USS Newark (C-1)

USS Newark

Klasa	krążownik pancernopokładowy
Historia
Stocznia	William Cramp & Sons
Początek budowy	12 czerwca 1888
Wodowanie	19 marca 1890
US Navy
Wejście do służby	2 lutego 1891
Wycofanie ze służby	1913
Los okrętu	złomowany 1926
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	4592 t
Długość	99,97 m
Szerokość	14,9 m
Zanurzenie	5,74 m
Materiał kadłuba	stal
Napęd
dwa silniki parowe o łącznej mocy 8500 KM, napędzająca dwie śruby, żagle
Prędkość	18 węzłów
Uzbrojenie
12 działa 152 mm 4 działa 57 mm 4 działa 47 mm
Załoga	384

USS Newark – amerykański krążownik pancernopokładowy, który wszedł do służby w amerykańskiej marynarce wojennej w 1891 roku. Po wycofaniu ze służby w 1913 roku wykorzystywany jako szpital polowy i miejsce do przeprowadzania kwarantanny.

Projekt i budowa

Korzystając z doświadczeń zdobytych przy budowie serii krążowników określanych jako typ ABC, zaprojektowano serię nowych krążowników. Zamówiony w 1885 roku USS „Newark”, konstrukcyjnie był ulepszoną wersją USS „Chicago”. Od poprzednika różnił się m.in. silnikami o większej mocy, większą prędkością maksymalną i silniejszym uzbrojeniem. Budowa okrętu rozpoczęła się 12 czerwca 1888 roku w stoczni William Cramp & Sons w Filadelfii. Wodowanie okrętu nastąpiło 19 marca 1890 roku, wejście do służby 2 lutego 1891 roku^[1].

Służba

Marynarze USS „Newark” przy dziale 152 mm.

Działo 152 mm krążownika USS „Newark”.

Po wejściu do służby „Newark” przez dziesięć miesięcy operował u wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych biorąc udział w ćwiczeniach i manewrach. Następnie udał się do stoczni w celu dokonania przeglądu. 14 marca 1892 roku wszedł w skład Eskadry Północnego Atlantyku. Do 5 czerwca działał w rejonie Karaibów, a następnie powrócił do Norfolk gdzie został okrętem flagowym nowo utworzonej Eskadry Południowego Atlantyku^[2]. Latem 1892 roku gościł w europejskich portach w ramach obchodów 400 rocznicy pierwszej wyprawy Krzysztofa Kolumba. 11 lutego 1893 roku w pobliżu Kadyksu, w ramach tych obchodów holował replikę karaweli „Niña”^[2]. Replikę karaweli holował także 21 marca w Hawanie, następnie Nowym Jorku i Québecu, gdzie 11 czerwca pozostawił „Niñe”^[2].

Wojna amerykańsko-hiszpańska

23 maja 1898 roku USS „Newark” opuścił stocznię po ponad rocznym remoncie. W związku z trwającą wojną amerykańsko-hiszpańską, 13 czerwca okręt skierowano na wody w pobliżu Kuby, gdzie od 30 czerwca przystąpił do blokady wyspy. 12 sierpnia 1898 roku uczestniczył w ostrzale portu Manzanillo, a następnego dnia przyjął jego kapitulację. Po zwycięskiej dla Amerykanów bitwie pod Santiago de Cuba, uczestniczył w zniszczeniu pozostałości po hiszpańskiej flocie, ostrzeliwując uszkodzone hiszpańskie hulki^[2].

Od listopada 1899 roku okręt przebywał na Filipinach, gdzie wspierał siły amerykańskie walczące z filipińskimi powstańcami. Na pokładzie okrętu 10 grudnia przyjęto kapitulację oddziałów powstańczych z trzech filipińskich prowincji. W maju 1900 roku wspierał siły amerykańskie tłumiące powstanie bokserów w Pekinie^[2].

Wycofany ze służby 16 czerwca 1913 roku. Po wycofaniu ze służby został przekazany publicznej służbie zdrowia, w ramach której w Providence służył jako oddział kwarantanny miejscowego szpitala. W 1918 roku na krótko powrócił do marynarki wojennej jako jednostka wspierająca szpital w Newport. Sprzedany na złom 7 września 1926 roku^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Newark I (C-1). history.navy.mil. [dostęp 2021-02-03]. (ang.).
• Roger Chesneau: Conway's All the World's Fighting Ships, 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 0-85177-133-5.