tuziemiec, tubylec”, od autós „sam” i chthōn „ziemia”[1][2]) – człowiek należący do rdzennej ludności danego obszaru[3][4].

W odróżnieniu od ludności autochtonicznej mówi się o ludności napływowej[3].

Według profesora Andrzeja Saksona, socjologa specjalizującego się w badaniach mniejszości etnicznych termin autochton określa także mieszkańca pogranicza polsko-niemieckiego, byłego obywatela III Rzeszy, deklarującego polskie pochodzenie[5]. Termin ten bywał niezrozumiały dla osób nim określanych, bywał też stygmatyzujący. Polskojęzyczni mieszkańcy dawnych Prus Wschodnich pochodzili głównie z Mazowsza, z Kurpiów. W ścisłym tego słowa znaczeniu autochtonami nie byli. Pomimo tego, ze względów propagandowych termin ten od 1945 był narzucany przez władze PRL. Za rdzennych (autochtonicznych) mieszkańców tych terenów uznać należałoby Prusów.

Zobacz też

Przypisy

  1. autochton, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-02-08].
  2. Władysław Kopaliński: autobiografia; autochton; autochtoniczny. W: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2017-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
  3. a b Autochton, [w:] Pojęcia stosowane w statystyce publicznej [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2021-08-11].
  4. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać autochton [w:] Słownik języka polskiego PWN [online].
  5. Andrzej Sakson, Mazurzy – społeczność pogranicza, Poznań: Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, 1990.

Media użyte na tej stronie

Saami Family 1900.jpg
A Sami indigenous northern European family in Norway around 1900. The picture was probably taken in 1896 around the Kanstadfjord near Lødingen, Nordland. The adults on the left are Ingrid (born Sarri) and her husband Nils Andersen Inga. In front of the parents are Berit and Ole Nilsen. The lady on the right is Ellen, sister of Ingrid. In front of Ellen are the children Inger Anna and Tomas. The children of Inger Anna are reindeer herders still today. Description source.