Tuligłowy (województwo podkarpackie)

Ten artykuł należy dopracować: od 2021-05 → sformatować tekst (pomoc: podział na sekcje, tabele, wzory). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Tuligłowy

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jarosławski
Gmina	Rokietnica
Liczba ludności (2011)	714[1][2]
Strefa numeracyjna	16
Kod pocztowy	37-562[3]
Tablice rejestracyjne	RJA
SIMC	0610320[4]
Położenie na mapie gminy Rokietnica Tuligłowy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Tuligłowy
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Tuligłowy
Położenie na mapie powiatu jarosławskiego Tuligłowy
49°53′06″N 22°35′41″E/49,885000 22,594722

Tuligłowy – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Rokietnica^[4][5]. Położona na północnym skraju Pogórza Dynowskiego w odległości 19 km na południe od Jarosławia.

Wieś szlachecka, własność Stanisława Derszniaka, położona była w 1589 roku w ziemi przemyskiej województwa ruskiego^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Rejon Tuligłów zamieszkany był już w okresie średniowiecza. W źródłach pisanych wieś pojawia się w początkach XIV w. Pierwszy drewniany kościół zbudował właściciel, Mikołaj Mzurowski w 1393 r. a w 1396 r. erygowana była parafia. Według tradycji, w przybyli tutaj uchodzący przed Tatarami mieszkańcy Kudryniec na Podolu. W tym zacisznym miejscu udało im się wreszcie "przytulić głowy". Najcenniejszym przedmiotem, jaki przynieśli ze sobą był obraz Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia, pochodzący z kudrynieckiego zamku.

Tuligłowy, mapa wojskowa z roku 1772

Borusz, grodzisko

Na wzgórzu, 2 km na południe od wsi zlokalizowane jest wczesnośredniowieczne grodzisko "Borusz", jedno z lepiej zachowanych założeń obronnych. Na wierzchowinie oraz na zboczach wzniesienia zachował się czytelny układ wałów i fos obronnych, obejmujących gród i podgrodzie. Podczas prowadzonych prac archeologicznych odnaleziono tu resztki chat oraz liczne elementy wyposażenia.

Pośrodku wsi, na zboczu doliny znajduje się kościół parafialny pw. św. Mikołaja Biskupa i zespół poklasztorny, zbudowane w latach 1768-1770. W ołtarzu głównym kościoła umieszczony jest słynący łaskami obraz M.B. Niepokalanego Poczęcia. Obraz o cechach bizantyńskich namalowany jest na desce lipowej i pochodzi z końca XV w. Obraz koronowany został w 1909 a Tuligłowy należą do licznie odwiedzanych sanktuariów maryjnych w Polsce. Parafia w Tuligłowach jest prowadzona przez księży Michalitów.

W dolnej, wschodniej części wsi zachowały się obwarowania obronne z XVII w. Nie znaleziono żadnych przekazów w źródłach, jakie było przeznaczenie obiektu i kto go zbudował. Jedna z teorii głosi, że warownię i drewniany dwór obronny zbudowali Krasiccy po najeździe tatarskim w 1624 r. Według miejscowej legendy było to miejsce schronienia chłopów na czas wojen. Ponoć chronili się tam przed Tatarami i Szwedami chłopi wraz z bydłem oraz panowie z pobliskiego folwarku. Zachowane do dziś wały mają wysokość do 4 m a bastiony do 7 m. Wały otaczały niegdyś kwadratowy majdan o boku 75 m. 6-metrowa przerwa w kurtynie północnej wskazuje na istnienie w tym miejscu bramy wjazdowej.

Związani z Tuligłowami

• Bronisław Błocki (ur. 1857 w Tuligłowach^[7], zm. w 1919 we Lwowie) – polski botanik, profesor Wyższej Szkoły lasowej we Lwowie^[8].
• Janina Fetlińska (1952-2010) – senator VI i VII kadencji

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Tuligłowy 3.) T., wś, pow. jarosławski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 615 .
• Sanktuarium Niepokalanej Matki Dobrej Nadziei w Tuligłowach
• Zamek w Tuligłowach