Tygrys (1624)

Tygrys
Ilustracja
Klasagaleon
Historia
 Szwecja
NazwaTigern
Wejście do służby1624
Wycofanie ze służby28 listopada 1627
 I Rzeczpospolita
NazwaTygrys
Wejście do służby28 listopada 1627
Wycofanie ze służbyutracony 22 stycznia 1632
Los okrętunieznany
Dane taktyczno-techniczne
Wypornośćpojemność: 150 łasztów (ok. 300 ton)
Długośćmiędzy stewami - ok. 24 m (84 stopy amsterdamskie)
Szerokośćkadłuba - ok. 6,8 m (24 stopy amsterdamskie)
Uzbrojenie
zmienne, do 24 dział różnych wagomiarów w baterii burtowej
Załoga44-50 marynarzy i ok. 50 żołnierzy piechoty morskiej

Tygrys (Tigern) - szwedzki, a następnie polski XVII-wieczny trzymasztowy galeon

Okręt ten był początkowo szwedzkim galeonem "Tigern", klasyfikowanym jako lagom örlogskepp - okręt średniej wielkości. Zbudowany został w 1624. Podczas wojny polsko-szwedzkiej "Tigern" działał w składzie sił szwedzkich blokujących Zatokę Gdańską, będąc okrętem admiralskim eskadry dowodzonej przez admirała Nilsa Stiernskölda. Kapitanem okrętu był Simon Stewart.

"Tigern" z pozostałymi okrętami eskadry szwedzkiej uczestniczył w bitwie z flotą polską pod Oliwą 28 listopada 1627. Po wymianie ognia z polskim galeonem admiralskim "Święty Jerzy", został abordażowany przez "Świętego Jerzego". Po zaciętej walce żołnierzy i marynarzy, Polacy opanowali "Tigerna", a śmiertelnie raniony admirał Stiernsköld poddał się.

Zdobyty "Tigern" został następnie wcielony do floty polskiej, jego nazwa została przy tym spolszczona na "Tygrys". 2 maja 1628 kapitanem okrętu został mianowany Henryk Oloffson (porucznik żołnierzy piechoty morskiej "Świętego Jerzego" w bitwie pod Oliwą). Podczas ataku szwedzkich wojsk wspieranych artylerią na polskie okręty stojące u ujścia Wisły koło Twierdzy Wisłoujście po północy 6 lipca 1628, "Tygrys" został wycofany w górę rzeki, ostrzeliwując się i ubezpieczając ogniem odwrót okrętu "Feniks", który utknął na mieliźnie.

W styczniu 1629 roku "Tygrys" wraz z innymi polskimi okrętami został oddany przez króla Zygmunta III Wazę na służbę habsburskiej Ligi Katolickiej toczącej wojnę trzydziestoletnią, przybywając do Wismaru 8 lutego. Polskie okręty, stacjonując w Wismarze walczyły z flotą duńską i szwedzką w sporadycznych mniejszych potyczkach. 22 stycznia 1632 po kapitulacji Wismaru, polskie okręty zostały zdobyte przez Szwedów i wcielone do ich floty.

W lipcu 1644 "Tigern" przydzielony został do przedniej eskadry szwedzkiej w bitwie w Zatoce Kilońskiej[1]. W ewidencji floty szwedzkiej galeon figurował przynajmniej do roku 1650[2], natomiast jego dalszy los jest nieznany.

Opis

Uzbrojenie okrętu było zmienne. Stanowiło je do 24 dział o łącznej masie luf do 14,1 t[3]. W kampanii 1627 roku według planu miał być uzbrojony w 12 dział 6-funtowych i 6 dział 3-funtowych, o łącznym ciężarze salwy burtowej 45 funtów, a nadto dwa szturmowe krótkolufowe działa 24-funtowe strzelające śrutem[4].

W 1629 roku, według inwentarza sporządzonego w Wismarze, był uzbrojony w 2 działa 12-funtowe, 16 dział 6-funtowych, 2 działa 4-funtowe i 2 działa 3-funtowe o łącznym ciężarze salwy burtowej 65 funtów, a nadto dwa szturmowe krótkolufowe działa 24-funtowe[4].

Przypisy

  1. Roger Charles Anderson, Naval wars in the Baltic 1559–1850, 1910.
  2. Hårdstedt i inni, Svenska sjöslag, Stockholm: Medström, 2009, ISBN 978-91-7329-030-2, OCLC 462895756 [dostęp 2018-07-12].
  3. Gurgul 2010 ↓, s. 68-70.
  4. a b Gurgul 2010 ↓, s. 70.

Bibliografia

  • Waldemar Gurgul. Solen jakiego nie znamy? Artyleria. „Morze, statki i okręty”. Nr 9/2010. XV (105), październik 2010. Warszawa: Magnum X. ISSN 1426-529X. 

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Polish War Jack 17th century.svg
Proporzec Bojowy polskich statków w XVII wieku. Używany na pewno przez okręty wojenne polskiej floty w bitwie pod Oliwą w 1627 r.
Sweden-Flag-1562.svg
Swallow-tailed flag used between the reign of Gustav I of Sweden until c. 1650, when it was succeeded by a triple-tailed flag.
Tigern, bitwa pod Oliwą (1627).jpg
Szwedzki Tigern (1624), po bitwie pod Oliwą (1627) pod banderą Rzeczpospolitej. Od 1632 znów szwedzki.