Turów (powiat wrocławski)

Artykuł

50°59′44.4″N 17°3′55.7″E

- błąd

4 m

WD

50°59'51"N, 17°4'14"E

- błąd

1981 m

Odległość

4 m

Turów
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wrocławski

Gmina

Żórawina

Wysokość

142 m n.p.m.

Liczba ludności (2017)

212[1]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

55-020[2]

Tablice rejestracyjne

DWR

SIMC

0884789

Położenie na mapie gminy Żórawina
Mapa konturowa gminy Żórawina, u góry znajduje się punkt z opisem „Turów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Turów”
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego
Mapa konturowa powiatu wrocławskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Turów”
Ziemia50°59′44,4″N 17°03′55,7″E/50,995667 17,065472
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Turów (niem. Thauer) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Żórawina. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.

Geografia

Turów jest położony przy drodze łączącej Strzelin z Wrocławiem (obecnie droga wojewódzka nr 395). Wieś znajduje się na Równinie Wrocławskiej, większość ludności zatrudniona jest w rolnictwie. Wysokość bezwzględna peryferyjnych partii wsi to ok. 135 m n.p.m., natomiast najwyższy punkt - wzgórze z kościołem ma wysokość 148 m n.p.m.

Nazwa

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1155, w bulli papieża Hadriana IV wymieniona jest nazwa Thurou jako własność biskupa wrocławskiego. W innych dokumentach pochodzących z lat 1254, 1265,1349 i 1395 wymieniana jest z kolei nazwa Thurow lub Turow.

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Thurow[3][4].

Historia

W roku 1265 miejscowy proboszcz Jan przekazuje niejakiemu Bogusławowi grunt przylegający do kościoła w celu lokacji na prawie niemieckim. W roku 1349 prawa książęce wsi zostały odkupione przez biskupa wrocławskiego Przecława od Agnieszki wdowy po Konradzie de Borsnitz i od jej synów. Do roku 1810 wieś była własnością komandorii joannitów we Wrocławiu. Turów zachował częściowo polski charakter do początków XIX w a w miejscowym kościele msze w języku polskim trwały do 1814 r.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[5]:

  • kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z XV/XVI w., pocz. XVII w.; położony jest na pagórku, pośrodku cmentarza, otoczony murem. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1265 roku, wówczas pod wezwaniem św. Krzyża, w dokumencie z roku 1395 patronem z kolei jest św. Michał Archanioł. W połowie XVI w. kościół przejęli protestanci, katolicy odzyskali kościół w czasie tzw. Redukcji kościołów w roku 1654. Do końca XVIII wieku był to kościół parafialny, później kościół filialny parafii w Żórawinie, parafię w Turowie erygowano ponownie w roku 1971. Kościół zbudowany został w drugiej połowie XIII w. w stylu gotyckim, przebudowany w 1611. Wystrój wnętrza barokowy, ale z gotyckimi rzeźbami z okresu XV - XVI w i z dzwonem z 1474 r. Do najcenniejszych elementów wyposażenia świątyni należą barokowy ołtarz główny z roku 1737, gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z ok. 1370 r., późnogotycka pieta z XV w., cykl malowideł z roku 1730, na parapecie chóru muzycznego, autorstwa Pawła Jakuba Hübera, przedstawiających sceny ze Starego i nowego Testamentu.

Zobacz też

Przypisy

  1. Gmina Żórawina – Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach na przestrzeni lat 2005-2017. Gmina Żórawina, 2017. [dostęp 2018-02-15]. (pol.).
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1315 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  4. H. Markgraf, J.W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
  5. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 237. [dostęp 2012-11-04].

Bibliografia

  • Cetwiński Cz., Zabytki architektury w województwie wrocławskim, Wyd. Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, Wrocław, 1987.
  • Degen K., 1965, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Weidlich Verlag, Frankfurt am Main.
  • Pokora J., Zlat M., 1991, Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Seria Nowa, Województwo Wrocławskie, Tom IV Zeszyt 2, Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Wyd. Artystyczne i filmowe, Warszawa.

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Turow(wroc)- kosciol.jpg
Autor: Siliesiac, Licencja: CC BY-SA 3.0
Turów - kościół rzymskokatolicki p.w. Narodzenia NMP, XV/XVI, pocz. XVII
Turów (powiat wrocławski) widok ogólny.JPG
Autor: Pnapora, Licencja: CC BY-SA 3.0
Turów (powiat wrocławski) widok ogólny