USS Pittsburgh (1861)

USS Pittsburgh
Ilustracja
USS "Pittsburgh"
Historia
StoczniaJames B. Eads, Carondelet (Saint Louis) USA
Wodowaniepaździernik 1861[1]
 US Navy
Wejście do służby25 stycznia 1862[1]
Wycofanie ze służby1865
Los okrętu29 listopada 1865 (sprzedany)[2]
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność512 t
Długość53,3 m (175')
Szerokość15,5 m (51')
Zanurzenie1,8 m (6')
Napęd
2 maszyny parowe napędzające jedno koło łopatkowe
Prędkość9 węzłów[1]
Uzbrojenie
13 dział (szczegóły w tekście)
Opancerzenie
kazamata 63 mm (częściowo)
Załoga251

USS Pittsburgh (także Pittsburg[2]) – amerykańska pancerna kanonierka rzeczna typu City (Cairo) floty Unii z okresu wojny secesyjnej.

Budowa i opis

"Pittsburgh" był jedną z siedmiu kanonierek rzecznych typu City, nazywanego też typem Cairo, zbudowanych w zakładach Jamesa B. Eadsa. Zamówione zostały przez Armię USA w sierpniu 1861, z przeznaczeniem do wspierania wojsk lądowych w operacjach wzdłuż rzeki Missisipi i jej dopływów.

"Pittsburgh" został zbudowany w stoczni w Carondelet (obecnie część Saint Louis) nad rzeką Missisipi, a wyposażany był w Cairo[3]. Jego budowę rozpoczęto na przełomie września i października 1861, kadłub wodowano w październiku 1861, a okręt wszedł do służby 25 stycznia 1862[1]. "Pittsburgh" nosił identyfikacyjne paski wokół kominów w kolorze jasnobrązowym[4].

Okręt był konstrukcji drewnianej, o napędzie centralnym kołem łopatkowym, ukrytym w tylnej części kazamaty. Część nadwodna była przykryta czworoboczną kazamatą o silnie pochylonych ścianach z grubego drewna (61 cm z przodu i 30 cm z boków i tyłu)[5]. Kazamata była częściowo opancerzona płytami żelaznymi grubości 63 mm - na przedniej ścianie oraz pas długości ok. 18,3 m na bokach na śródokręciu, w rejonie kotłowni i maszynowni[5]. Również sterówka była pokryta żelazem grubości 32 mm, na podkładzie drewnianym[1].

Z powodu wrażliwości nieopancerzonej przedniej części ścian bocznych na ostrzał, część okrętów miała wzmacnianą osłonę w sposób improwizowany (np. "Cairo" w tym miejscu miał przykręcone zagięte szyny kolejowe)[6]. Brak jest informacji o ewentualnym wzmocnieniu pancerza "Pittsburgha", natomiast wiosną 1864, podczas nieudanej ekspedycji na Red River, zdjęto z niego opancerzenie w celu odciążenia i być może już go nie założono, z uwagi na brak potrzeb[6].

Uzbrojenie okrętu składało się z 13 dział, umieszczonych w strzelnicach w kazamacie oraz dodatkowo jednego 12-funtowego działa pokładowego. W jego skład wchodziły początkowo 3 działa gładkolufowe 8-calowe Dahlgrena, 2 działa gwintowane 42-funtowe, 2 działa gwintowane 30-funtowe, 6 dział 32-funtowych i 1 działo 12-funtowe gwintowane[1]. W maju 1863 dwa działa 32-funtowe zamieniono na 9-calowe działa Dahlgrena[1]. Pod koniec roku jedno działo 8-calowe zamieniono na gwintowane 100-funtowe, a dwa działa 42-funtowe zamieniono na 9-calowe[a]. W nieustalonym czasie usunięto też 2 działa 32-funtowe[b]. W grudniu 1863 uzbrojenie składało się z 1 działa 100-funtowego gwintowanego, 4 dział 9-calowych Dahlgrena, 2 dział 8-calowych Dahlgrena, 4 dział 32-funtowych, 2 dział 30-funtowych i 1 działa 12-funtowego[4].

Służba

Podobnie, jak inne jednostki tego typu, "Pittsburgh" wszedł w styczniu 1862 w skład Zachodniej Flotylli Kanonierek Armii USA, a od 1 października 1862 przeszedł w skład Marynarki Wojennej USA, wraz z flotyllą, którą przemianowano na Eskadrę Missisipi. Aktywnie działał podczas kampanii na Missisipi i jej dopływach, począwszy od ataku na Fort Donelson 14 lutego 1862, podczas którego został uszkodzony[2].

Po naprawach, uczestniczył w atakach na "wyspę nr 10" na Missisipi 3 kwietnia 1862. 7 kwietnia podczas burzy zdołał przedrzeć się obok baterii wyspy i, wraz z "Carondelet", zaatakować baterie artylerii konfederackiej poniżej New Madrid, co umożliwiło przeprawę wojsk Unii[2].

"Pittsburgh" służył dalej m.in. w atakach na Fort Pillow w Tennessee (kwiecień-maj 1862), bitwie pod Fort Pillow (Plum Point Bend), bitwie pod Memphis (6 czerwca 1862), działaniach na rzece Yazoo. W styczniu 1863 działał na rzece White River i uczestniczył w ataku na Fort Hindman (Arkansas Post)[1]. W marcu 1863 uczestniczył w nieudanej próbie obejścia Vicksburga przez rozlewiska Steele (Steele’s Bayou Expedition). 16 kwietnia 1863 zdołał przedrzeć się w dół rzeki koło baterii Vicksburga[2]. 29 kwietnia wspierał atak na Grand Gulf i został tam poważnie uszkodzony przez artylerię[2].

Po naprawie, w maju 1863 uczestniczył w ataku na Fort Beauregard w Luizjanie i działał na rzece Red River[1]. W marcu-kwietniu 1864 wziął udział w nieudanej ekspedycji na Red River[2].

Po wojnie został wycofany ze służby w 1865 w Mound City, po czym sprzedany tam 29 listopada 1865[2].

Uwagi

  1. ↑ A. Konstam, op.cit., s.36. Według tego źródła, działa 9-calowe, które zamieniły 42-funtowe, były gwintowane, co budzi wątpliwości (rozpowszechnione były działa gładkolufowe 9-calowe Dahlgrena)
  2. ↑ Według A. Konstam, op.cit., s.36 - we wrześniu 1862, lecz z kontekstu wynika, że może chodzić o późniejszy rok.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i A. Konstam, Union..., s.36
  2. ↑ a b c d e f g h Pittsburgh - DANFS
  3. ↑ A. Konstam, Union..., s.9
  4. ↑ a b D. Canney, The Old..., s.54.
  5. ↑ a b D. Canney, The Old..., s.51
  6. ↑ a b D. Canney, The Old..., s.52

Bibliografia

  • Donald L. Canney, The Old Steam Navy. Volume two. The ironclads 1842-1885, Annapolis 1993, ​ISBN 0-87021-586-8​
  • Angus Konstam, Union River Ironclad 1861-65, New Vanguard no. 56, Osprey Publishing 2002, ​ISBN 1-84176-444-2​
  • Pittsburgh - Dictionary of American Naval Fighting Ships (DANFS)
Kanonierki typu City

Media użyte na tej stronie

U.S. flag, 34 stars.svg
U.S. flag with 34 stars. In use from 4 July 1861 to 3 July 1863. Created by jacobolus using Adobe Illustrator, and released into the public domain.
USS Pittsburgh(1861).jpg
USS Pittsburgh, an Eads class ironclad. According to description in Myron Smith, The USS Carondelet: a Civil War ironclad on western waters, taken on the Red River.