Twardost (herb szlachecki)
Twardost – polski herb szlachecki, używany przez rodzinę Juszyńskich.
Opis herbu
Opis z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego[1]:
W polu czerwonym serce w srebrno-czarną szachownicę.
Klejnot nieznany.
Labry czerwone, podbite srebrem.
Do XVIII wieku przedstawiano serce w godle w towarzystwie tak samo poszachowanej wstęgi. Tak podaje Gniazdo cnoty Paprockiego, Orbis poloni Okolskiego[2]. Jeszcze w pierwszym XVIII wiecznym herbarzu, autorstwa Antoniego Swacha, serce występuje ze wstęgą[3]. Dopiero u Kaspra Niesieckiego wstęgi tej brak. Jest to o tyle dziwne, że Niesiecki powołuje się na autorów wcześniejszych, którzy wstęgę tę zawsze podawali[4]. To zniekształcenie godła przez Niesieckiego było następnie powielane przez wszystkie herbarze aż do współczesności.
Najwcześniejsze wzmianki
Herb znany od XVI wieku, przedstawiono go w Gnieździe cnoty Paprockiego, zaś później w Orbis poloni Okolskiego. Józef Szymański pisze, że herb ten zaginął w XVI wieku[2]. Faktycznie, Kasper Niesiecki nie zna żadnego współczesnego mu rodu, który używałby tego herbu[4].
Legenda herbowa
Wedle legendy przytaczanej przez Niesieckiego, herb ten miał być[4]:
nadany rycerzowi Twardost nazwanemu, a to z tej racyi, że był nieużyty nieprzyjacielowi.
Etymologia
Nazwa herbu jest według Szymańskiego przezwiskowa[2].
Herbowni
Juszyński.
Michał Józef Juszyński – biskup sandomierski był herbu Twardost bądź herbu własnego Juszyński.
Bibliografia
- Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1.
Linki zewnętrzne
- Herb Twardost z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
Przypisy
- ↑ Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104-108. ISBN 978-83-247-0100-1.
- ↑ a b c Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 300. ISBN 83-7181-217-5.
- ↑ Antoni Swach: Herby polskie z Marcina Bielskiego, Jana Liwa Herbulta, W.O. Szymona Okolskiego Zakonu Kaznodziejskiego S.TB. z inszych autorów. Poznań: 1705, s. 94.
- ↑ a b c Kasper Niesiecki, Jan Nepomucen Bobrowicz: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J. T. 9. Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1841, s. 135-136.