Tyreofory

Tyreofory
Thyreophora
Nopcsa, 1915
Ilustracja
Ankylozaur Mymoorapelta
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury ptasiomiedniczne

Podrząd

tyreofory

Tyreofory (Thyreophora) – podrząd dinozaurów z rzędu dinozaurów ptasiomiednicznych (Ornithischia).

Nazwa łacińska „Thyreophora” oznacza „nosicieli tarcz” i została wprowadzona w 1915 roku przez barona Franza Nopcsę.

Tyreofory są uważane za najbardziej pierwotne spośród dinozaurów ptasiomiednicznych. Większość tyreoforów poza formami najbardziej pierwotnymi była czworonożna. Ich kończyny tylne były masywniejsze i dłuższe od przednich. Ciało tyreoforów pokrywały rzędy ochronnych guzów, płyt i kolców, które układały się wzdłużnie, tworząc rodzaj kostnego pancerza, chroniącego je przed drapieżnikami. Wśród tyreoforów występowały zarówno formy małe mierzące, około 2 metrów długości, jak i dość duże, osiągające do 9 metrów. Od innych podrzędów dinozaurów odróżnia je obecność kości jarzmowej w czaszce. Tyreofory miały małe zęby policzkowe i dobrze rozwinięte kości podpierające policzki. Budowa szczęk i zębów charakteryzowała się jednak mniejszą złożonością niż u ornitopodów i marginocefali. Tyreofory odżywiały się roślinami o miękkich liściach takimi jak paprocie nasienne, krzewami oraz owocami, prowadząc dość powolny tryb życia.

Wśród poznanych dotąd form za najbardziej bazalne uważa się rodzaje: Scelidosaurus, Scutellosaurus, Emausaurus, Tatisaurus i Bienosaurus[1] – nie należą one do kladu Eurypoda, obejmującego ankylozaury i stegozaury, klasyfikowane w randze infrarzędów w podrzędzie Thyreophora.

Thyreophora jako nazwa kladu została zdefiniowana w 2004 roku przez Normana, Witmera i Weishampela jako najobszerniejszy klad obejmujący wszystkie zwierzęta bliżej spokrewnione z ankylozaurem niż z triceratopsem[1].

Tyreofory występowały w okresie od wczesnej jury do końca kredy, przy czym stegozaury występowały głównie w jurze, a ankylozaury w kredzie.

Przypisy

  1. a b David B. Norman, Lawrence Witmer, David B. Weishampel: Basal Thyreophora. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 335–342. ISBN 0-520-24209-2.

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Spinosaurus BW2.png
Autor: , Licencja: CC BY 2.5
Spinosaurus aegyptiacus, a spinosaurid from the Middle Cretaceous of Egypt
Tyreofory.jpg
(c) I, Dinotom, CC-BY-SA-3.0
Podział podrzędu "Tyreofory"
Mymoorapelta.jpg
Autor: kazuh from Tokyo, Japan, Licencja: CC BY 2.0

ミモオラペルタ / Mymoorapelta: "The Wondrous World of Dinosaurs" at Makuhari Messe.

<a href="http://www.kyoryu.jp/" target="_blank">http://www.kyoryu.jp/</a>