Turystyka na Białorusi

Turystyka na Białorusi – jedna z gałęzi gospodarki Białorusi. Stanowi 2,2% PKB. Państwo jest odwiedzane przez kilkaset tysięcy turystów rocznie, przy czym większość z nich przyjeżdża z Rosji, Litwy i Polski. Na Białorusi znajdują się cztery obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO oraz cztery parki narodowe i dwa rezerwaty przyrody.

Podstawowe dane

Dzierżyńska Góra

Białoruś jest państwem śródlądowym, położonym w Europie Wschodniej. Jest krajem nizinnym i bagnistym, którego średnia wysokość wynosi 160 m, a najwyższym punktem jest Dzierżyńska Góra o wysokości 346 m n.p.m.[1] Obejmuje zachodnią część Niziny Wschodnioeuropejskiej, z której wyróżnia się Nizinę Poleską, Nizinę Połocką i Pojezierze Białoruskie, natomiast jego środkową część zajmują Wysoczyzny Białoruskie[2]. Białoruś od 2005 roku jest członkiem Światowej Organizacji Turystyki[3]. Głównymi ośrodkami turystycznymi są Mińsk, zachodnia Białoruś z Grodnem i Brześciem, a także Nowogródek i Nieśwież[4]. Ruch turystyczny na terenie państwa zaczął tworzyć się w latach 20. XX wieku[5].

Przyroda i klimat

Jeziora Brasławskie
Białoruska część Puszczy Białowieskiej

Według danych za 2020 rok, 40% powierzchni kraju stanowiły lasy[6]. Ważniejsze kompleksy leśne to Puszcza Białowieska, Puszcza Grodzieńska i Puszcza Nalibocka[2]. Na terytorium Białorusi znajdują się cztery parki narodowe: PN Puszcza Białowieska, PN Jeziora Brasławskie, Prypecki Park Narodowy i Naroczański Park Narodowy[7] oraz dwa rezerwaty przyrody: Berezyński Rezerwat Biosfery i Poleski Państwowy Rezerwat Radiacyjno-Ekologiczny[8], a także ponad 10 tys. jezior: polodowcowych na Pojezierzu Białoruskim (w tym największe Narocz) oraz bagiennych na Nizinie Poleskiej[2][9].

Białoruś leży w strefie klimatu umiarkowanego. Średnie temperatury wynoszą od –4 °C do 8 °C w styczniu i 17–19 °C w lipcu. Opadów jest niewiele, ok. 500–700 mm rocznie[2][9].

Zabytki

Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Mińsku
Zamek w Mirze

Na Białorusi znajdują się cztery obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO: zamki w Mirze i Nieświeżu, Puszcza Białowieska (wspólnie z Polską) oraz kilka stacji pomiarowych wchodzących w skład południka Struvego[10]. Ponadto, na państwowej liście zabytków historyczno-kulturowych umieszczono ponad 5,5 tys. obiektów[11][12].

W 2018 roku w kraju było 159 muzeów, które odwiedziło niemal 7 mln turystów. Najczęściej odwiedzane były Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Mińsku, Twierdza Brzeska, zamek w Nieświeżu, zespół pałacowo-parkowy w Homlu i zamek w Mirze[13]. Oprócz zamków w Mirze i Nieświeżu, tego typu budowle lub ich ruiny można zobaczyć również w Krewie, Lidzie, Nowogródku, Lubczu, Holszanach, Różanie i Bychowie. W średniowieczu na terenie obecnej Białorusi znajdowało się wiele wież obronnych, jednak do współczesnych czasów przetrwała jedynie Baszta Kamieniecka[14].

Wśród obiektów historycznych można również wymienić Chatyń, Kopiec Chwały oraz Linię Stalina[15].

Turystyka religijna

(c) sandexx, CC BY 3.0
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu
Sobór Ducha Świętego w Mińsku
Cerkiew św. Michała Archanioła w Synkowiczach

Głównymi ośrodkami kultu religijnego na Białorusi są monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowiczach z ikoną Matki Boskiej Żyrowickiej, monaster Przemienienia Pańskiego i św. Eufrozyny Połockiej w Połocku, w którym znajdują się relikwie św. Eufrozyny Połockiej, oraz sobór Ducha Świętego w Mińsku – główna świątynia prawosławna Białorusi. Ośrodkami kultu katolickiego są natomiast bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu z ikoną Matki Boskiej Budsławskiej oraz kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny i klasztor Brygidek w Grodnie. Celem pielgrzymek jest także wieś Rosica w obwodzie witebskim, gdzie w czasie wojny zginęli księża Jerzy Kaszyra i Antoni Leszczewicz[16].

Ponadto w państwie można odwiedzić trzy świątynie obronne: kościół św. Jana Chrzciciela w Komajach, cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Murowance i cerkiew św. Michała Archanioła w Synkowiczach[14], umieszczone na liście informacyjnej UNESCO, podobnie jak kilka innych obiektów sakralnych: cerkiew Przemienienia Pańskiego i sobór św. Zofii w Połocku, cerkiew Świętych Borysa i Gleba w Grodnie, żeński monaster św. Mikołaja w Mohylewie i drewniane cerkwie Polesia[17].

Wśród zabytków sakralnych można również wymienić cerkiew Wszystkich Świętych oraz Sobór Świętych Piotra i Pawła w Mińsku, Sobór Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny i Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Witebsku, Sobór Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Mohylewie, Sobór św. Symeona i Cerkiew Bracka w Brześciu, Sobór Świętych Piotra i Pawła w Homlu oraz Sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Borysowie[17].

W Turowie, niegdyś najważniejszym po Połocku miejscu kultu religijnego, można zobaczyć kamienne krzyże, drewnianą cerkiew Wszystkich Świętych oraz fragmenty świątyni z XII wieku[17].

W Iwiu znajduje się najstarszy drewniany meczet na Białorusi. Ponadto na terytorium państwa zachowało się 78 cmentarzy żydowskich i ponad 100 synagog i jesziw[18].

Turystyka aktywna

Puszcza Nalibocka
Stok w Siliczach

Na Białorusi popularnością, zwłaszcza na obszarach wiejskich, cieszy się turystyka rowerowa[19]. W ostatnich latach powstaje coraz więcej tras rowerowych, zarówno w miastach, jak i poza nimi[20]. W 2009 roku w Mińsku otwarto trasę o długości 27 km, która przecina całe miasto od północnego zachodu na południowy wschód[19]. Oprócz tego, na terenie kraju znajduje się kilka tras prowadzących przez tereny zielone. Pierwsza z nich[20], Wałożynskija gascinicy, została otwarta w 2014 roku i początkowo liczyła 140 km[21], jednakże obecnie liczy ponad 200 km[22]. Znajduje się ona w rejonie wołożyńskim i przebiega m.in. przez Puszczę Nalibocką. Inne tego typu trasy znajdują się też w Puszczy Białowieskiej[20].

Ze względu na dużą liczbę jezior, państwo dysponuje dobrymi warunkami do wędkarstwa. Szczególnie popularny pod tym względem jest obwód witebski, w którym znajduje się ponad 2800 jezior. Można w nich znaleźć ponad 30 gatunków ryb[23].

Ponadto w państwie znajduje się kilka ośrodków narciarskich, m.in. Siliczy, a także w Łohojsku, Mozyrzu oraz w Mińsku (Sołniecznaja Dolina)[24].

Turystyka zdrowotna

Sanatoria i uzdrowiska stanowią jedną z ważniejszych gałęzi krajowej turystyki[25]. Początki lecznictwa sanatoryjnego na Białorusi sięgają XIX wieku, jednakże podobne instytucje istniały już wcześniej. Już w XVI wieku mówiono o źródłach wód leczniczych w Barkowszczyźnie (obecnie w rejonie uszackim). Przed 1830 rokiem istniała tam lecznica, a w 1855 roku utworzono prywatne sanatorium. W 1892 roku Jakub Jodko Narkiewicz otworzył w swoim majątku Nadnioman (obecnie w rejonie uzdowskim) sanatorium o tej samej nazwie, w którym stosowano innowacyjne metody leczenia: kąpiele lecznicze, wody mineralne, żywność dietetyczną, ale również stworzone i opatentowane przez Narkiewicza elektroterapię i elektromasaż. W sąsiedztwie majątku Nadnioman działa obecnie sanatorium Podjelniki[26].

W 2021 roku na Białorusi funkcjonowało ponad 100 sanatoriów[27], część z nich położona jest w parkach narodowych i rezerwatach (najwięcej w Naroczańskim Parku Narodowym)[26]. Kilka białoruskich sanatoriów, powstałych w czasach ZSRR, jest położonych poza granicami Białorusi: w Rosji, na Łotwie, Litwie i Krymie[26]. Ponadto, w Soligorsku działa jedyna w krajach WNP jaskinia lecznicza[28][29], otwarta w 1990 roku[30].

Ponadto, w 2018 roku ponad 150 tys. obcokrajowców odwiedziło Białoruś w celu poddania się zabiegom medycznym[31].

Turystyka przemysłowa

Dzień otwarty w fabryce BiełAZu w Żodzinie, 2007 rok

Coraz większą popularność zdobywa turystyka industrialna. Wycieczki po fabrykach organizują BiełAZ, Mińska Fabryka Traktorów, przedsiębiorstwa produkujące żywność, fabryki zabawek i pamiątek. W Baranowiczach, będących ważnym ośrodkiem przemysłowym, stworzono sieć tras turystycznych obejmujących zwiedzanie różnych obiektów przemysłowych[32].

Baza noclegowa i odwiedzający

Hotel Dźwina w Połocku
Hotel w Stolinie

Według danych za 2019 rok, Białoruś dysponuje 1089 obiektami noclegowymi (w tym 597 hotelami) oraz 2760 obiektami agroturystycznymi. W branży turystycznej w tymże roku pracowało 5,6% społeczeństwa[33]. W 2019 roku Białoruś odwiedziło 405 tys. turystów, z czego ponad połowa z Rosji, natomiast łącznie około ⅓ odwiedzających stanowili przyjezdni z Litwy i Polski[34]. Według danych za 2016 rok, turystyka stanowiła 2,2% krajowego PKB[33].

Transport

Metro w Mińsku
Fragment drogi magistralnej M1 w pobliżu Orszy
Mapa stołecznego metra

Najważniejszy międzynarodowy port lotniczy znajduje się w Mińsku, natomiast krajowe są położone w miastach obwodowych[35][36]. Długość linii kolejowych na Białorusi w 2019 roku wyniosła 5 479,8 km, z czego 1 227,9 było zelektryfikowane, natomiast sieć dróg kołowych liczyła 102,8 tys. km[37]. Główną linią kolejową jest Brześć-Baranowicze-Mińsk-Orsza, będąca częścią magistrali Berlin-Warszawa-Moskwa[35]. Kolej dociera do ponad 2 tys. miejscowości[38].

W skład sieci drogowej wchodzi 12 dróg magistralnych. Przez Białoruś przebiega pięć tras europejskich: E28, E30, E85, E95 i E271[39]. Od 2013 roku na głównych drogach obowiązuje elektroniczny system opłat BelToll. Łączna długość płatnych dróg wynosi niemal 1 800 km. Z opłat są zwolnione pojazdy poniżej 3,5 tony zarejestrowane na Białorusi lub w państwach, z którymi Białoruś pozostaje w unii celnej (Rosja, Kazachstan, Armenia, Kirgistan)[40]. Między miastami kursują autobusy i marszrutki[38]. W Mińsku funkcjonuje jedyne w państwie metro, ponadto w kilku miastach pasażerów obsługują trolejbusy i tramwaje[38].

Transport wodny nie odgrywa ważnej roli w turystyce na Białorusi, mimo gęstej sieci rzek i jezior. Łączna długość żeglownych odcinków rzek w kraju wynosi 2,9 tys. km. Średnia długość rejsów linii wycieczkowych wynosi ok. 14 km na jednego pasażera. Rejsy odbywają się na kilkunastu statkach motorowych w kilku białoruskich miastach oraz na Kanale Augustowskim, jednakże rynek wycieczek zorganizowanych transportem wodnym praktycznie nie istnieje, mimo obecności dużych rzek płynących przez malownicze tereny oraz bogatego dziedzictwa historyczno-kulturowego[41]. Głównymi kanałami żeglugowymi są Dniepr, Niemen, Berezyna oraz kanał Dniepr-Bug[35]. Białoruś dysponuje 10 portami rzecznymi[38].

Promocja turystyki i wydarzenia kulturalne

(c) Homoatrox, CC BY-SA 3.0
Mińsk Arena podczas MŚ w hokeju 2014

Władze białoruskie podejmują działania mające na celu promocję turystyki za granicą. Zalicza się do nich m.in. organizację międzynarodowych zawodów sportowych i wydarzeń kulturalnych oraz stopniowe wprowadzanie ruchu bezwizowego. 12 czerwca 2015 roku umożliwiono zwiedzanie białoruskiej części Puszczy Białowieskiej bez konieczności wyrabiania wizy[42]. 26 października 2016 roku wprowadzono ruch bezwizowy na terenie Kanału Augustowskiego, Grodna oraz części rejonu grodzieńskiego do 5 dni, początkowo na okres do 31 grudnia 2017 roku[43]. 1 stycznia 2018 ruchem bezwizowym objęto również Brześć i część obwodu brzeskiego oraz wydłużono go do 10 dni[44].

Ponadto, w 2017 roku wprowadzono ruch bezwizowy dla obywateli 80 państw (w tym całej Unii Europejskiej), przylatujących na Białoruś samolotem na okres do 5 dni[45]. 27 lipca 2018 roku przedłużono okres pobytu bezwizowego do 30 dni[46]. Od 15 kwietnia 2022 wprowadzono ruch bezwizowy dla obywateli Litwy i Łotwy (wliczając nieobywateli), obowiązujący do końca roku, natomiast 1 lipca 2022 ruchem bezwizowym objęto również obywateli Polski[47][48][49].

Tymczasowy ruch bezwizowy wprowadzono również w 2014 roku przy okazji mistrzostw świata w hokeju[50] oraz w 2019 roku przy okazji igrzysk europejskich odbywających się w Mińsku[51][52], a także podczas Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2018[53].

Na Białorusi odbywają się też inne wydarzenia kulturalne i sportowe, np. liczne turnieje rycerskie i festiwale kultury średniowiecznej[54], juniorskie mistrzostwa świata w biathlonie (2015) i mistrzostwa świata w łyżwiarstwie szybkim (2018). W 2019 roku państwo dysponowało ponad 23 tys. obiektów sportowych, w tym 149 stadionami, 4517 halami sportowymi i 337 basenami[55]. W 2014 roku w obwodzie grodzieńskim odbył się również pierwszy festiwal wczesnośredniowiecznej kultury, którego uczestnicy płynęli łodziami stylizowanymi na średniowieczne, a także brali udział w wystawach i jarmarkach[56], z kolei w 2010 roku w rejonie bychowskim po raz pierwszy zorganizowano festiwal łączący koncerty muzyczne z zawodami wędkarskimi[57]. Na Białorusi są też obchodzone tradycyjne słowiańskie święta, takie jak Noc Kupały[58] czy Maslenica[59].

Stałym ruchem bezwizowym z Białorusią są objęte (stan na 2021): Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Rosja, Tadżykistan, Ukraina i Uzbekistan. Ponadto do 90 dni na terytorium Białorusi mogą przebywać obywatele Argentyny, Brazylii, Izraela (do 90 dni na każde 180 dni), Mongolii, Wenezueli oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich, a do 30 dni – obywatele Chin (wraz z Makau i Hongkongiem), Czarnogóry, Ekwadoru, Kataru, Kuby, Serbii i Turcji[60].

Przypisy

  1. Belarus (ang.). W: The World Factbook [on-line]. CIA. [dostęp 2021-06-26].
  2. a b c d Kruczek 2008 ↓, s. 181.
  3. Member states (ang.). Światowa Organizacja Turystyki. [dostęp 2021-06-26].
  4. Kruczek 2008 ↓, s. 182–183.
  5. Уладзімір Ганапольскі: Турызм. W: Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах. T. 16: Трыпалі — Хвіліна. Mińsk: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2003, s. 59. ISBN 985-11-0263-6. (biał.)
  6. Статистический ежегодник Республики Беларусь, 2020 (ros.). Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2020. s. 232. [dostęp 2021-06-26].
  7. Национальные парки (ros.). Министерство природных ресурсов и охраны окружающей среды Республики Беларусь. [dostęp 2021-06-26].
  8. Национальные парки и заповедники Беларуси (ros.). W: BelarusTravel [on-line]. Национальное агентство по туризму. [dostęp 2021-06-26].
  9. a b Białoruś. Warunki naturalne, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-06-26].
  10. Belarus (ang.). UNESCO. [dostęp 2021-06-25].
  11. Дзяржаўны спiс гiсторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублiкi Беларусь (biał.). Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь. [dostęp 2021-06-28].
  12. Историко-культурный туризм (ros.). Президент Республики Беларусь. [dostęp 2021-06-28].
  13. Туризм и туристические ресурсы в Республике Беларусь 2019. Mińsk: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2019, s. 63–64. ISBN 978-985-7184-62-0. (ros.)
  14. a b Средневековые битвы и рыцарские фестивали в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  15. Военно-исторический туризм (ros.). Министерство спорта и туризма Республики Беларусь. [dostęp 2021-12-16].
  16. Решетников 2012 ↓, s. 111–112.
  17. a b c Религиозный туризм в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  18. Религиозный туризм (ros.). Министерство спорта и туризма Республики Беларусь. [dostęp 2021-12-16].
  19. a b Велотуризм в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-28].
  20. a b c А.С. Баран, А.С. Балдина: Велотуризм в Республике Беларусь: состояние и перспективы. W: Современный механизм функционирования торгового бизнеса и туристической индустрии: реальность и перспективы: материалы III Международной научно-практической конференции студентов и молодых ученых, г. Минск, 6–7 декабря 2018 г.. Mińsk: БГЭУ, 2019, s. 417–418. ISBN 978-985-564-243-6. (ros.)
  21. А. Е. Яротов, Н. В. Гагина, В. В. Борисенко: Геоэкологический подход в устойчивом развитии экотуристических кластеров. W: Современные проблемы ландшафтоведения и геоэкологии: материалы VI Междунар. науч. конф. (к 110-летию со дня рождения профессора В. А. Дементьева), Минск, 13–16 нояб. 2018 г.. Mińsk: БГУ, 2018, s. 164–167. ISBN 978-985-566-664-7. (ros.)
  22. Зеленый маршрут «Валожынскія гасцінцы» (ros.). Главное управление спорта и туризма Минского областного исполнительного комитета. [dostęp 2021-06-28].
  23. Активный отдых в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  24. Горнолыжные курорты Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-26].
  25. Решетников 2012 ↓, s. 20.
  26. a b c Санатории Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  27. Поиск по всем объектам (ros.). Санатории Беларуси. [dostęp 2021-06-30].
  28. Единственный спелярий в СНГ действует в Солигорске (ros.). Biełteleradyjokampanija, 2013-08-13. [dostęp 2021-06-30].
  29. Е.А. Милашевич: Экспорт медицинских услуг Беларуси: тенденции развития и направления стимулирования. Mińsk: Беларуская навука, 2017, s. 111. ISBN 978-985-08-2199-7. (ros.)
  30. История больницы (ros.). Республиканская Больница Спелеолечения. [dostęp 2021-06-30].
  31. Лечение в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-12-03].
  32. Промышленный туризм в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  33. a b Туризм и туристические ресурсы в Республике Беларусь 2020 (ros.). Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2020. s. 6. [dostęp 2021-06-26].
  34. Туризм и туристические ресурсы в Республике Беларусь 2020 (ros.). Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2020. s. 13. [dostęp 2021-06-26].
  35. a b c Białoruś. Gospodarka, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-06-27].
  36. Решетников 2012 ↓, s. 17.
  37. Транспорт в Республике Беларусь, 2020 (ros.). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. s. 11. [dostęp 2021-06-27].
  38. a b c d Транспорт Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  39. И. А. Немов, И. Ф. Чикун, О. В. Москальцов, Т. Н. Саевич: Основы управления транспортным средством и безопасность движения. Mińsk: Белорусский национальный технический университет, 2016, s. 84–85. ISBN 978-985-550-822-0. (ros.)
  40. Вождение в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-12-03].
  41. Решетников 2012 ↓, s. 15–16.
  42. Bez wizy do białuruskiej części puszczy. Białowieski Park Narodowy. [dostęp 2021-06-26].
  43. Иностранные туристы могут приезжать на Августовский канал без визы (ros.). Białoruska Agencja Telegraficzna, 2016-10-26. [dostęp 2021-06-26].
  44. Białoruś: od Nowego Roku na 10 dni bez wiz do Grodna, Brześcia i okolic. Polskie Radio, 2017-12-26. [dostęp 2021-06-28].
  45. Belarus introduces five-day visa-free regime for citizens of 80 countries (ang.). Białoruska Agencja Telegraficzna, 2017-01-09. [dostęp 2021-06-26].
  46. Bezwizowy tryb wjazdu i wyjazdu cudzoziemców na termin do 30 dób. Ambasada Białorusi w Polsce. [dostęp 2021-06-26].
  47. Безвизовый въезд в Беларусь для граждан Литвы, Латвии и Польши (ros.). Państwowy Komitet Graniczny Republiki Białoruś. [dostęp 2022-07-11].
  48. Гражданам Польши разрешен безвизовый въезд в Беларусь (ros.). Sowietskaja Biełorussija, 2022-06-30. [dostęp 2022-07-11].
  49. Pawieł Mylnikow: Беларусь ввела безвизовый въезд для граждан Польши (ros.). Deutsche Welle, 2022-07-01. [dostęp 2022-07-11].
  50. Въезд в Белоруссию во время ЧМ по хоккею в 2014 г будет безвизовым (ros.). RIA Nowosti, 2012-01-16. [dostęp 2021-06-27].
  51. В Беларусь без визы (ros.). Igrzyska Europejskie 2019, 2018-11-29. [dostęp 2021-06-26].
  52. Стартовал безвизовый режим для болельщиков на время проведения Европейских игр (ros.). Biełteleradyjokampanija, 2019-06-10. [dostęp 2021-06-26].
  53. Свое участие в детском „Евровидении” подтвердило рекордное количество стран (ros.). Biełteleradyjokampanija, 2018-07-25. [dostęp 2021-06-28].
  54. Конный туризм в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  55. Спорт в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  56. Первый международный судоходный фестиваль раннесредневековой культуры "Из варяг в греки" завершился в Гродно (ros.). BiełaPAN, 2014-09-29. [dostęp 2021-06-30].
  57. Международный музыкально-спортивный праздник "Большая бард-рыбалка" (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-06-30].
  58. Купалье в Беларуси (ros.). BelarusBY. [dostęp 2021-12-16].
  59. Агроэкотуризм (ros.). Министерство спорта и туризма Республики Беларусь. [dostęp 2021-12-16].
  60. Безвизовое передвижение (общие сведения) (ros.). Министерство иностранных дел Республики Беларусь. [dostęp 2021-12-03].

Bibliografia

Literatura dodatkowa

  • Г.Ф. Шаповал: История туризма Беларуси. Mińsk: РИВШ БГУ, 2006. ISBN 985-500-054-4. (ros.)
  • М.Г. Ясовеев (red.): Географические основы туризма, рекреации, краеведения в Беларуси. Mińsk: Право и экономика, 2010. ISBN 978-985-442-841-3. (ros.)
  • Ю.М. Досин (red.): Курорты и здравницы Беларуси. Mińsk: Белорусская Энциклопедия им. П.Бровки, 2008. (ros.)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Minsk-Metro-Uruch'e-06.jpg
Metro station Uruch'e (Уручье, Уручча) in Minsk, Belarus
Dziaržynskaja hara.jpg
Autor: Pmisk, Licencja: CC BY 3.0
Okolice Skirmuntowa — Góra Dzierżyńskiego, najwyższy punkt Białorusi (przed 1958 Święta Góra)
Holy Spirit Cathedral in Minsk.jpg
Autor: Insider, Licencja: CC BY-SA 3.0
Holy Spirit Cathedral (Minsk)
Stolin hotel.jpg
Stolin, Belarus Hotel Goryn
Budslaw. Belarus - panoramio.jpg
(c) sandexx, CC BY 3.0
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu
CzechRepublic-Italy 140514 2-0.jpg
(c) Homoatrox, CC BY-SA 3.0
Czech Republic — Italy game during IIHF World Championship 2014 (Minsk, Belarus), 14 May 2014
Minsk Metro.svg
Autor: Kitikov, Licencja: CC BY-SA 4.0
Minsk Metro lines scheme
Жодино - БелАЗ.JPG
Autor: Beraby, Licencja: CC BY-SA 3.0
Жодино. День открытых дверей на БелАЗе.
Восень у Белавескай пушчы.jpg
Autor: Mikhail Kapychka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Национальный парк "Беловежская пуща"
Silichy-02.jpg
Autor: Redline, Licencja: CC-BY-SA-3.0
"Silichy" ski resirt in Belarus
Orsha-M1Route.JPG
Autor: Szeder László, Licencja: CC-BY-SA-3.0
M1 autoroute near Orsha, Belarus
Strusta - Majak - Brasłauski rajon - 6.jpg
Autor: zedlik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Strusta Lake. View from Majak hill. Brasłau district, Viciebsk province, Belarus.
Minsk Kriegsmuseum.JPG
Autor: Julian Nyča, Licencja: CC BY-SA 4.0
Minsk; Museum des Großen Vaterländischen Krieges.
Belarus Mir Mir Castle Complex 8101 2085.jpg
Autor: Alexxx1979, Licencja: CC BY-SA 4.0
Belarus. Mir. Mir Castle Complex
Nalibotskaya Pushcha.jpg
Early spring in Nalibotskaya Pushcha, Belarus