Ukraiński Legion Samoobrony

Ukraiński Legion Samoobrony
31. Schutzmannschafts-Bataillon der SD

Legion Wołyński
Żołnierze Legionu Wołyńskiego
Państwo	III Rzesza
Historia
Data sformowania	1943
Data rozformowania	od 15 kwietnia 1945 w składzie 14 Dywizji Grenadierów SS
Pierwszy dowódca	Pułkownik Petro Diaczenko
Dane podstawowe
Podporządkowanie	SD, od 24 kwietnia 1945 Ukraińska Armia Narodowa

Ukraiński Legion Samoobrony (Legion Wołyński) – ukraińska kolaboracyjna ochotnicza formacja zbrojna podczas II wojny światowej.

We wrześniu 1943 władze odłamu melnykowców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów kierowanego przez Andrija Melnyka, współpracujące blisko z Niemcami, utworzyły ochotniczą jednostkę pod nazwą Legion Wołyński (Niemcy nadali mu oficjalną nazwę 31. Schutzmannschafts-Bataillon der SD). Do Legionu wstąpiła ocalała część Frontu Ukraińskiej Rewolucji.

Na jego czele stanął płk Petro Diaczenko, a cała kadra oficerska składała się z Ukraińców. Niemcy przydzielili jedynie do jego sztabu swoich oficerów łącznikowych – SS-Hauptsturmführera Siegfrieda Assmussa i SS-Oberscharführera Raulinga. Legion miał być przeciwwagą wobec banderowskiej Ukraińskiej Powstańczej Armii. Początkowo działał na obszarze Wołynia i okolic, walcząc z komunistyczną partyzantką sowiecką i pacyfikując polskie wsie. Legion był bardzo dobrze uzbrojony i wyposażony, miał nawet pododdział artylerii, saperów i szpital polowy. Kadry dla niego kształciły się w stworzonej specjalnie w tym celu szkole oficerskiej w Łucku. Wydawał własną gazetę „Ukraińskij Legioner”.

Po dotarciu Armii Czerwonej na obszar jego działalności został wycofany na zachód. Na początku 1944 r. na Lubelszczyźnie walczył z polską partyzantką, głównie z 1. batalionem BCh Stanisława Basaja Rysia^[1]. Wziął również udział w mordach na Polakach, tj. 23 lipca 1944 r. w odwecie za zabicie oficera SS, Legion spacyfikował wsie Chłaniów i Władysławin zabijając 44 osoby, rozstrzelał też co najmniej kilku przypadkowo spotkanych Polaków^[2]. Według relacji polskich świadków Legion specjalizował się w wyłapywaniu cywilnych Polaków i ich wyrafinowanym torturowaniu^[3].

Od 15 do 23 września 1944 Legion w sile ok. 400. ludzi brał udział w walkach z powstańcami warszawskimi na Czerniakowie, działając przeciwko Zgrupowaniu „Radosław” i Zgrupowaniu „Kryska” i desantowanym oddziałom 9 Pułku Piechoty 3 Dywizji Piechoty z 1 Armii WP. Następnie przerzucono go do Puszczy Kampinoskiej, gdzie 27-30 września 1944 brał udział w działaniach przeciwko zgrupowaniu Grupy Kampinos AK (operacja „Sternschnuppe”). Po tych walkach wycofano go dalej na południowy zachód; uczestniczył w kolejnych walkach pod Bykowem i Krakowem. Stamtąd transportem kolejowym przeniesiono Ukraińców przez Austrię do Słowenii, gdzie walczyli z komunistycznymi partyzantami.

Ostatecznie na pocz. 1945 przydzielono ich do 14. Dywizji Grenadierów SS (1 ukraińskiej). Po zakończeniu wojny nie zostali wydani Sowietom, którzy o to zabiegali ale z uwagi na potwierdzone przez Władysława Andersa polskie obywatelstwo mogli zamieszkać na Zachodzie.

Przypisy

Zobacz też

• 23 Rosyjsko-Ukraiński Batalion SD
• Ukraińska Policja Pomocnicza
• Ukraińskie Bataliony Policyjne

Linki zewnętrzne

• Historia Ukraińskiego Legionu Samoobrony (ang.)
• Przyczynek do wojennych dziejów Ukraińskiego Legionu Samoobrony (1943–1945). zbrodniawolynska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
• Chłaniów 44 - film dokumentalny 2021 r., reż: Tadeusz Doroszuk i Małgorzata Orłowska, zawiera świadectwa świadków napadu na Chłaniowa w 1944 r. dokonanego przez ULS