Turkuśnik czarnogrzbiety

Turkuśnik czarnogrzbiety
	Irena cyanogastra
	Vigors, 1831
	; Samiec i samica podgatunku ellae; ilustracja autorstwa J.G. Keulemansa opublikowana w 1891 roku w czasopiśmie „Ibis”
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	turkuśniki
Rodzaj	Irena
Gatunek	turkuśnik czarnogrzbiety
Synonimy
	Irena cyanogaster Vigors, 1831;
	Irena cyanogaster Vigors, 1831;
Podgatunki
	I. c. cyanogastra Vigors, 1831; I. c. ellae Steere, 1890; I. c. hoogstraali Rand, 1948; I. c. melanochlamys Sharpe, 1877;
	I. c. cyanogastra Vigors, 1831; I. c. ellae Steere, 1890; I. c. hoogstraali Rand, 1948; I. c. melanochlamys Sharpe, 1877;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia

Turkuśnik czarnogrzbiety^[3] (Irena cyanogastra) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny turkuśników (Irenidae). Występuje endemicznie na Filipinach.

Systematyka

Takson ten bywał dawniej łączony w jeden gatunek z blisko spokrewnionym turkuśnikiem indyjskim (I. puella)^[4]. Wyróżniono cztery podgatunki I. cyanogastra^[5]^[6]^[3]:

turkuśnik czarnogrzbiety (I. cyanogastra cyanogastra) – Luzon, Polillo i Catanduanes.
turkuśnik samarski (I. cyanogastra ellae) – Bohol, Leyte i Samar.
I. cyanogastra hoogstraali – Mindanao i Dinagat.
turkuśnik czarnorzytny (I. cyanogastra melanochlamys) – Basilan.

Charakterystyka

Długość ciała 23,3–27,5 cm; masa ciała samców 71–96,1 g, samic z podgatunku ellae 75,9–89,7 g, dwóch samców oraz czterech samic z podgatunku hoogstraali odpowiednio: 72 g oraz 76 g i 69,4–78,4 g^[4]. Ma dość duży, szary dziób, turkusowy wierzch głowy, kuper, pokrywy skrzydłowe i część lotek drugorzędowych. Cała reszta z wyjątkiem granatowego ogona czarna. Nogi są szare. Zamieszkuje tropikalne i subtropikalne lasy.

Status

IUCN od 2012 roku uznaje turkuśnika czarnogrzbietego za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened); wcześniej, od 1988 roku klasyfikowano go jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest postępujące wylesianie i degradacja siedlisk^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b Irena cyanogastra, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b Irena cyanogastra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Irenidae Jerdon, 1863 - turkuśniki - Fairy-bluebirds (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-09].
↑ ^a ^b D. Wells: Philippine Fairy-bluebird (Irena cyanogastra). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2015. [dostęp 2015-12-02]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, Elachura, hyliotas, wrens, gnatcatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-09]. (ang.).
↑ Philippine Fairy-bluebird (Irena cyanogastra). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2012-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Irena cyanogastra, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[iucn-2] Irena cyanogastra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-3] Nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Irenidae Jerdon, 1863 - turkuśniki - Fairy-bluebirds (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-09].

[hbwalive-4] D. Wells: Philippine Fairy-bluebird (Irena cyanogastra). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2015. [dostęp 2015-12-02]. (ang.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, Elachura, hyliotas, wrens, gnatcatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-09]. (ang.).

[ibc-6] Philippine Fairy-bluebird (Irena cyanogastra). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2012-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne