Twardnica pasożytnicza

Twardnica pasożytnicza
Ilustracja
Grzybnia twardnicy pasożytniczej
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

twardnicowate

Rodzaj

twardnica

Gatunek

twardnica pasożytnicza

Nazwa systematyczna
Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary
Vergl. Morph. Biol. Pilze (Leipzig): 56 (1884)
Sklerota

Twardnica pasożytnicza (Sclerotinia sclerotiorum) (Lib.) de Bary – gatunek grzybów z rodziny twardnicowatych (Sclerotiniaceae)[1]. Pasożyt obligatoryjny ponad 400 gatunków roślin, zarówno uprawnych, jak i dziko rosnących. Wywołuje chorobę o nazwie zgnilizna twardzikowa[2]. Jest rozprzestrzeniony na całej kuli ziemskiej; poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sclerotinia, Sclerotiniaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowała w 1837 r. Marie-Anne Libert nadając mu nazwę Peziza sclerotiorum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1884 r. de Bary, przenosząc go do rodzaju Sclerotinia[1].

Synonimy[4]:

  • Helotium sclerotiorum (Lib.) Fuckel 1866
  • Hymenoscyphus sclerotiorum (Lib.) W. Phillips 1887
  • Peziza sclerotiorum Lib. 1837
  • Phialea sclerotiorum (Lib.) Gillet 1881
  • Sclerotinia libertiana Fuckel 1870
  • Sclerotinia opuntiarum Speg. 1899
  • Sclerotinia sclerotiorum f. orobanches Naras. & Thirum. 1954
  • Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary 1884 f. sclerotiorum
  • Sclerotinia sclerotiorum var. opuntiarum (Speg.) Alippi 1960
  • Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary 1884 var. sclerotiorum
  • Sclerotium varium Pers. 1801
  • Whetzelinia sclerotiorum (Lib.) Korf & Dumont 1972

Nazwa polska na podstawie opracowania Alicji Chmiel[5].

Rozwój

Cykl rozwojowy zgnilizny twardzikowej (Sclerotinia sclerotiorum).svg

Biała, watowata grzybnia patogena rozwija się wewnątrz łodyg roślin, a przy dostatecznej wilgotności powietrza także na ich powierzchni. Grzybnia ta wytwarza czarne skleroty o wielkości 0,3–30 mm. Zimują one w glebie. Na wiosnę wyrastają na nich apotecja, w których powstają wydłużone askospory o rozmiarach 9–12 × 4,5–6,6 μm. Dokonują one infekcji pierwotnej liści i łodyg. Najczęściej askospory kiełkują w kątach liści i rozgałęzieniach łodyg na opadających tam płatkach kwiatów, które stanowią dobrą pożywkę dla strzępek wyrastających z kiełkujących askospor[2].

Infekcji pierwotnej dokonywać może także wyrastająca ze sklerot grzybnia. Sclerotinia slerotiorum nie tworzy natomiast zarodników konidialnych, nie występuje więc u tego gatunku rozmnażanie bezpłciowe[2].

Gatunki podobne

Podobne cechy rozwoju ma twardnica koniczynowa (Sclerotinia trifoliorum) i tworzy ona bardzo podobne skleroty. Rozwija się jednak na innych gatunkach roślin i jej rozwój jest wolniejszy[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2016-08-07]. (ang.).
  2. ↑ a b c Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, s. 386, 387, ISBN 978-83-09-01077-7.
  3. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-08-07].
  4. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2016-08-07]. (ang.).
  5. ↑ Maria Alicja Chmiel: Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 978-83-89648-46-4.
  6. ↑ Mycobank. Sclerotinia sclerotiorum. [dostęp 2016-08-07].

Media użyte na tej stronie