Uca

Uca
Leach, 1814
Uca pugnax
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	skorupiaki
Gromada	pancerzowce
Rząd	dziesięcionogi
Nadrodzina	Ocypodoidea
Rodzina	Ocypodidae
Rodzaj	Uca

Uca – rodzaj krabów morsko-lądowych obejmujący blisko 100 gatunków (często spotykanych pod nazwą krab skrzypek). Zaliczany do rodziny Ocypodidae, jest najbliżej spokrewniony z krabami z rodzaju Ocypode. Cały rodzaj składa się z krabów o małych rozmiarach – największe mają niewiele ponad 5 cm długości. Kraba skrzypka można znaleźć na morskich plażach, słonawych, błotnistych obszarach pływowych, lagunach i mokradłach.

Tak jak inne kraby, skrzypki zmieniają pancerz w miarę rośnięcia. Jeżeli wcześniej straciły szczypce lub inne odnóża, po linieniu na miejscu brakujących pojawią się nowe. Jeżeli stracą duże szczypce (tylko jedne z pary wyróżniają się wielkością) odzyskają je po linieniu, ale po przeciwnej stronie. Na krótko po linieniu kraby są bardzo wrażliwe, ze względu na nowy, delikatny pancerz. W tym okresie unikają kontaktu i ukrywają się aż do stwardnienia nowego pancerza.

Środowisko

Samiec Uca perplexa wymachujący szczypcami

Znajdywany w słonych moczarach, na piaszczystych i błotnistych plażach Afryki Zachodniej, zachodniego Atlantyku, wschodniego Pacyfiku oraz Indo-Pacyfiku, jest łatwo rozpoznawalny dzięki wyraźnie asymetrycznym szczypcom, występującym wyłącznie u samców. Samce chełpią się przerośniętymi szczypcami, które odgrywają ważną rolę w zalotach, a także są istotnymi sygnalizatorami dla przedstawicieli tego samego gatunku. Ruch małych szczypiec do otworu gębowego podczas odżywiania zainspirował nazwę zwyczajową dla krabów z rodzaju Uca – krab skrzypek. Małe szczypce przypominają smyczek, którym krab gra na dużych szczypcach, jak na skrzypcach.

Odżywianie

(c) I, Neitram, CC-BY-SA-3.0

Osadowe kulki wokół nory kraba z rodziny Ocypodidae

Nory kraba skrzypka pomiędzy korzeniami namorzynów

Małymi szczypcami unosi fragmenty osadów do otworu gębowego, gdzie ich zawartość zostaje przesiana. Kiedy wszystko, co jadalne zostaje oddzielone – mogą to być algi, drobnoustroje, grzyby lub detrytus – pozostały osad zostaje zwrócony w formie małej kulki. Obecność tych osadowych kulek przed wejściem do nory doskonale informuje o jej lokatorze. Niektórzy eksperci uważają, że zwyczaje żywieniowe tych krabów odgrywają kluczową rolę dla przetrwania podmokłych środowisk - przesiewając piasek znacząco napowietrzają podłoże.

Cykl życiowy

Krab skrzypek żyje raczej krótko, do 2 lat na wolności, i do 3 w niewoli. W okresie godów samce wymachują dużymi szczypcami i stukają nimi o podłoże, aby przyciągnąć samice. Zdarzają się także walki między samcami, mające prawdopodobnie zaimponować samicom. Jeżeli krab skrzypek straci duże szczypce, małe z tej samej pary zaczną rosnąć i wydłużać się. Natomiast kikut po odjętych dużych szczypcach zregeneruje się i powstaną małe szczypce. U niektórych gatunków w tym samym przypadku małe szczypce pozostaną małe, a duże zregenerują się stopniowo podczas kolejnych linień – po pierwszym będą mniej więcej o połowę mniejsze.

Samica kraba skrzypka nosi jaja zgromadzone w spodniej części ciała. Pozostaje w norze przez dwutygodniowy okres, po którym nieśmiało wychodzi, aby uwolnić jaja z odpływem. Larwy prowadzą planktoniczny tryb życia przez ok. dwa tygodnie.

Podrodzaje i gatunki

Bibliografia

• Crane, J. 1975.: Fiddler Crabs of the World (ang.). Princeton University Press, Princeton, NJ.. [dostęp 2008-11-02].

Linki zewnętrzne

• http://www.fiddlercrab.info/ (ang.)