Turzno (powiat toruński)

Turzno

wieś
Pałac w Turznie w 2015 roku
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	toruński
Gmina	Łysomice
Liczba ludności (III 2011)	1036[1]
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	87-148
Tablice rejestracyjne	CTR
SIMC	0847015
Położenie na mapie gminy Łysomice Turzno
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Turzno
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Turzno
Położenie na mapie powiatu toruńskiego Turzno
53°06′24″N 18°43′58″E/53,106667 18,732778

Turzno – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Łysomice.

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Turzno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1036 mieszkańców^[1]. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Łysomice.

Historia

Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1222 r. Do roku 1466 należała do komturii toruńskiej. Od 1. połowy XVIII wieku należy do Zboińskich herbu Ogończyk, następnie do Działowskich (od roku 1801) i Gajewskich (od roku 1861). W roku 1827 w drodze do Gdańska zatrzymał się tutaj na kilka dni Fryderyk Chopin, zaś w lutym 1833 roku w majątku przebywał Artur Zawisza, polski działacz niepodległościowy, uczestnik powstania listopadowego. Tu spotkał się z matką i bratem oraz napisał swój testament.

Zabytki

• Zespół pałacowo-parkowy: budynki z około połowy XIX wieku, zbudowane w stylu eklektycznym według projektu Henryka Marconiego (zbudowany w miejscu dawnego dworu pałac, dom dozorcy, rządcówka, neogotycki pawilon ogrodowy); pałac przebudowany na początku XX wieku, w roku 1913 wzniesiono skrzydło boczne. W jego murach przebywali m.in. Fryderyk Chopin oraz Józef Haller. Na teren pałacu prowadzi brama wjazdowa z rzeźbami turów. Park w stylu angielskim (pow. 16 ha), powiększony na początku XX wieku, z bogatym drzewostanem (częściowo zniszczonym w czasie powodzi w roku 1980), m.in. aleją kasztanową i stawami. Pałac został odbudowany i rozbudowany w 2012 roku.
• Kaplica klasycystyczna fundacji Jeżewskich z końca XVIII w., poświęcona w roku 1800
• Karczma klasycystyczna z początku XX w.
• Żeliwny krzyż (karawaka)^[2] z roku 1883
• Kapliczka przydrożna z rzeźbą św. Antoniego

Obecnie pałacyk jest wyremontowany i służy jako wysokiej klasy restauracja i hotel. Kapliczka również została wyremontowana i często zawierane są w niej małżeństwa.

Galeria

• 

  Pałac w Turznie w 2011 roku

• 

  Boczne skrzydło pałacu (wygląd sprzed remontu)

• 

  Pałac od strony parku (wygląd sprzed remontu)

• 

  Ruiny neogotyckiego pawilonu w parku pałacowym (wygląd sprzed remontu)

Zobacz też

• Turzno
• Gajewscy herbu Ostoja

Przypisy

Bibliografia

• Marek Pawłowski, Turzno. Dzieje wsi i zespołu pałacowo-parkowego, Toruń 1996
• Turzno, gmina Łysomice. Zespół pałacowo-parkowy, Toruń 1996