Tugela (rzeka)

Tugela
KontynentAfryka
Państwo Południowa Afryka
Rzeka
Długość520 km
Powierzchnia zlewni29.100 km²
Źródło
MiejsceGóry Smocze,
Mont-aux-Sources
Wysokośćok. 3050 m n.p.m.
Współrzędne28°45′54″S 28°52′33″E/-28,765000 28,875833
Ujście
RecypientOcean Indyjski
Wysokość0 m n.p.m.
Współrzędne29°13′31″S 31°29′54″E/-29,225278 31,498333
Położenie na mapie Południowej Afryki
Mapa konturowa Południowej Afryki, po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „ujście”
Rzeka Tugela na mapie prowincji Natal
Rzeka Tugela, w tle wzgórze Amfiteatr w Górach Smoczych

Tugela - rzeka w Afryce południowo-wschodniej, wypływająca z Gór Smoczych. Źródła na wysokości ok. 3050 m n.p.m. na płaskowyżu Mont-aux-Sources. Przepływa przez prowincję KwaZulu-Natal (Południowa Afryka), będąc jej największą rzeką. W górnym biegu rzeki znajduje się najwyższy wodospad Afryki i drugi co do wielkości wodospad świata, Tugela (948 m wysokości). W tym miejscu rzeka opuszcza Amfiteatr i Góry Smocze. Płynie na wschód przez Bergville i Colenso. Uchodzi do Oceanu Indyjskiego na północ od Durbanu[1].

Długość rzeki wynosi 520 km, zlewisko ma powierzchnię 29.100 km²

Dopływy

Tugela ma wiele dopływów, wypływających z Gór Smoczych. Największym jest Mzinyathi (ang. Buffalo River). Poza tym są to: Mała Tugela (Little Tugela River), Klip (Klip River), Mooi (Mooi River), Krwawa Rzeka (Blood River), Niedzielna Rzeka (Sundays River), Ingagani (Ingagani River) i Rzeka Buszmenów (Bushman River[1].

Historia

Pierwszym Europejczykiem, który odwiedził ujście Tugeli był Vasco da Gama w dniu 28 grudnia 1497 r. Jeden z przylądków w jego pobliżu nazwał Ponta da Pescaria, z powodu obfitości ryb. Portugalscy rozbitkowie ze statku São Bento osiągnęli rzekę 1 czerwca 1554 r., a jeden z nich Fernão Alvares Cabral utonął w trakcie forsowania rzeki[2].

8 km w górę rzeki od jej ujścia, w pobliżu mostu John Rossa (John Ross bridge) znajduje się miejsce historycznej wioski Zulusów Ndondakusuka. W 1838 r. Robert Biggar i John Cane zginęli tu w bitwie nad Tugelą. W 1856 r. miała miejsce bitwa pod Ndondakusuka, w której Cetshwayo syn Mpande pokonał swego brata Mbuyaza.

Około 10 km w górę rzeki od ujścia znajdują się dwa forty Fort Pearson i Fort Tenedos, zbudowane przez Brytyjczyków w 1879 r., w czasie wojny brytyjsko-zuluskiej dla ochrony brodów. W pobliżu Fort Pearson rośnie drzewo figowe, zwane Ultimatum Tree, pod którym 11 grudnia 1878 r. Brytyjczycy przekazali wodzom Cetshwaya ultimatum dające pretekst do rozpoczęcia wojny[3].

15 grudnia 1899 r., w czasie II wojny burskiej, nad Tugelą miała miejsce bitwa pod Colenso.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b http://www.dwaf.gov.za/Documents/Other/CMA/Thukela/ThukelaAppendixA2.pdf
  2. ↑ De Kock, Willem Johannes (1957) (in Afrikaans). Portugese ontdekkers om die Kaap. A.A. Balkema, Kaapstad. pp. 144, 166, 228
  3. ↑ Colenso, pp. 261–262. Also: Ian Knight, Zulu War, Osprey, 2004, p. 11, „... an ultimatum with which, Frere knew, they could not possibly comply.”

Media użyte na tej stronie

JCW-Map-Natal-Tugela.png
Autor: Image drawn by me Jcw69, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Map location of KwaZulu-Natal showing the Tugela River
Amphitheatre Drakensberg.jpg
View of the Drakensberg amphitheatre as from the upper Tugela River, KwaZulu-Natal, South Africa
Tugela Falls.jpg
(c) I, PhilippN, CC-BY-SA-3.0
Tugela Falls, Royal Natal National Park (Drakensberg, KwaZulu-Natal, South Africa). The picture was taken in September, with only very little water running down the falls.
South Africa relief location map.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of South Africa

Equirectangular projection, N/S stretching 110 %. Geographic limits of the map:

  • N: 21.8° S
  • S: 35.2° S
  • W: 16.0° E
  • E: 33.2° E