Tygodnik Kulturalny
Częstotliwość | tygodnik |
---|---|
Państwo | Polska |
Adres | 00-131 Warszawa, ul. Grzybowska 6/4 |
Wydawca | Wydawnictwo Prasa ZSL |
Tematyka | społeczno-kulturalna |
Pierwszy numer | 1961 |
Ostatni numer | 1990 |
Redaktor naczelny | Antoni Olcha, Feliks Starzec, Stanisław Adamczyk 1968-1986, Jerzy Kania |
Średni nakład | 320–350 tys. egz. |
Średnia sprzedaż | 320 tys. egz. |
Liczba stron | 16 + wkładka |
ISSN | 0564-5751 |
Tygodnik Kulturalny – tygodnik ogólnopolski; wysokonakładowy tytuł kulturalno-literacki wydawany w latach 1961–1990, będący przetworzoną przez red. Stanisława Adamczyka kontynuacją związanego ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym czasopismem „Orka”.
„Tygodnik Kulturalny”[1] zajmował się życiem społeczno-kulturalnym, literaturą i sztuką. Redaktorami naczelnymi byli: Antoni Olcha, Feliks Starzec, Stanisław Adamczyk 1968-1986, Jerzy Kania. Z „Tygodnikiem Kulturalnym” etatowo związany był m.in. wybitny poeta i pisarz Tadeusz Nowak, który zasiadał w kolegium redakcyjnym oraz Radzie Redakcyjnej i miał ogromny wpływ na kształtowanie się tego opiniotwórczego tytułu.
W Radzie Redakcyjnej „Tygodnika Kulturalnego”, w latach gdy naczelnym tego tytułu był Stanisław Adamczyk 1968-1986 – zasiadali m.in.: prof. Roch Sulima, dr Maria Łopatkowa, pisarz i publicysta Julian Kawalec, pisarz i publicysta Marian Pilot, który w latach 1967–1978 pełnił także funkcję kierownika działu prozy w redakcji „TK”, poeta, pisarz Tomasz Jastrun, który także pracował w redakcji, w latach 1974–1978; poeta i pisarz Jan Bolesław Ożóg, pisarz i poeta Józef Ozga-Michalski, prozaik, publicysta, krytyk literacki Zygmunt Trziszka także etatowo był związany z redakcją oraz liczni dziennikarze, reporterzy, publicyści, krytycy, felietoniści. Z tytułem związany był także m.in. prozaik, scenarzysta i dramatopisarz Edward Redliński, pisarz, poeta, prozaik, dramaturg Stanisław Srokowski oraz wielu innych pisarzy, poetów, twórców kultury, sztuki i animatorów kultury.
Niejako patronem TK był wybitny poeta i prozaik Stanisław Piętak, który pracował w redakcji od 1956 do samobójczej śmierci 27 stycznia 1964 roku. Rok później redakcja „Tygodnika Kulturalnego” wraz z Ludową Spółdzielnią Wydawniczą oraz Z.G. ZSMP zaczęła przyznawać Nagrodę Literacką Jego imienia.
Rada Redakcyjna „Tygodnika Kulturalnego”[1] oraz kolegium redakcji wyłoniły spośród wybitnych pisarzy, poetów, krytyków literackich, dziennikarzy związanych z tytułem Kapitułę Nagrody im. Stanisława Piętaka przyznawaną corocznie w kategoriach: proza, poezja, krytyka literacka, publicystyka, dramat i reportaż. Czasami przyznawano nagrodę specjalną. W latach 1968–1986 przewodniczył Kapitule redaktor naczelny Stanisław Adamczyk; sekretarzem Kapituły w latach 1978–1986 był red. Marek Różycki jr., który kierował działem literackim redakcji TK. Wieloletnim kierownikiem działu kulturalnego był także red. Marek Arpad Kowalski. Z redakcją współpracował znany rysownik, karykaturzysta Szczepan Sadurski.
Prawie wszyscy Laureaci Nagrody im. Stanisława Piętaka – wymienieni poniżej – byli autorami lub przewinęli się jako współpracownicy, a także – pracownicy redakcji „Tygodnika Kulturalnego”.
Redakcja współpracowała z 2400. GOK-ami – Gminnymi Ośrodkami Kultury m.in. prowadząc Bank Doświadczeń oraz Inicjatyw w dziedzinie upowszechniania kultury, sztuki, literatury w Małych Ojczyznach poza wielkimi aglomeracjami miejskimi. Najciekawsze inicjatywy kulturalne były opisywane i propagowane na łamach „TK”.
„Tygodnik Kulturalny” objął także patronatem – wraz Departamentem Książki Ministerstwa Kultury i Sztuki – biblioteki gminne, ich filie, a także punkty biblioteczne; redakcja organizowała spotkania w terenie z wybitnymi pisarzami, poetami oraz animatorami kultury – głównie w Gminnych Ośrodkach Kultury, ale także i w placówkach wojewódzkich.
W 1980 „Tygodnik Kulturalny” ufundował Nagrodę im. Józefa Chałasińskiego, przyznawaną w zakresie socjologii literatury, literatury faktu i działalności społeczno-kulturalnej.
Wraz z oddelegowaniem Stanisława Adamczyka w 1986 przez Naczelny Komitet Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego na stanowisko kierownika Wydziału Kultury NK ZSL, z czasem przyznawanie Nagrody przejęła Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza do 1994, a z redakcji odeszła większość zespołu oraz współpracowników. Nowo powołany naczelny Jerzy Kania nie zwoływał już także Rady Redakcyjnej, która została w sposób naturalny rozwiązana.
W 1990 powstał tygodnik „Wokanda” w Warszawie, jako kontynuacja „Tygodnika Kulturalnego”, którego red. naczelnym był Stanisław Marat; od 1991 „Nowy Tydzień – Wokanda”.
Laureaci Nagrody Literackiej im. Stanisława Piętaka (niepełna lista)
- 1965
- Urszula Kozioł za tom poezji Smuga i płomień[2]
- Tadeusz Nowak za tom poezji Ziarenko trawy
- Jarosław Abramow-Newerly za dramat Anioł na dworcu[3]
- 1966
- Kazimierz Orłoś za tom opowiadań Koniec zabawy[4]
- Marian Pilot za powieść Sień
- 1967
- Jerzy Harasymowicz za tom poezji Pastorałki polskie[5]
- Janusz Krasiński za powieść Wózek[6]
- Adolf Momot za powieść Tyle słońca
- 1968
- Ernest Bryll za tom poezji Mazowsze[7]
- Wiesław Myśliwski za powieść Nagi sad[8]
- Edward Redliński za powieść Listy z Rabarbaru
- 1969
- Edward Stachura za tom poezji Po ogrodzie niech hula szarańcza
- Tadeusz Nowak za powieść A jak królem, a jak katem będziesz
- 1970
- Henryk Jachimowski za powieść Skaza
- Zbigniew Ryndak za powieść Drugi brzeg miłości
- Zygmunt Trziszka za powieść Romasoid
- 1971
- Maria Józefacka za tom poezji Całopalenie
- Edmund Pietryk za tom opowiadań Chilijska ostroga
- Józef Grzegorz Ratajczak za powieść Gniazdo na chmurze
- Edward Stachura za powieść Siekierezada
- Zygmunt Wójcik za powieść Mowy weselne
- 1972
- Ryszard Milczewski-Bruno za tom poezji Podwójna należność
- Tomasz Burek za tom szkiców Zamiast powieści
- Krzysztof Nowicki za szkice i felietiony Pertraktacje
- 1973
- Henryk Bereza za całokształt twórczości
- 1974
- Jan Goczoł za tom poezji Manuskrypt
- Wiesław Myśliwski za dramat Złodziej[8]
- 1975
- Marian Grześczak za tom poezji Sierpień, tętnienie
- Jerzy Pluta za tom opowiadań Okruchy epopei
- 1976
- Tadeusz Kijonka za tom poezji Kamień i dzwony
- Jan Drzeżdżon za dramat Oczy diabła
- 1976
- Zbigniew Brzozowski za miniatury prozatorskie W miasteczku, które jak ogród Andersena...
- Marek Harny za opowiadania Unieś mnie, wielki ptaku
- 1977
- Józef Baran za tom poezji Dopóki jeszcze[9]
- Erwin Kruk za powieść Pusta noc
- Roch Sulima za tom szkiców Folklor i literatura
- 1978
- Mieczysław Dąbrowski za studium historycznoliterackie Stanisław Piętak
- 1979
- Teresa Ferenc za tom poezji Wypalona dolina
- Józef Łoziński za powieść Pantokrator
- 1980
- Adam Ziemianin za tom poezji Nasz słony rachunek
- 1981
- 1982
- Tadeusz Siejak za powieść Oficer[11]
- 1983
- Andrzej Lenartowski za tom poezji Rozkład[12]
- Czesław Szczepaniak za tom poezji Przerwane wiersze
- Grzegorz Musiał za tom prozy
- 1984
- Andrzej Warzecha za tom poezji Błędny ognik
- 1985
- Mieczysław Stanclik za tom poezji Ave Eva
- Edward Kupiszewski za powieść Pokochać w sierpniu
- Marek Obarski za tom opowiadań Tańczący gronostaj
- 1986
- Marek Sołtysik za tom poezji Małe wiersze wieczorne
- Jan Tulik za tom poezji Budzenie Ucha
- Jerzy Łukosz za tom opowiadań Dziedzictwo
- Ryszard Sadaj za powieść Galicjada
- 1987
- Stanisława Kopiec za tom poezji Niebieska wieś
- Piotr Szewc za powieść Zagłada
- 1988
- Piotr Cielesz za tom poezji
- Krystyna Sakowicz za powieść Jaśmiornica
- Krzysztof Bielecki za prozę
- Mikołaj Samojlik – nagroda specjalna
- 1990
- Petro Murianka (Piotr Trochanowski) za tom poezji Jak sokół wodę z kamienia
- Hanna Borowska za tom prozy Trzy listki zielonego
- Jerzy Łukosz za eseje Języki prozy
- Andrzej Łuczeńczyk – nagroda specjalna
- 1991
- Kazimierz Brakoniecki za tom poezji Idee
- Dariusz Bitner za maszynopis małych powieści Trzy razy
- Janusz Drzewucki za tom krytyki literackiej
- 1992
- Janusz Rudnicki za tom prozy Można żyć
- Tadeusz Żukowski za tom poezji Łza[13]
- Tadeusz Słobodzianek za dramat
- Tadeusz Komendant w dziedzinie krytyki literackiej i eseju
- 1993
- Wacław Oszajca za poezje
- Zyta Rudzka za tom poezji Białe klisze;
- Wacław Tkaczuk w dziedzinie publicystyki radiowej
- 1994
- Bohdan Zadura za krytykę literacką
Przypisy
- ↑ a b Andrzej Lenartowski. Bibliografia podmiotowo-przedmiotowa. Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach, 2004, s. 85.
- ↑ Urszula Kozioł w leksykonie serwisu biuroliterackie.pl. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Klik-klak – TVP.pl. 2006-04-21. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Oficjalna strona Kazimierza Orłosia. [dostęp 2012-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-15)].
- ↑ Jerzy Harasymowicz. Biografia. [dostęp 2012-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-18)].
- ↑ Mariusz Kubik: Spotkanie z Januszem Krasińskim. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Ernest Bryll. Oficjalna strona – Curriculum vitae. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ a b Wiesław Myśliwski. Recepcja w kraju. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Oficjalna domowa strona poety Józefa Barana. Życiorys. [dostęp 2012-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-30)].
- ↑ Krzysztof Lisowski na stronie Instytutu Mikołowskiego. [dostęp 2012-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-08)].
- ↑ O Siejaku. Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Michalskiego w Chodzieży. [dostęp 2012-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-30)].
- ↑ Andrzej Lenartowski. Bibliografia podmiotowo-przedmiotowa. Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach, 2004, s. 7.
- ↑ Kalendarium życia literackiego. 1976-2000. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003, s. 374. ISBN 83-08-03417-9.
Bibliografia
- Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Tower Press, 2000.
- Prof. Józef Chałasiński, [w:] Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983