Tworylne

Artykuł49°15′55″N 22°28′36″E
- błąd39 m
WD49°17'N, 22°26'E
- błąd19320 m
Odległość299 m
Tworylne
osada
Ilustracja
Ruiny stodoły dworskiej w Tworylnem
Państwo Polska
Województwo podkarpackie
Powiatbieszczadzki
GminaCzarna
Liczba ludności 0
Strefa numeracyjna13
Tablice rejestracyjneRBI
SIMC0996258[1]
Położenie na mapie gminy Czarna
Mapa konturowa gminy Czarna, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Tworylne”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Tworylne”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Tworylne”
Ziemia49°15′55″N 22°28′36″E/49,265278 22,476667

Tworylne (w latach 1977–1981 Słoneczna) – nieistniejąca już osada w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Czarna[1][2]. Leży nad rzeką San.

Historia

Wieś lokowana na prawie wołoskim w 1456 roku przez ród Kmitów. W XV w. występowała pod nazwami Thworzine lub Stworzona. Z 1526 r. pochodzi informacja o istnieniu we wsi cerkwi. Wieś prawa wołoskiego, położona była w drugiej połowie XV wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego[3].

W połowie XIX wieku właścicielką Tworylnego z Tworylczykiem była Kornelia Strzelecka[4]. Pod koniec XIX wieku właścicielem Tworylnego z Tworylczykiem był Kazimierz Łęcki[5][6] (posiadał tam dwór, trzy folwarki oraz dwa młyny[7]). Na początku XX wieku właścicielką była Celina Okołowicz[8].

W 1921 wieś liczyła 119 gospodarstw z 721 mieszkańcami, z czego 691 grekokatolików oraz 30 wyznania mojżeszowego. Istniał tu również dwór rodziny Łęckich. Po 17 września 1939 roku przez wieś przebiegała granica między Niemcami a ZSRR. Znajdowała się tu niemiecka strażnica graniczna, której pozostałości można oglądać do dzisiaj.

W czwartek 18 stycznia 1945 miał miejsce mord w Tworylnem. Partyzanci UPA uprowadzili najpierw Marię Kucharz i jej dwoje dzieci do lasu, a następnie wszystkich zamordowali. W tym samym dniu banderowcy zamordowali ukraińską rodzinę Gałuszków. W 1947 w ramach Akcji „Wisła” wieś została kompletnie spalona przez oddział Ludowego Wojska Polskiego na oczach wysiedlanej ludności, której kazano spakować cały dobytek i w ciągu godziny opuścić domostwa, a następnie przesiedlono ją w Olsztyńskie.

Dziś po wsi pozostało jedynie szereg śladów dawnej zabudowy oraz cerkwisko po cerkwi św. Mikołaja, zbudowanej w 1876 (podmurówka i ruiny dzwonnicy). Obok krypta grobowa, będąca pozostałością kaplicy dworskiej, zbudowanej w 1893 r. przez Wincentego Łęckiego. Widoczne są również ślady zabudowań dworskich: fundamenty dworu, kamienne filary stodoły i aleja, wysadzana jesionami, lipami i wiązami.

Przypisy

Bibliografia

  • Eugeniusz Misiło, Akcja "Wisła". Dokumenty, Warszawa 1993
  • Krukar Wojciech, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz Andrzej, Swianiewicz Paweł i in.: Bieszczady. Przewodnik, wyd. trzynaste, aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2012.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Tworylne 03 - Ruiny stodoły dworskiej.JPG
Autor: Mzungu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tworylne - ruins of manorial barn