Turzyca gwiazdkowata

Turzyca gwiazdkowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządwiechlinowce
Rodzinaciborowate
Rodzajturzyca
Gatunekturzyca gwiazdkowata
Nazwa systematyczna
Carex echinata Murray
Prodr. Stirp. Goett. 76. 1770
Synonimy
  • C. stellulata Gooden.
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Turzyca gwiazdkowata (Carex echinata Murray) - gatunek byliny należący do rodziny ciborowatych. Występuje w strefie klimatów umiarkowanych Eurazji i Ameryki Północnej[4] oraz w Australii i Nowej Zelandii. W Polsce gatunek rodzimy, dość pospolity na niżu.

Morfologia

(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Kępa
Gwiazdkowaty kształt owocostanu
Pokrój
Bylina kępowa.
Łodyga
Prostowzniesiona, sztywna, cienka, tępo trójkanciasta, dołem gładka, u góry nieznacznie szorstka, wysokości (5)15-50(90) cm.
Liście
Jasnozielone do szarozielonych, sztywne, wąskie, szerokości 1-2,5 mm, płaskie lub rynienkowato złożone, stopniowo zwężające się w trójkanciasty czubek, krótsze od łodygi. Dolne pochwy liściowe szarobrunatne do brunatnych.
Kwiaty
Roślina jednopienna, kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w kwiatostany - kłosy, wyrastające w kątach przysadek. Kłos rzadki, długości 1-2,4(3) cm złożony 3-5 kłosków, oddalonych są od siebie o ok. 7 mm. Kłoski siedzące, kuliste do jajowatych, długości i szerokości od 3 do 7 mm, dołem kwiaty męskie, górą żeńskie. Podsadki szydlaste, dolne niekiedy liściowate. Kwiaty męskie o trzech pręcikach, żeńskie z jednym słupkiem o dwóch znamionach. Przysadki jajowate, zaostrzone, brązowe z zielonym grzbietem, biało obrzeżone, długości 2 mm, szerokości 1,5 mm.
Owoce
Jajowaty, żółtobrązowy do brązowego, orzeszek, długości 2 mm, grubości 1 mm, otoczony pęcherzykiem. Pęcherzyki zebrane w owocostan, zielonkawo- do ciemnobrązowych, jajowate do szerokoeliptycznych, z przodu wypukłe, tyłem płaskie, dwukanciaste, słabo unerwione nieoskrzydlone, długości 3–4 mm, grubości 2 mm, zwężone w lancetowaty, dwuząbkowy, często zakrzywiony dzióbek, w okresie dojrzewania odstające gwiazdkowato w różne strony.

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina, hemikryptofit. W Polsce kwitnie od maja do lipca.
Siedlisko
Zasiedla głównie gleby organiczne, podmokłe łąki, torfowiska niskie, niekiedy torfowiska przejściowe, często zbiorowiska mszysto-turzycowe, podmokłych lasach i zaroślach.
Fitocenozy
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu/związku (O./All.) Caricetalia nigrae oraz zespołu (Ass.) szuwaru Carici-Agrostietum caninae[5].
Genetyka
Somatyczna liczba chromosomów 2n = 56, 58[6].

Zmienność

Tworzy mieszańce z turzycą Davalla (Carex davalliana), t. dwupienną (C. dioica), t. rzadkokłosą (C. remota), t. siwą (C. canescens) i t. życicową (C. loliacea)[6].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-27] (ang.).
  3. Carex echinata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. E. Hultén, M. Fries: tlas of North European vascular plants north of the Tropic of Cancer. T. I–III. Königstein: Koeltz Scientific Books, 1986.
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  6. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia

  • Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
  • Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-00129-1.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Carex.echinata.2.jpg
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0

Picture taken in Commanster, Belgian High Ardennes .



Species:

Carex echinata
Carex.echinata.jpg
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0

Picture taken in Commanster, Belgian High Ardennes .



Species:

Carex echinata
PNBT Carex echinata owocostan 03.07.10 p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Turzyca gwiazdkowata - owocostan