Tygodnik Warszawski

Tygodnik Warszawski – pismo katolickie wydawane w Warszawie w latach 1945–1948 przez powołany przez ks. Zygmunta Choromańskiego Katolicki Komitet Wydawniczy (późniejsze katolickie Towarzystwo Wydawnicze "Rodzina Polska" spółka z o.o). Było jednym z trzech ukazujących się wówczas pism wydawanych przez, bardziej lub mniej uległych wobec powojennej władzy komunistycznej, działaczy katolickich (pozostałe dwa konkurencyjne pisma to „Tygodnik Powszechny” Jerzego Turowicza oraz „Dziś i Jutro” Bolesława Piaseckiego). „Tygodnik Warszawski” był najbardziej niepokornym spośród wymienionych czasopism katolickich.

Pierwszy numer tygodnika ukazał się 11 listopada 1945 roku, pod roboczym tytułem Pismo katolickie poświęcone zagadnieniom życia narodowego. Wśród działaczy katolickich, którzy pracowali przy tworzeniu pisma dominującą rolę odgrywały osoby związane z przedwojennym obozem narodowym (do połowy 1946 roku) a następnie z chrześcijańską demokracją (SP, Unia). Redaktorem naczelnym od 1946 był jest ks. Zygmunt Kaczyński. Tworzy on linię ideową pisma. Na jego łamach opowiadano się za państwem odwołującym się do wartości chrześcijańskich, prywatną własnością, dobrymi stosunkami z ZSRR. Uznawano granice powojennej Polski i potrzebę reformy rolnej. Jednakże zdecydowanie sprzeciwiano się kolektywizacji rolnictwa, nacjonalizacji całej gospodarki oraz władzy i działalności aparatu bezpieczeństwa.

Zmiana sytuacji politycznej po sfałszowanych wyborach do sejmu w 1947 roku spowodowała zwiększenie napięć między redakcją pod przewodnictwem ks. Kaczyńskiego a władzami. Urząd Kontroli Prasy wzmógł kontrolę artykułów mających się ukazać w „Tygodniku”. Poglądy prezentowane w „Tygodniku Warszawskim” były ostro atakowane w prasie rządowej. Sprzyjały temu powojenne postawy opozycyjne oraz działalność niepodległościowa w czasie wojny osób związanych z „Tygodnikiem” (m.in. Wiesław Chrzanowski, Adam Grabowski, Jerzy Braun). Środowisko „Tygodnika” było rozpracowywane przez UB w ramach operacji „Miecz”. Jako pierwszych aresztowano: ks. Edwarda Grzechnika, Hannę Iłowiecką, i Kazimierza Studentowicza. 31 sierpnia 1948 roku płk Julia Brystgier z MBP wydała polecenie zrewidowania pomieszczeń redakcji „Tygodnika” oraz mieszkań jego redaktorów i współpracowników, których następnie aresztowano. Ostatnim zatrzymanym w ramach tej akcji był Jerzy Braun z żoną, za którymi wysłano ogólnopolski list gończy (aresztowano ich 11 grudnia 1948 roku w Zakopanem).

Sądy wojskowe wydały następujące wyroki na wszystkie osoby wówczas aresztowane:

• Józef Kwasiborski – dożywocie
• Jerzy Braun – dożywocie
• Jan Hoppe – dożywocie
• Antoni Antczak – 15 lat więzienia (zmarł w więzieniu we Wronkach 31 sierpnia 1952 roku)
• Stanisław Bukowski – 15 lat więzienia
• Kazimierz Studentowicz – 15 lat więzienia
• Konstanty Turowski – 15 lat więzienia
• Anna Braun – 15 lat więzienia
• Cecylia Wecker – 15 lat więzienia
• Adam Grabowski – 14 lat więzienia
• ks. Zygmunt Kaczyński – 10 lat więzienia (zamordowany w więzieniu na Rakowieckiej 13 maja 1953 roku)
• Wiesław Chrzanowski – 8 lat więzienia
• Tadeusz Kudliński – 7 lat więzienia
• Antoni Madej – 7 lat więzienia
• Tadeusz Przeciszewski – 6 lat więzienia
• Andrzej Kozanecki – 6 lat więzienia
• ks. Edward Grzechnik – 6 lat więzienia

Bibliografia

• „Tygodnik Warszawski” i jego środowisko (1945–1948) – Mirosław Biełaszko, Biuletyn IPN nr 4(75), kwiecień 2007