Uciechów (województwo dolnośląskie)

Uciechów

wieś
Kościół w Uciechowie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	dzierżoniowski
Gmina	Dzierżoniów
Sołectwo	Uciechów
Liczba ludności (III 2011)	1040[1]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	58-211[2]
Tablice rejestracyjne	DDZ
SIMC	0852370
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dzierżoniów Uciechów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Uciechów
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Uciechów
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego Uciechów
50°45′26″N 16°40′44″E/50,757222 16,678889
Strona internetowa

Uciechów (niem. Bertholdsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów^[3][4]. Siedziba sołectwa Uciechów.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

Do 1 stycznia 2007 w skład wsi wchodziły przysiółki^[5]: Albinów, Borowica.

W latach 1945–1947 wieś nosiła nazwę Bartków.

Dwór

Integralne części wsi

Historia

Po wojnie nazwę wioski przetłumaczono z niemieckiego Bertholdsdorf na Bartków, dopiero później otrzymała miano Uciechów. Wioska powstała w wyniku osadzania na ziemi książęcej niemieckich osadników. Takim pierwszym organizatorem, a może właścicielem był prawdopodobnie Bertold. W 1305 roku Bertholdi villa wymieniana jest wśród wsi, z których biskup wrocławski odbierał czynsz. Z 1335 roku pochodzi informacja o istniejącym we wsi kościele parafialnym. W 1677 roku wieś określono jako Barschdorf, a w roku 1765 – jako Bertholdsdorf.

W 1427 roku wzmiankowany był proboszcz tutejszego kościoła, niejaki Mikołaj Longi kanonik wrocławski. Przed rokiem 1550 wraz ze zmianą wyznania właściciela wsi kościół staje się ewangelicką świątynią. Do katolików wraca ponownie w 1654 roku, a urząd plebana sprawował proboszcz z Dzierżoniowa. Po roku 1667 nowy proboszcz rezyduje już przy kościele, dodatkowo opiekując się kościołem w Dobrocinie. W 1700 roku spłonął budynek plebanii, a probostwo przeniesiono do Dzierżoniowa, a w 1793 roku kościół staje się kościołem filialnym parafii w Jaźwinie i tak pozostaje do dziś.

Kościół zawdzięcza swą gruntowną rozbudowę Krzysztofowi von Almesloe, który został w 1705 roku wyniesiony przez cesarza Leopolda I do stanu hrabskiego. Wystrój wewnętrzny pochodzący z okresu 1725-1727 stanowi ciekawy przykład jednolitego stylowo zespołu barokowej snycerki i malarstwa. W skład tego zespołu wchodzi ołtarz główny, ołtarze boczne św. Anny Samotrzeci i św. Jana Chrzciciela, ambona, chrzcielnica z drewnianą pokrywą (na pokrywie scena chrztu chrystusa) oraz figura Jana Nepomucena.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty:

• zespół dworski (nr 6):
  • dwór, renesansowo-barokowy, przykład nowożytnej siedziby szlacheckiej, z 1593 r., przebudowany w XVIII i XIX w.
  • park, z końca XVII i XVIII w.
• kościół św. Bartłomieja z XV-XVIII wieku (obie budowle przebudowane na przełomie XIX i XX wieku).^[6]

Bardzo interesujący zabytek kulturowy tworzy południowa przybudówka do kościoła ukończona w 1618 roku. Ma ona trzy kondygnacje: kryptę, zakrystię i otwartą do wewnątrz kościoła emporę. W krypcie spoczęli członkowie rodziny von Stange i pierwszy właściciel Uciechowa z rodu von Almesloe, zmarły w 1625 roku Jodok, bohater kilkunastu bitew okresu wojny trzydziestoletniej.

inne zabytki:

• krzyż pokutny wbudowany w mur cmentarza,
• średniowieczne grodzisko na wzgórzu za wsią,
• murowana kapliczka z 1700 roku, ufundowana przez ówczesnego właściciela wsi barona Krzysztofa von Almesloe, stojąca 1 km za wsią w kierunku Dzierżoniowa.

Przypisy