Tymbark (gmina)

Tymbark
	gmina wiejska
	; Budynek urzędu gminy w Tymbarku
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	limanowski
TERC	1207122
Siedziba	Tymbark
Wójt	Paweł Ptaszek
Powierzchnia	32,7 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 6507
• gęstość	199,0 os./km²
Nr kierunkowy	18
Tablice rejestracyjne	KLI
	Adres urzędu:Tymbark 49; 34-650 Tymbark
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	5
Liczba miejscowości	5
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Tymbark
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Tymbark
	49°44′N 20°20′E/49,733333 20,333333
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej
	Portal Polska

Rynek w Tymbarku nocą

Tymbark – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie nowosądeckim.

Siedziba gminy to wieś Tymbark.

Według danych z 30 czerwca 2004^[2] gminę zamieszkiwały 6192 osoby.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[3] gmina Tymbark ma obszar 32,7 km², w tym^[4]:

użytki rolne	1788,12 ha	55%
lasy i zadrzewienia	1124,09 ha	34%
wody	69,87 ha	2%
tereny komunikacyjne	114,15 ha	3%
tereny osiedlowe	167,29 ha	5%
nieużytki	4,6 ha	1%

Gmina stanowi 3,44% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6192	100	3123	50,4	3069	49,6
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	189,4		95,5		93,9

Piramida wieku mieszkańców gminy Tymbark w 2014 roku^[1].

Sołectwa gminy Tymbark

Piekiełko 3.55 km²
Podłopień 12.13 km²
Tymbark (siedziba gminy) 8.77 km²
Zamieście 4.77 km²
Zawadka 3.40 km²

Położenie

Cały obszar gminy znajduje się w zlewisku potoków Łososinki i Słopniczanki, należących – poprzez rzekę Łososinę – do lewostronnego systemu rzecznego Dunajca, prawego dopływu Wisły. Łososina jest obecnie bardzo zanieczyszczona (wody jej nie mieszczą się w żadnej z klas czystości), choć nazwę swą bierze od pływających w niej niegdyś łososi, których tarliska znajdowały się w potokach źródliskowych na północnych zboczach gór Jasień i Mogielica.

Gmina mieści się w terenie górzystym, o nachyleniu zboczy do kilkunastu stopni, a jej gleby (w większości brunatne i mady) zaliczane są do IV i V klasy jakości, są trudne do uprawy i nie są zbyt urodzajne.

Oświata

W gminie Tymbark funkcjonują:

trzy przedszkola:
- Integracyjne Samorządowe, Parafialne (im. św. Kingi) oraz Niepubliczne "U cioci Agatki"
cztery szkoły podstawowe:
- w Tymbarku (im. Józefa Marka), w Piekiełku, w Podłopieniu (im. Adama Mickiewicza) i w Zawadce(im. Tadeusza Kościuszki)
szkoła ponadpodstawowa:
- Zespół Szkół im. Komisji Edukacji Narodowej.

Turystyka

Otoczona przez lasy i góry Gmina Tymbark położona jest w sercu Beskidu Wyspowego. Są to malownicze tereny górzyste o stosunkowo silnym nachyleniu zboczy, wprost idealne dla uprawiania pieszej turystyki.

Na terenie gminy znajduje się kilka interesujących dla turysty obiektów, jak np.:

małomiasteczkowa zabudowa centrum Tymbarku^[5];
kościół parafialny z 1824 z obrazem Ferdynanda Olesińskiego w ołtarzu głównym, z kamienną chrzcielnicą z 1541 i dwoma starymi dzwonami: Urban (1536) i Katarzyna(1340)^[5]^[6]. Obok kościoła znajduje się XIX-wieczna plebania, na której zobaczyć można niewielką ekspozycję świątków^[7];

Kapliczka na Górach z XIX wieku, z półokrągłą absydą, ufundowana w 1826 przez Sebastiana Kapitana^[5]^[8];

Kaplica Myszkowskich - ostatni grobowiec pozostały z cmentarza, który dawniej otaczał kościół^[5]^[8];

Cmentarz wojskowy z okresu I wojny światowej^[5];

cmentarz parafialny, założony w XIX wieku, z ciekawymi nagrobkami i rzeźbami^[5]. Na cmentarzu tym znajduje się m.in. grób Józefa Marka^[7];
pozostałości zespołu dworsko-parkowego^[5];

Nieczynny młyn w Podłopieniu z lat 30. XIX wieku^[5];
Przydrożne kapliczki, w tym kilka z XIX wieku^[7].

Sąsiednie gminy

Dobra, Jodłownik, Limanowa, Limanowa (gmina miejska), Słopnice

Miasta partnerskie

Whaley Bridge Anglia
Brachstedt Niemcy
Murça Portugalia
Quievrain Bułgaria
Bizovac Chorwacja
Pakoštane Chorwacja
Spiskie Włochy (Spišské Vlachy) Słowacja
Wierzbów (Vrbov) Słowacja
Nepcaly Słowacja
Verbivka Ukraina
gmina Gizałki Polska

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Tymbark w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Ogólna charakterystyka Gminy Tymbark. raport z sesji planowania Strategii Rozwoju Gminy Tymbark. s. 5. [dostęp 2011-08-17]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Ogólna charakterystyka Gminy Tymbark. raport z sesji planowania Strategii Rozwoju Gminy Tymbark. s. 20. [dostęp 2011-08-18]. (pol.).
↑ "Parafie..., ss. 309-317
↑ ^a ^b ^c "Beskid...", s.206
↑ ^a ^b "Parafie...", s. 315

Bibliografia

Piotr Skoczek: Parafie Ziemi Limanowskiej. Proszówki: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 309-317. ISBN 978-83-88383-43-4.
Andrzej Matuszczyk: Beskid Wyspowy. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2008, s. 204-207. ISBN 978-83-89188-78-6.

[populacja2016-1] Gmina Tymbark w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[autonazwa2-2] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[autonazwa1-3] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[r-4] Ogólna charakterystyka Gminy Tymbark. raport z sesji planowania Strategii Rozwoju Gminy Tymbark. s. 5. [dostęp 2011-08-17]. (pol.).

[w-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Ogólna charakterystyka Gminy Tymbark. raport z sesji planowania Strategii Rozwoju Gminy Tymbark. s. 20. [dostęp 2011-08-18]. (pol.).

[6] "Parafie..., ss. 309-317

[b-7] "Beskid...", s.206

[p-8] "Parafie...", s. 315

[a-9] ursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[A]

Przynależność wojewódzka	woj. krakowskie (1920–39) woj. krakowskie (1945–75)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Limanowa (od 1934)
Miasteczka (1920–34)	Limanowa (→) Tymbark
Gminy miejskie (1920–39→ i 1945–75)	Limanowa Mszana Dolna (od 1952)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39→, 1945–54 i 1973–75)	Dobra Jodłownik Kamienica Laskowa (od 1973) Limanowa Łososina Górna (od 1973) Łukowica Mszana Dolna (od 1973) Mszana Dolna I (do 1939 i 1945–52) Mszana Dolna II (do 1939 i 1945–54) Niedźwiedź Skrzydlna (do 1954) Słopnice (1952–54) Tymbark Ujanowice (do 1954)
Gromady (1954–72)	Dobra (1954–72) Jasna Podłopień (1954–60) Jodłownik (1954–72) Jurków (1954–72) Kamienica (1954–72) Kamionka Mała (1954–57) Kasina Wielka (1954–61) Kasinka Mała (1954–61) Konina (1954–61) Laskowa (1954–72) Lasocice (1954–72) Limanowa (1954–72) Lubomierz (1954–61) Łętowe (1954–60) Łostówka (1954–60) Łukowica (1954–72) Męcina (1954–72) Młynne (1954–60) Mordarka (1954–60) Mszana Dolna (1961–72) Mszana Górna (1954–72) Niedźwiedź (1954–72) Olszówka (1954–61) Pisarzowa (1954–61) Poręba Wielka (1954–59) Przyszowa (1954–72) Raba Niżna (1954–68) Roztoka (1954–61) Rupniów (1954–60) Rybie Nowe (Nowe Rybie) (1954–72) Sadek (1954–61) Siekierczyna (1954–61) Skrzydlna (1954–72) Słopnice (1954–72) Stara Wieś (1954–72) Stronie (1954–56) Szczawa (1954–61) Szczyrzyc (1954–72) Świdnik (1956–59) Tymbark (1954–72) Ujanowice (1954–72) Wilkowisko (1954–61) Wysokie (1954–61) Zbludza (1954–61) Żmiąca (1954–59)

Miasta	Limanowa Mszana Dolna
Gminy miejskie	Limanowa Mszana Dolna
Gminy wiejskie	Dobra Jodłownik Kamienica Laskowa Limanowa Łukowica Mszana Dolna Niedźwiedź Słopnice Tymbark

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne