Tygrys (1624)

Tygrys

Klasa	galeon
Historia
Szwecja
Nazwa	Tigern
Wejście do służby	1624
Wycofanie ze służby	28 listopada 1627
I Rzeczpospolita
Nazwa	Tygrys
Wejście do służby	28 listopada 1627
Wycofanie ze służby	utracony 22 stycznia 1632
Los okrętu	nieznany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	pojemność: 150 łasztów (ok. 300 ton)
Długość	między stewami - ok. 24 m (84 stopy amsterdamskie)
Szerokość	kadłuba - ok. 6,8 m (24 stopy amsterdamskie)
Uzbrojenie
zmienne, do 24 dział różnych wagomiarów w baterii burtowej
Załoga	44-50 marynarzy i ok. 50 żołnierzy piechoty morskiej

Tygrys (Tigern) - szwedzki, a następnie polski XVII-wieczny trzymasztowy galeon

Okręt ten był początkowo szwedzkim galeonem "Tigern", klasyfikowanym jako lagom örlogskepp - okręt średniej wielkości. Zbudowany został w 1624. Podczas wojny polsko-szwedzkiej "Tigern" działał w składzie sił szwedzkich blokujących Zatokę Gdańską, będąc okrętem admiralskim eskadry dowodzonej przez admirała Nilsa Stiernskölda. Kapitanem okrętu był Simon Stewart.

"Tigern" z pozostałymi okrętami eskadry szwedzkiej uczestniczył w bitwie z flotą polską pod Oliwą 28 listopada 1627. Po wymianie ognia z polskim galeonem admiralskim "Święty Jerzy", został abordażowany przez "Świętego Jerzego". Po zaciętej walce żołnierzy i marynarzy, Polacy opanowali "Tigerna", a śmiertelnie raniony admirał Stiernsköld poddał się.

Zdobyty "Tigern" został następnie wcielony do floty polskiej, jego nazwa została przy tym spolszczona na "Tygrys". 2 maja 1628 kapitanem okrętu został mianowany Henryk Oloffson (porucznik żołnierzy piechoty morskiej "Świętego Jerzego" w bitwie pod Oliwą). Podczas ataku szwedzkich wojsk wspieranych artylerią na polskie okręty stojące u ujścia Wisły koło Twierdzy Wisłoujście po północy 6 lipca 1628, "Tygrys" został wycofany w górę rzeki, ostrzeliwując się i ubezpieczając ogniem odwrót okrętu "Feniks", który utknął na mieliźnie.

W styczniu 1629 roku "Tygrys" wraz z innymi polskimi okrętami został oddany przez króla Zygmunta III Wazę na służbę habsburskiej Ligi Katolickiej toczącej wojnę trzydziestoletnią, przybywając do Wismaru 8 lutego. Polskie okręty, stacjonując w Wismarze walczyły z flotą duńską i szwedzką w sporadycznych mniejszych potyczkach. 22 stycznia 1632 po kapitulacji Wismaru, polskie okręty zostały zdobyte przez Szwedów i wcielone do ich floty.

W lipcu 1644 "Tigern" przydzielony został do przedniej eskadry szwedzkiej w bitwie w Zatoce Kilońskiej^[1]. W ewidencji floty szwedzkiej galeon figurował przynajmniej do roku 1650^[2], natomiast jego dalszy los jest nieznany.

Opis

Uzbrojenie okrętu było zmienne. Stanowiło je do 24 dział o łącznej masie luf do 14,1 t^[3]. W kampanii 1627 roku według planu miał być uzbrojony w 12 dział 6-funtowych i 6 dział 3-funtowych, o łącznym ciężarze salwy burtowej 45 funtów, a nadto dwa szturmowe krótkolufowe działa 24-funtowe strzelające śrutem^[4].

W 1629 roku, według inwentarza sporządzonego w Wismarze, był uzbrojony w 2 działa 12-funtowe, 16 dział 6-funtowych, 2 działa 4-funtowe i 2 działa 3-funtowe o łącznym ciężarze salwy burtowej 65 funtów, a nadto dwa szturmowe krótkolufowe działa 24-funtowe^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Waldemar Gurgul. Solen jakiego nie znamy? Artyleria. „Morze, statki i okręty”. Nr 9/2010. XV (105), październik 2010. Warszawa: Magnum X. ISSN 1426-529X. 

Zobacz też

• okręty polskie do XVIII wieku