Turkmenbaszy

Ten artykuł od 2012-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Turkmenbaszy

Krasnowodzk

Port w Turkmenbaszy
Państwo	Turkmenistan
Wilajet	balkański
Wysokość	25 m n.p.m.
Populacja (2010) • liczba ludności	73 000
Kod pocztowy	745000
Tablice rejestracyjne	BN
Położenie na mapie Turkmenistanu Turkmenbaszy
40°01′N 52°58′E/40,016667 52,966667

Turkmenbaszy (turkm. Türkmenbaşy, dawniej Krasnowodzk, Krasnowodsk, Красноводск) – miasto portowe nad Zatoką Türkmenbaşy (Morze Kaspijskie), w zachodnim Turkmenistanie w wilajecie balkańskim. Położone jest na wysokości 27 m n.p.m. Według spisu ludności z 2005 roku, Turkmenbaszy liczył 68 tys. mieszkańców.

Historia

Początki miasta sięgają 1717 roku, kiedy czerkieski książę, oficer w służbie rosyjskiej Aleksander Bekowicz-Czerkieski, założył nad zatoką stanicę wojskową, która miała służyć Rosjanom przy podboju chanatu chiwańskiego. Niepowodzenie jego wyprawy spowodowało, że miejsce to pozostało w zapomnieniu przez ponad półtora wieku. Ponownie stanicę wojskową założyli tutaj Rosjanie w 1869. Osada otrzymała wówczas nazwę Krasnowodzk, która była tłumaczeniem miejscowej nazwy Kyzył-Suw, czyli „czerwona woda”. Na jej rozwój miało wpływ przeniesienie tutaj końcowej stacji kolei transkaspijskiej po trzęsieniu ziemi w 1895. W 1896 roku osada Krasnowodzk otrzymała prawa miejskie.

Nazwa miasta została zmieniona w 1993 na cześć prezydenta Turkmenistanu Saparmyrata Nyýazowa, który począł tytułować się Türkmenbaşy (Turkmenbaszy), czyli „przywódcą Turkmenów”. Obecnie ludność miasta stanowią głównie Rosjanie, Azerowie, Turkmeni i Ormianie.

Miasto rozwinęło się jako ważny port nadkaspijski oraz końcowa stacja kolejowa kolei transkaspijskiej. Dochodzi tutaj również Kanał Karakumski. Turkmenbaszy ma połączenie promowe z Baku. Miasto posiada lotnisko, Port Lotniczy Turkmenbaszy.

Przemysł i turystyka

W pobliżu miasta znajdują się złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. W Turkmenbaszy znajduje się największa turkmeńska rafineria ropy naftowej. Rozwinął się tutaj również przemysł stoczniowy, materiałów budowlanych, chemiczny, maszynowy i spożywczy.

12 km na zachód od miasta planowana jest budowa nowej strefy turystycznej Awaza, pod którą kamień węgielny położył prezydent Saparmyrat Nyýazow pragnący kolejnego upamiętnienia swojego kultu. Jego następca Gurbanguly Berdimuhamedow oświadczył w 2007, że na 16 km linii brzegowej ma powstać 60 nowoczesnych hoteli^[1][2]. Ten gigantyczny projekt został sparodiowany w grze komputerowej Battlefield: Bad Company (Serdaristan i postać prezydenta Zavomira Serdara).

Obóz polski

W roku 1942, w czasie II wojny światowej, przez Krasnowodzk ewakuowały się z ZSRR do Pahlevi w Iranie oddziały Armii Polskiej gen. Władysława Andersa oraz towarzysząca im ludność cywilna^[3]. Znajdował się tu polski cmentarz, gdzie pochowano 81 polskich żołnierzy i junaków^[4].

Przypisy