USS Monitor

Ten artykuł od 2016-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

USS Monitor
USS Monitor
Historia
Położenie stępki	1861
Wodowanie	30 stycznia 1862
US Navy
Wejście do służby	6 marca 1862
Zatonął	31 grudnia 1862
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	987 ton
Długość	52,4 m
Szerokość	12,6 m
Zanurzenie	3,2 m
Napęd
maszyna parowa 2 kotły parowe moc 320 KM 1 śruba okrętowa
Prędkość	8 węzłów (w rzeczywistości mniej)
Załoga	59 (według innych danych 49)

USS Monitor – okręt United States Navy, pierwszy amerykański (drugi na świecie – po HMS „Trusty”) okręt z uzbrojeniem umieszczonym w obrotowej wieży artyleryjskiej. Od jego nazwy pochodzi nazwa całej klasy wywodzących się z jego konstrukcji jednostek – monitorów.

Historia

„Monitor” został zaprojektowany przez szwedzkiego konstruktora działającego w USA, Johna Ericssona. Został on zamówiony przez marynarkę Unii (USA) 4 października 1861, w czasie domowej wojny secesyjnej w USA, kiedy wynikła potrzeba szybkiego zbudowania okrętu w celu przeciwstawienia się okrętowi pancernemu Konfederacji CSS Virginia. „Monitor” był okrętem niepodobnym do wszystkich budowanych przed nim. Charakteryzował się bardzo niskimi burtami, opancerzonymi płytami żelaznymi grubości 127 mm. Jedynie mała powierzchnia burt wystawała nad powierzchnię wody, wobec czego okręt stanowił trudny cel. Z drugiej strony jednak, miał przez to niewielką dzielność morską, będąc typowym okrętem przybrzeżnym. Po raz pierwszy całe uzbrojenie okrętu umieszczono w wieży artyleryjskiej, uzbrojonej w dwa działa kalibru 279 mm. Wieża była obracana na osi, co wymagało najpierw jej lekkiego uniesienia. Wieża ta była jedynym elementem wystającym ponad płaski pokład, nie licząc małej wieżyczki sterowniczej na dziobie i składanego komina.

Służba

Okręt zwodowano w Nowym Jorku 30 stycznia 1862, a ukończono 6 marca 1862. Jeszcze tego samego dnia, „Monitor” bez żadnych prób wyszedł w pierwszy rejs bojowy do zatoki Hampton Roads. 9 marca w zatoce tej stoczył on bitwę z okrętem pancernym Konfederatów CSS „Virginia”. Było to pierwsze starcie okrętów pancernych na świecie. W toku walki, „Monitor” został trafiony 22 razy sam trafiając „Virginię” około 20, lecz żaden ze strzałów nie przebił pancerzy okrętów i pojedynek pozostał nierozstrzygnięty. Dowódcą był por. John Worden, który został ranny podczas starcia.

Po udanym debiucie bojowym „Monitora”, flota amerykańska zbudowała 10 ulepszonych okrętów typu Passaic, a następnie dalsze monitory; jej śladem podążyło także wiele innych flot światowych.

Po bitwie „Monitor” był jeszcze używany do ostrzeliwania konfederackich baterii nadbrzeżnych i fortyfikacji w maju i lipcu 1862. 31 grudnia 1862 „Monitor”, holowany w celu blokady Karoliny Północnej, zatonął w sztormie u wybrzeża Atlantyku koło przylądka Hatteras. Wraz z nim zginęło 16 marynarzy. W 1974 wrak „Monitora” został odnaleziony i niektóre jego części zostały wydobyte.

Plan

Przekrój

Dane taktyczno-techniczne

• uzbrojenie:
  • 2 działa odprzodowe gładkolufowe Dahlgrena kalibru 279 mm (11-calowe)
• opancerzenie (żelazne):
  • wieża – 203 mm (8")
  • burty – 127 mm (5")
  • pokład – 25 mm (1")
  • wieża dowodzenia – 229 mm (9")