Turówka leśna

Turówka leśna
Ilustracja
Turówka leśna (po prawej)
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządwiechlinowce
Rodzinawiechlinowate
Rodzajturówka
Gatunekturówka leśna
Nazwa systematyczna
Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult.
Synonimy
  • Hierochloë australis Roem. & Schult.
Turówka leśna w ogrodzie botanicznym w Helsinkach

Turówka leśna (Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult.) – gatunek trawy z rodziny wiechlinowatych. Występuje w Europie, w Polsce objęty ochroną.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Europie od Finlandii na północy po Włochy na południu[3]. W Polsce rośnie głównie na wschód od linii Wisły[4].

Morfologia

Pokrój
Trawa luźnokępkowa.
Łodyga
Cienkie źdźbło do 60 cm wysokości.
Liście
Górne liście bez blaszek.
Kwiaty
Zebrane w 3-kwiatowe kłoski, te z kolei zebrane w wiechę. Oś pod kłoskami zgrubiała, owłosiona. Plewy tępe. W każdym kłosku znajdują się 2 dolne kwiaty pręcikowe oraz jeden kwiat słupkowy. Plewka dolna drugiego kwiatu pręcikowego ma na grzbiecie brunatną, skręconą i zgiętą ość[5].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie w kwietniu i maju, jest wiatropylna. Rośnie w lasach, najczęściej w borach mieszanych, dąbrowach acydofilnych i borach sosnowych. Spotykana także w grądach, buczynie pomorskiej i świetlistej dąbrowie. Liczebność populacji dochodzi zwykle do kilkudziesięciu osobników[6].

Zagrożenia i ochrona

Od 1983 roku roślina jest objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową[7]. W 2014 r. status ochronny został utrzymany w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin[8]. Umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006, 2016) w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: VU)[9][10]. Główne zagrożenie stanowi masowy zbiór roślin na potrzeby przemysłu spirytusowego, co w skrajnych przypadkach prowadzi do zaniku stanowisk. Część stanowisk znajduje się na obszarach chronionych, m.in. w parkach narodowych Białowieskim, Wigierskim, Poleskim i Roztoczańskim oraz w rezerwatach Jar Rzeki Raduni czy Zegrze[6].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-03] (ang.).
  3. Hierochloe australis na eMonocot [dostęp 2013-12-02].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  6. a b Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 360. ISBN 83-7073-444-8.
  7. Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1983 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz.U. z 1983 r. nr 27, poz. 134).
  8. Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
  9. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  10. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Hierochloe spp Sturm7.jpg

1. Anthoxanthum nitens (G.H.Weber) Y.Schouten & Veldkamp, syn. Hierochloe odorata (L.) P.Beauv.
2. Hierochloe australis (Schrad.) Roem. & Schult.

Original Caption
1. Mariengras, Hierochloa odorata Wahlnbg.
2. Darrgras, H. australis R. u. Sch.
Hierochloe australis - Botanical Garden in Kaisaniemi, Helsinki - DSC03546.JPG
Autor: Daderot, Licencja: CC0
Botanical specimen. The University of Helsinki Botanical Garden at Kaisaniemi