Układ zgorzelecki

Układ zgorzelecki
Układ między Rzecząpospolitą Polską a Niemiecką Republiką Demokratyczną o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej
Inne określenia

układ ze Zgorzelca

Przedmiot regulacji

granica polsko-niemiecka

Podpisanie

6 lipca 1950
Zgorzelec

Język oryginału

polski, niemiecki

Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych

Układ zgorzelecki (właściwie Układ między Rzecząpospolitą Polską a Niemiecką Republiką Demokratyczną o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej)[1] – podpisany 6 lipca 1950 w Zgorzelcu ze strony polskiej przez Józefa Cyrankiewicza i Stefana Wierbłowskiego, a ze strony niemieckiej przez Otto Grotewohla i Georga Dertingera.

Postanowienia i znaczenie

Postanowienie dotyczące przebiegu granicy przyjęło następujące brzmienie[2]:

Wysokie Układające się Strony zgodnie stwierdzają, że ustalona i istniejąca granica biegnąca od Morza Bałtyckiego wzdłuż linii na zachód od miejscowości Świnoujście i dalej wzdłuż rzeki Odry do miejsca, gdzie wpada Nysa Łużycka oraz wzdłuż Nysy Łużyckiej do granicy czesko-słowackiej, stanowi granicę państwową między Polską a Niemcami.

Art. 1 układu zgorzeleckiego

Do wytyczenia granicy wyznaczono Mieszaną Komisję Polsko-Niemiecką, w skład której weszło po czterech przedstawicieli obu stron[3]. Państwa zobowiązały się również do zawarcia porozumień w sprawie przejść granicznych, małego ruchu granicznego oraz żeglugi na wodach pasa granicznego, po dokonaniu demarkacji[3]. Stosowne porozumienia zawarto 27 stycznia 1951 (Akt o wykonaniu wytyczenia państwowej granicy między Polską a Niemcami)[4] oraz 6 lutego 1952 (ustalenia dotyczące żeglugi i eksploatacji wód)[3][5].

Na układ z 1950 r. powoływała się preambuła układu o przyjaźni, współpracy i wzajemnej pomocy, podpisanego w Warszawie 15 marca 1967 r.[6]

Od zakończenia wojny do 1956 podpisanie traktatu zgorzeleckiego było najważniejszym wydarzeniem w stosunkach polsko-niemieckich[7]. Dokonał on prawnej regulacji granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej[7]. Niemiecka Republika Demokratyczna podpisywała układ, mieniąc się reprezentantem całych Niemiec[7]. Wbrew oficjalnie głoszonemu stanowisku o przyjaźni z NRD układ zgorzelecki de facto nie poprawił stosunków w sposób znaczący[3]. Między przywódcami panowała atmosfera braku zaufania, a przy granicy często dochodziło do lokalnych sporów, szczególnie w kwestii połowów[3].

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Dz.U. 1951 nr 14, poz. 106.
  2. Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 106–107. ISBN 978-83-7611-501-6.
  3. a b c d e Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 107. ISBN 978-83-7611-501-6.
  4. Dz.U. 1952 nr 53, poz. 346.
  5. M.P. 1954 nr 66, poz. 848.
  6. Dz.U. 1967 nr 28, poz. 128.
  7. a b c Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 106. ISBN 978-83-7611-501-6.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

BM OderNeisse.jpg
German stamp Oder-Neisse-Linie
Bundesarchiv Bild 183-R87570, Görlitzer Abkommen.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-R87570 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Görlitzer Abkommen

Illus: Die Friedensgrenze an der Oder und Neisse. Polnisch-Deutsches Grenzmarkierungsabkommen unterzeichnet. Am 6. Juli 1950 traf in der polnischen Grenzstadt Zgorzelec, an der Lausitzer Neisse, eine Regierungsdelegation der Deutschen Demokratischen Republik ein, um ein Abkommen über die Grenzmarkierung zu unterzeichnen. Die Deutsche Delegation setzte sich aus Ministerpräsident Otto Grotewohl, Aussenminister Dertinger, sowie den Ministern Rau, Handke, den Staatssekretären Ackermann, Warnke, Rumpf und leitenden Beamten des Aussenministeriums zusammen. Sie wurde von polnischer Seite durch Premierminister Cyrankiewicz, den stellvertretenden Premierminister Chelchowski, den Leiter des Aussenministeriums Wieblowski, sowie Minister Jedrychowski, Kabanowski, Rupacki und Dybowski und Vertretern des öffentlichen Lebens begrüsst. Der Chef der Diplomatischen Mission der Deutschen Demokratischen Republik, Friedrich Wolff, war ebenfalls anwesend. Die Unterzeichnung des Abkommens erfolgte im Hause der Kultur der Stadt Zgorzelec. UBz.: Der Premierminister der Republik Polen, Joseph Gyrankiewicz und der Ministerpräsident der DDR, Otto Grotewohl in den Strassen von Zgorzelec, begeben sich nach dem Kulturhaus zur Unterzeichnung des Grenzabkommens. 7255 - 50 17.7.50 [Herausgabedatum] Zentralbild: 6.7.1950 Das Abkommen über die Markierung der festgelegten und bestehenden deutsch-polnischen Staatsgrenze wird in Zgorzelec von den Ministerpräsidenten der DDR und der Volksrepublik Polen unterzeichnet. UBz der Ministerpräsident der Volksrepublik Polen, Josef Cyrankiewicz, und der Ministerpräsident der Deutschen Demokratischen Republik, Otto Grotewohl, begeben sich zum Kulturhaus zur Unterzeichnung des Grenzabkommens.

Abgebildete Personen: