Tygecyklina

Tygecyklina

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) N-[(5aR,6aS,7S,10aS,Z)-4,7-bis(dimetyloamino)-1,10a,12-trihydroksy-9-(1-hydroksyetylideno)-8,10,11-triokso-5,5a,6,6a,7,8,9,10,10a,11-dekahydrotetracen-2-ylo]-2-(tert-butyloamino)acetamid Inne nazwy i oznaczenia 9-tert-butyloglicyloamidominocyklina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C29H39N5O8
Masa molowa	585,6487 g/mol
Wygląd	pomarańczowy, drobny proszek
Identyfikacja
Numer CAS	220620-09-7
PubChem	5282044
DrugBank	DB00560
SMILES O=C3/C(=C(/O)N)C(=O)[C@@]4(O)C(=O)\C2=C(/O)c1c(O)c(cc(c1C[C@H]2C[C@H]4[C@@H]3N(C)C)N(C)C)NC(=O)CNC(C)(C)C
InChI InChI=1S/C29H39N5O8/c1-28(2,3)31-11-17(35)32-15-10-16(33(4)5)13-8-12-9-14-21(34(6)7)24(38)20(27(30)41)26(40)29(14,42)25(39)18(12)23(37)19(13)22(15)36/h10,12,14,21,31,36,38-39,42H,8-9,11H2,1-7H3,(H2,30,41)(H,32,35)/t12-,14-,21-,29-/m0/s1 InChIKey FPZLLRFZJZRHSY-HJYUBDRYSA-N
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-01-22] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki uwodniona tygecyklina Niebezpieczeństwo Zwroty H H319, H360 Zwroty P P201, P305+P351+P338, P308+P313 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[1] 0 2 0
Klasyfikacja medyczna
ATC	J01AA12
Farmakokinetyka Biodostępność 100% Okres półtrwania 42 godziny, przy wielokrotnym podawaniu Wiązanie z białkami osocza i tkanek 71–89% Metabolizm wątrobowy Wydalanie z kałem (59%) i z moczem (33%)
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania dożylnie Objętość dystrybucji 500–700 litrów (7–9 l/kg mc.)

Tygecyklina (łac. tigecyclinum) – organiczny związek chemiczny, pochodna tetracyklin, pierwszy antybiotyk z nowej grupy antybiotyków glicylocyklinowych^[2].

Mechanizm działania

Tygecyklina jest antybiotykiem bakteriostatycznym, którego mechanizm działania polega na hamowaniu procesu translacji w komórkach bakterii poprzez wiązanie się z podjednostką 30S rybosomu. Blokuje to przyłączanie aminoacylo-tRNA do miejsca A na rybosomie. Tym samym zahamowane zostaje wydłużanie łańcuchów polipeptydowych^[3].
Mimo pokrewieństwa z tetracyklinami, na tygecyklinę nie działają dwa podstawowe mechanizmy oporności na tę grupę antybiotyków: ochrony rybosomu i pompy usuwającej lek z wnętrza komórki bakteryjnej. Nie wykazano również występowania oporności krzyżowej pomiędzy tygecykliną i innymi antybiotykami.

Aktywność przeciwbakteryjna

Gatunki bakterii, wobec których wykazano skuteczność tygecykliny^[4][5][6]:

• Enterococcus spp.,
• Staphylococcus aureus (w tym MRSA^[7]),
• Staphylococcus epidermidis,
• Staphylococcus haemolyticus,
• Streptococcus agalactiae,
• Streptococcus anginosus,
• Streptococcus intermedius,
• Streptococcus constellatus,
• Streptococcus pyogenes,
• paciorkowce grupy viridans,
• Citrobacter freundii,
• Citrobacter koseri,
• Enterobacter aerogenes,
• Enterobacter cloacae,
• Escherichia coli,
• Klebsiella oxytoca,
• Klebsiella pneumoniae,
• Serratia marcescens,
• Clostridium perfringens,
• Peptostreptococcus spp.,
• Prevotella spp.

Bakterie, wśród których często odnotowywano oporność nabytą^[8][9]:

• Acinetobacter baumannii,
• Bacteroides fragilis,
• Burkholderia cepacia,
• Morganella morganii,
• Providencia spp.,
• Proteus spp.,
• Stenotrophomonas maltophilia.

Oporność tych bakterii na tygecyklinę wiąże się głównie z nadekspresją wielolekowej nieswoistej pompy usuwającej antybiotyk z wnętrza komórki.

Farmakokinetyka

Tygecyklina podawana jest wyłącznie dożylnie, tak więc wykazuje pełną biodostępność. 71–89% podanej dawki wiąże się z białkami osocza. Lek charakteryzuje się bardzo dobrą dystrybucją tkankową. Największe stężenia tygecykliny stwierdza się w szpiku kostnym, śliniankach, tarczycy, śledzionie i nerkach. Nie wiadomo, czy lek przenika przez barierę krew-mózg.
Mniej niż 20% podanej dawki ulega przemianom metabolicznym w wątrobie. Głównymi metabolitami są: glukoronid, N-acetylowa pochodna oraz epimer.
Lek wydalany jest głównie z kałem, w większości w postaci niezmienionej. Okres półtrwania tygecykliny wynosi około 42 godzin^[10].

Wskazania

Tygecyklina wskazana jest w leczeniu powikłanych zakażeń szczepami wrażliwymi na działanie tego antybiotyku, przede wszystkim^[11]:

• powikłanych zakażeń skóry i tkanek miękkich,
• powikłanych zakażeń jamy brzusznej.

Przeciwwskazania

• nadwrażliwość na tygecyklinę lub jakikolwiek inny składnik preparatu,
• nadwrażliwość na tetracykliny,
• ciąża,
• dzieci i młodzież do 18 roku życia,
• karmienie piersią (przeciwwskazanie względne).

Ostrzeżenia specjalne

1. Tygecyklina, ze względu na swoje pokrewieństwo z tetracyklinami, może powodować takie same działania uboczne. Również z tego powodu tygecykliny nie należy stosować u pacjentów, u których wystąpiły objawy nadwrażliwości na tetracykliny oraz u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu i dojrzewania.
2. Tygecyklina może prowokować występowanie groźnych dla życia reakcji anafilaktycznych lub rzekomoanafilaktycznych.
3. Lek może wywoływać ostre zapalenie trzustki, które z reguły ustępuje po przerwaniu leczenia tygecykliną^[12].
4. Pacjenci z zastojem żółci, leczeni tygecykliną, powinni znajdować się pod baczną obserwacją, gdyż wydalanie z żółcią jest główną drogą eliminacji tygecykliny z organizmu.
5. Należy kontrolować czas protrombinowy u chorych leczonych tygecykliną i preparatami przeciwzakrzepowymi.

Interakcje

Tygecyklina zmniejsza klirens warfaryny, co może prowadzić do wydłużenia czasu protrombinowego^[13]. Stwierdzono również, że tygecyklina zmniejsza skuteczność doustnych leków antykoncepcyjnych.

Działania niepożądane

Do najczęściej występujących objawów niepożądanych należą wymioty, nudności i biegunka, które odnotowano u około 20% wszystkich pacjentów^[14]. Rzadziej obserwowano:

• wtórne zakażenia bakteryjne (np. ropnie),
• wydłużenie czasu protrombinowego,
• zawroty głowy,
• zapalenie żył,
• objawy gastryczne, takie jak bóle brzucha, niestrawność,
• zwiększenie aktywności aminotransferaz, amylazy oraz wzrost stężenia azotu mocznikowego we krwi,
• skórne reakcje alergiczne,
• bóle głowy,

Do bardzo rzadkich objawów niepożądanych można zaliczyć:

• ciężkie, zagrażające życiu wtórne zakażenia (posocznica),
• wstrząs septyczny,
• małopłytkowość,
• reakcje anafilaktyczne lub rzekomoanafilaktyczne,
• ostre zapalenie trzustki,
• reakcje alergiczne w miejscu wstrzyknięcia leku,
• zakrzepowe zapalenie żył,

Poza wymienionymi objawami, tygecyklina, podobnie jak inne antybiotyki, może wywołać rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego.

Preparaty

• Tygacil – Wyeth – proszek 50 mg do sporządzania infuzji.

Przypisy

Bibliografia

• Sprawozdanie producenta preparatu (EPAR) – plik pdf (pol.). [dostęp 2009-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 sierpnia 2007)]..
• Informacje o leku w DailyMed (ang.). [dostęp 2009-04-04]. (pobierz plik pdf).