Tyja

Tyja
ጢያ
Ilustracja
Tyja – kamienne stele
Państwo Etiopia
Populacja (2007)
• liczba ludności
1,937[1]
Położenie na mapie Etiopii
Mapa konturowa Etiopii, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Tyja”
Ziemia8°26′N 38°37′E/8,433333 38,616667
Tyja[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
ilustracja
Państwo Etiopia
Typkulturowy
Spełniane kryteriumI, IV
Numer ref.12
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę1980
na 4. sesji
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

Tyja[2] (amhar. ጢያ) – miasto w środkowej Etiopii, w regionie administracyjnym Jedebub Byhierocz, Byhiereseboczynna Hyzbocz. W pobliżu znajduje się stanowisko archeologiczne z 36 kamiennymi stelami, które najprawdopodobniej wyznaczają miejsce nekropoli.

W 1980 roku stanowisko w Tyji zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Geografia

Tyja leży w środkowej Etiopii, w regionie administracyjnym Jedebub Byhierocz, Byhiereseboczynna Hyzbocz, na południe od Addis Abeby, ok. 40 km od Melka Awash[3]. Ok. 500 od miejscowości znajduje się stanowisko archeologiczne ze średniowiecznymi stelami[3].

Stanowisko archeologiczne

Jedno ze 160 stanowisk archeologicznych w regionie Soddo, gdzie znaleziono stele[4]. Stele o wysokości 2–5 metrów budowano z ryolitu[5].

Na stanowisku w Tyji odkryto 36 kamiennych steli, z których 32 są bogato rzeźbione, a ornamenty – niespotykane nigdzie indziej[6] – mają bliżej nieznane znaczenie symboliczne[4]. Na niektórych stelach znajdują się symboliczne przedstawienia mieczy[6]. Wiele steli ozdobionych jest symbolem „Y”[5].

Niewiele wiadomo na temat pochodzenia steli oraz ich budowniczych[3]. Znajdowało się tu zapewne 46 steli wzniesionych pomiędzy X–XV wiekiem[6]. Podczas badań archeologicznych odkryto tu liczne groby[6], osób wieku od 18 do 30 lat[3]. Stele najprawdopodobniej wyznaczają miejsce nekropoli[5].

W 1980 roku stanowisko w Tyji zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO[4].

Galeria

  • Stele w Tyji

  • Symbol miecza na jednej ze steli

Przypisy

  1. ↑ Central Statistical Agency: Census Tabular Report – SNNPR-1 (ang.). [dostęp 2016-01-17].
  2. ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Polski przy Głównym Geodecie Kraju: Afryka. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, s. 68, seria: Nazewnictwo Geograficzne Świata. [dostęp 2016-01-16].
  3. ↑ a b c d Jean-Bernard Carillet, Stuart Butler, Dean Starnes: Ethiopia & Eritrea. Lonely Planet, 2009, s. 170. ISBN 978-1-74104-814-8. [dostęp 2016-01-16].
  4. ↑ a b c UNESCO: Tiya (ang.). [dostęp 2016-01-10].
  5. ↑ a b c Niall Finneran: The Archaeology of Ethiopia. Routledge, 2013. ISBN 978-1-136-75551-4. [dostęp 2016-01-16].
  6. ↑ a b c d UNESCO: Tiya - Prehistoric site (ang.). [dostęp 2016-01-10].

Linki zewnętrzne

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Etiopii

Flag of UNESCO.svg

Etiopia

Media użyte na tej stronie

Flag of Ethiopia.svg
Flag of Ethiopia
19-028 26 - Tiya Stele Field.jpg
Autor: Philip Kromer from Austin, TX, Licencja: CC BY-SA 2.0
Stones in the Tiya Stele Field, Gurage Zone, Southern Nations, Nationalities, and Peoples Region of Ethiopia
20-022 20 - Tiya Stele Field.jpg
Autor: Philip Kromer from Austin, TX, Licencja: CC BY-SA 2.0
Detail of one of the monuments in the Tiya Stele Field
Tiya vue d'ensemble.JPG
Autor: Julien Demade, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vue d'ensemble des stèles
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Tiya stele.jpg
Autor: Philip Kromer (mrflip), Licencja: CC BY-SA 2.0
One of the stelae from the Tiya, Ethiopia