Ukraiński kryzys uchodźczy

Ukraiński kryzys uchodźczy
Ilustracja
Kierunki dostaw pomocy i migracji uchodźców
Państwo

 Ukraina

Data

od 24 lutego 2022 r.

Uczestnicy

6,74 mln (stan na 29.05.2022[1])

brak współrzędnych

Ukraiński kryzys uchodźczy – kryzys uchodźczy, spowodowany rosyjską inwazją na Ukrainę w 2022 roku. Rozpoczął się wraz z inwazją wojsk rosyjskich 24 lutego 2022 r. W sumie do 20 kwietnia swoje domy na Ukrainie opuściło dziesięć milionów osób – ponad jedna czwarta populacji[2].

Większość uchodźców znalazła schronienie w sąsiednich krajach na zachód od Ukrainy: Polsce, Węgrzech, Mołdawii, Rumunii i Słowacji. Niektórzy uchodźcy przenieśli się następnie dalej na zachód, do innych krajów europejskich.

Kraje znajdujące się w Unii Europejskiej oraz graniczące z Ukrainą zezwoliły na wjazd wszystkim osobom uciekającym przed wojną na Ukrainie ze względów humanitarnych, niezależnie od tego, czy posiadają paszporty biometryczne. Unia Europejska postanowiła również przyznać prawo do pobytu, pracy i nauki w dowolnym wybranym przez uchodźcę kraju członkowskim, początkowo na okres jednego roku[3].

Przewoźnicy kolejowi w kilku krajach, takich jak Polska i Niemcy, umożliwili ukraińskim uchodźcom bezpłatne podróżowanie pociągami. Obywatele Ukrainy mogą swobodnie podróżować do wielu innych krajów europejskich.

Liczby

Biuro Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej oszacowało 27 lutego, że na Ukrainie 18 milionów ludzi jest dotkniętych konfliktem, a 12 milionów ludzi będzie potrzebować opieki zdrowotnej. Liczba osób uciekających przed[4]wojną może sięgnąć 4 milionów[5][6].

Według danych ONZ na dzień 20 kwietnia 2022 r. liczba ukraińskich uchodźców przekroczyła 5 mln osób. Najwięcej, bo 2451,3 tys. uchodźców, znalazło się do tego dnia w Polsce. Do 19 marca do Rumunii dotarło ich 643 tys., do Mołdawii 394,7 tys., na Węgry 390,3 tys., do Słowacji 301,4 tys., do Rosji 350,6 tys., na Białoruś 2,5 tys.[7] Do 14 marca ponad 304 tys. osób trafiło do innych krajów europejskich.

People sitting on a tiled floor, some eating food wrapped in paper
(c) Pakkin Leung, CC BY 4.0
Uchodźcy na dworcu Przemyśl Główny
Dane z UNHCR[8]
Kierunek migracji uchodźcówLiczba uchodźców
 Polska3 143 550
 Rumunia856 941
 Rosja727 712
 Węgry551 010
 Mołdawia452 038
 Słowacja391 592
 Czechy300 000[9]
 Niemcy190 000[10]
 Bułgaria78 000[11]
 Włochy60 000[12]
 Estonia25 190[13]
 Litwa23 718[14]
 Francja20 000[15]

Państwa sąsiadujące z Ukrainą

Polska

(c) Pakkin Leung, CC BY 4.0
Wolontariusze pomagający uchodźcom na stacji Przemyśl Główny
Prowizoryczne miejsca do spania na dworcu Warszawa Centralna

Jak informuje oficjalny portal polskiego rządu: wszystkie osoby uciekające z Ukrainy przed konfliktem zbrojnym nie muszą się rejestrować ani martwić o formalności w punktach przyjmowania. Wszystkie osoby uciekające z Ukrainy, szukające schronienia w Polsce, nie muszą martwić się o legalność swojego pobytu. W najbliższych dniach nie ma również konieczności składania wniosków w Urzędzie do Spraw Cudzoziemców/urzędach wojewódzkich/Placówkach Straży Granicznej. To samo dotyczy obywateli Ukrainy przebywających w Polsce, których zezwolenia na pobyt wygasły. Podczas przekraczania granicy: wszystkie dokumenty potwierdzające Twoją tożsamość są przydatne. Jeśli dziecko nie posiada dowodu osobistego lub paszportu, przyda się akt urodzenia[16].

Strony internetowe z informacjami dla uchodźców uruchamiane są także w języku ukraińskim. Rząd przygotowuje akty prawne, które ułatwią zatrudnianie Ukraińców w Polsce, ponieważ obecnie wymagana jest wiza pracownicza, bo Ukraińcy są spoza UE[17][17][18]. Wobec ukraińskich dzieci, niemających odpowiednich dokumentów, władze polskie mają zachowywać się „mądrze i elastycznie” podczas podejmowania decyzji o wpuszczeniu małoletnich na terytorium Polski[19].

Punkty recepcyjne

Przy przejściach granicznych na granicy polsko-ukraińskiej oraz w największych polskich miastach, stacjach kolejowych powstały tzw. punkty recepcyjne, które były pierwszym miejscem kontaktu uchodźcy po przekroczeniu polskiej granicy. Na miejscu tłumacze, wojsko, policja i wolontariusze zapewniali wyżywienie, opiekę medyczną i inne niezbędne zaopatrzenie. Stamtąd uchodźcy byli kierowani do miejsc noclegowych.

Centra obsługi uchodźców

W każdym województwie otwarto punkty zbiórki dla uchodźców, w których lokalne władze, ludność oraz organizacje zapewniały bezpłatne zakwaterowanie, wyżywienie i inne niezbędne zaopatrzenie. W Krakowie obiekt po dawnej Galerii Plaza zamieniono w punkt pomocy uchodźcom, w którym powstały miejsca noclegowe oraz tzw. „Szafa Dobra”, czyli miejsce, gdzie wydawana była odzież.

Miejsca noclegowe

W każdym województwie w wolnych domach studenckich, sanatoriach, hotelach oraz halach widowiskowo-sportowych przygotowano miejsca do zakwaterowania, do których uchodźcy byli kierowani z punktów recepcyjnych[20]. Poza tym ogromna liczba obywateli i organizacji dobrowolnie oferuje bezpłatne zakwaterowanie i inną pomoc.

Opieka medyczna

Mimo pandemii COVID-19 Polska zniosła obowiązek kwarantanny dla osób przybywających spoza Unii Europejskiej bez szczepień ochronnych[21]. W stan pogotowia postawiono placówki medyczne i przygotowano pociąg szpitalny do transportu przybywających rannych.

Edukacja

Dla uczniów przybywających z zagranicy, którzy nie znają języka polskiego lub znają go na poziomie niewystarczającym do nauki zorganizowano tzw. oddziały przygotowawcze. Kształcenie uczniów realizowane jest zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego oraz dostosowane pod względem treści nauczania, metod i form do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów, w miarę możliwości organizacyjnych i kadrowych poszczególnych szkół[22].

Zwierzęta

Główny Lekarz Weterynarii złagodził przepisy dotyczące wwozu zwierząt, tak by uciekający przed wojną nie byli zmuszeni do porzucania swoich psów i kotów[19].

Cybertarcza Ukrainy

Stworzono akcję #TechforUkraine, w ramach której firmy i pracownicy z branży IT angażują się w pomoc dla Ukrainy. Polega ona między innymi na walce z dezinformacją (czyli odpieraniu cyber ataków) oraz utrzymywaniu ukraińskich systemów informatycznych. Firmy informatyczne pomagają również uchodźcom, zatrudniając ich oraz tworząc aplikacje do pomocy organizacji pracy wolontariuszy. [23][24][25]

Węgry

Od początku rosyjskiej inwazji do 19 marca 2022 r. na Węgry przybyło 299,3 tys. osób z Ukrainy[7].

Rumunia

Według stanu na 9 marca rumuńska straż graniczna zgłosiła wjazd do tego kraju 320 tys. obywateli Ukrainy, z czego 85,6 tys. pozostało w Rumunii[26].

Słowacja

Według stanu na 19 marca Słowacja przyjęła ponad 240 tys. osób[7].

Rosja

Według stanu na 19 marca do Rosji wyjechało 184,6 tys. uchodźców. Dodatkowo w okresie eskalacji napięcia tuż przed wojną (od 21 do 23 lutego) z separatystycznych republik na wschodzie Ukrainy wywieziono do Rosji ok. 50 tys. ich mieszkańców[7].

Mołdawia

Według stanu na 7 marca MSW poinformowało o wjeździe do Mołdawii 239 tys. obywateli Ukrainy, z czego 75 800 pozostało w Mołdawii[27].

Inne państwa

Tablica informacyjna

Niemcy

Deutsche Bahn umożliwia uchodźcom posiadającym ukraiński paszport lub dowód osobisty bezpłatny przejazd pociągami dalekobieżnymi z Polski do Niemiec[28].

Francja

Według stanu na 7 marca 2022 r. liczbę ukraińskich uchodźców, którzy przybyli do Francji, szacowano na 4 tysiące[29].

Czechy

Czechy przyjęły dotychczas ponad 100 tys. ukraińskich uchodźców (7 marca)[30].

Irlandia

Irlandzki rząd ogłosił, że prawdopodobnie przyjmie 100 000 uchodźców[31].

Bułgaria

Od początku rosyjskiej inwazji do 14 marca 2022 r. do Bułgarii wjechało ok. 70 tys. uchodźców uciekających z Ukrainy, z czego ok. połowa pozostała w tym kraju[32]. Uchodźcy deklarujący chęć zatrzymania się w Bułgarii otrzymują na granicy dokument legalizujący ich pobyt, umożliwiający korzystanie z rynku pracy, edukacji, służby zdrowia i wsparcia socjalnego[33].

Litwa

14 marca 2022 rząd Litwy zadeklarował, że do kraju od początku wojny przybyło ponad 11 tysięcy uchodźców[34].

Kanada

Rząd Kanady zobowiązał się do przyjęcia wszystkich Ukraińców, którzy zamierzają skorzystać z oferowanej pomocy. Do 5 maja 2022 wpłynęło 180 tys. wniosków, wydano pozytywne decyzje dla 71 tys. osób. Rząd Kanady otworzył centrum informacyjne dla ukraińskich uchodźców w Warszawie[35].

Organizacje międzynarodowe

Unia Europejska

4 marca Rada Unii Europejskiej jednomyślnie zgodziła się, po raz pierwszy w swojej historii, wdrożyć Dyrektywę o Ochronie Tymczasowej, aby uchodźcy uciekający z Ukrainy nie musieli przechodzić standardowej unijnej procedury azylowej. Ochrona tymczasowa to mechanizm nadzwyczajny, który daje prawo do pobytu w państwie członkowskim UE przez początkowy okres jednego roku, który może zostać przedłużony maksymalnie do trzech lat. Beneficjenci korzystają w całej UE z praw, takich jak prawo pobytu, dostęp do rynku pracy i mieszkań, pomocy medycznej oraz dostępu do edukacji dla dzieci[36][37].

Zwierzęta

Zwierzęta domowe oraz pochodzące z ogrodów zoologicznych przed rozpoczęciem działań wojennych na Ukrainie obowiązywało wiele przepisów dotyczących mikrochipów i szczepień. Wiele władz UE krajów sąsiadujących z Ukrainą od tego czasu usunęło lub złagodziło wymogi, które muszą być spełnione, aby zwierzęta mogły przekroczyć granice[38][39][40].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ https://300gospodarka.pl/news/uchodzcy-z-ukrainy-w-polsce-liczba.
  2. ↑ George Ramsay CNN, A quarter of Ukrainians have fled their homes. Here’s where they’ve gone, CNN [dostęp 2022-03-21].
  3. ↑ Ukraine: Council unanimously introduces temporary protection for persons fleeing the war, www.consilium.europa.eu [dostęp 2022-03-21] (ang.).
  4. ↑ How many refugees have fled Ukraine and where are they going?. bbc.com, 14 marca 2022. [dostęp 2022-03-15].
  5. ↑ Reuters, Ukraine exodus is fastest growing refugee crisis in Europe since WW2 – UNHCR chief, „Reuters”, 6 marca 2022 [dostęp 2022-03-09] (ang.).
  6. ↑ DPG Media Privacy Gate, myprivacy.dpgmedia.be [dostęp 2022-03-09].
  7. ↑ a b c d Ukraine Refugee Situation. [w:] Operational Data Portal [on-line]. unhcr.org. [dostęp 2022-03-19].
  8. ↑ Situation Ukraine Refugee Situation, data2.unhcr.org [dostęp 2022-03-21].
  9. ↑ Czech Republic on the verge of its capacity to handle more refugees, www.expats.cz, 17 marca 2022 [dostęp 2022-03-21] (ang.).
  10. ↑ Ukrainian refugees hope for peace, but more expected to flee, „Reuters”, 17 marca 2022 [dostęp 2022-03-21] (ang.).
  11. ↑ Bulgaria has welcomed more than 78,000 Ukrainian refugees, bnr.bg [dostęp 2022-03-21] (ang.).
  12. ↑ Sono 59.589 i profughi giunti finora in Italia dall’Ucraina, Ministero dell‘Interno [dostęp 2022-03-21] (wł.).
  13. ↑ ERR | ERR, More than 25,000 refugees have arrived in Estonia, ERR, 18 marca 2022 [dostęp 2022-03-21] (ang.).
  14. ↑ Verslo, Karas Ukrainoje: sekmadienio įvykių 18–23 val. suvestinė, vz.lt [dostęp 2022-03-21] (lit.).
  15. ↑ Pour les réfugiés, des papiers à Paris mais des rêves d’Ukraine, TV5MONDE, 18 marca 2022 [dostęp 2022-03-21] (fr.).
  16. ↑ Information on the stay in Poland of persons fleeing from Ukraine – Urząd do Spraw Cudzoziemców – Portal Gov.pl, Urząd do Spraw Cudzoziemców [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  17. ↑ a b Hotele dla uchodźców. Samorządy szukają miejsc zakwaterowania Ukraińców, Rzeczpospolita [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  18. ↑ домашня сторінка – Інформація для громадян України – Portal Gov.pl, Інформація для громадян України [dostęp 2022-03-08] (ukr.).
  19. ↑ a b Ułatwienia dla Ukraińców uciekających do Polski. Pomagają też notariusze, serwisy.gazetaprawna.pl, 25 lutego 2022 [dostęp 2022-02-26] (pol.).
  20. ↑ Alan Charlish; Luiza Ilie: ‘I don’t know what to do’: fleeing Ukrainians start arriving in central Europe. reuters.com, 2022-02-24. [dostęp 2022-02-25].
  21. ↑ Robert Horbaczewski, Uchodźcy z Ukrainy nie muszą się rejestrować w punktach recepcyjnych, Prawo.pl, 28 lutego 2022 [dostęp 2022-03-01] (pol.).
  22. ↑ Kuratorium Oświaty w Warszawie, Zasady organizacji oddziałów przygotowawczych, Kuratorium Oświaty w Warszawie [dostęp 2022-03-22] (pol.).
  23. ↑ Polskie IT dla Ukrainy, Pretius wspiera wolontariuszy, Polskie IT dla Ukrainy, 18 maja 2022 [dostęp 2022-09-22] (pol.).
  24. ↑ Polacy zbierają specjalistów IT, by bronić Ukrainy, Rzeczpospolita [dostęp 2022-09-22] (pol.).
  25. ↑ Informatyk z Ukrainy potrzebny od zaraz. Branża IT potrzebuje setek tysięcy pracowników, serwisy.gazetaprawna.pl, 6 kwietnia 2022 [dostęp 2022-09-22] (pol.).
  26. ↑ Nicole Narea, Where are Ukrainian refugees going?, Vox, 2 marca 2022 [dostęp 2022-03-08] (ang.).
  27. ↑ Sinteza Ministerului Afacerilor Interne pentru 7 martie 2022, ora 09:00 | Ministerul Afacerilor Interne, www.mai.gov.md [dostęp 2022-03-08].
  28. ↑ Ukraine-Krieg: Deutsche Bahn will ukrainischen Flüchtenden helfen, „Der Spiegel”, 27 lutego 2022, ISSN 2195-1349 [dostęp 2022-03-09] (niem.).
  29. ↑ Réfugiés ukrainiens accueillis en France. L’urgence pour les enfants, TF1 INFO, 7 marca 2022 [dostęp 2022-03-09] (fr.).
  30. ↑ Reuters, Czech Republic takes in more than 100,000 Ukrainian refugees so far, „Reuters”, 7 marca 2022 [dostęp 2022-03-09] (ang.).
  31. ↑ Kitty Holl, Social Affairs Correspondent, Ireland may take in more than 100,000 Ukrainian refugees, Minister says, The Irish Times [dostęp 2022-03-08] (ang.).
  32. ↑ Aleksia Petrova: Almost 70,000 refugees from Ukraine enter Bulgaria since Feb 24. seenews.com, 2022-03-14. [dostęp 2022-03-14].
  33. ↑ Bulgarian Government has created a National Portal for Victims of the War in Ukraine. novinite.com, 2022-03-10. [dostęp 2022-03-14].
  34. ↑ Arneta Matuzevičiūtė, Į Lietuvą kasdien atvyksta po 1000 pabėgėlių iš Ukrainos – reikės daugiau pagalbos ir paramos, lrt.lt, 14 marca 2022 [dostęp 2022-03-14] (lit.).
  35. ↑ Kanada uruchomiła w Warszawie centrum dla ukraińskich uchodźców, bankier.pl, 5 maja 2022 [dostęp 2022-05-10] (pol.).
  36. ↑ Ukraine: Council unanimously introduces temporary protection for persons fleeing the war, www.consilium.europa.eu [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  37. ↑ Temporary Protection for Ukrainians: the Unexpected Renaissance of ‘Free Choice’ – EU Immigration and Asylum Law and Policy, eumigrationlawblog.eu [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  38. ↑ Refugees from Ukraine want to evacuate their pets to safety. Governments have done well to help them, The Indian Express, 4 marca 2022 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  39. ↑ Romania welcomes Ukrainian refugees: Short guide to entry rules, asylum regulations & what to expect at the border, Romania Insider, 28 lutego 2022 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  40. ↑ Gerardo Fortuna, EU relaxes entry paperwork for pets travelling with Ukrainian refugees, www.euractiv.com, 27 lutego 2022 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
Wojna rosyjsko-ukraińska
  • Tło historyczne
Główne wydarzenia
Wojna w Donbasie
Inwazja Rosji na Ukrainę
wschodnia Ukraina
północno-wschodnia Ukraina
  • Bitwa o Konotop
  • Bitwa o Ochtyrkę
  • Bitwa o Sumy
Kijów i obwód kijowski
południowa Ukraina
inne
zbrodnie wojenne
jednostki wojskowe
Wpływ i reakcje
Cyberwojna
  • Cyberwojna rosyjsko-ukraińska
  • Cyberatak na ukraińską sieć energetyczną
  • Surkov Leaks
  • Cyberataki na Ukrainę
    • 2017
    • 2022
Media i kultura popularna

Media użyte na tej stronie

Gnome globe current event.svg
Autor: David Vignoni (globe, clock face/ring), Anomie (clock hands), David Göthberg (making the clock red, shadows). Anomie and David G (putting all the parts together)., Licencja: LGPL
Globe with clock to represent a "current event"
Warsaw Central Station during Ukrainian refugee crisis 10.jpg
Autor: Kamil Czaiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dworzec Centralny w Warszawie podczas ukraińskiego kryzysu uchodźczego w marcu 2022
Volunteer help the refugee in Przemyśl Główny train station 20220228.jpg
(c) Pakkin Leung, CC BY 4.0
Refugee care near Poland boarder train station Przemyśl Główny 波蘭邊境車站觀察
Ukraine, migration.svg
Autor: Juandev, Licencja: CC BY-SA 4.0
The blue arrows show the flow of humanitarian aid and the build-up on the Ukrainian border, the green ones, on the other hand, the current flowing from Ukraine and the difficulties involved.
Warsaw Central Station during Ukrainian refugee crisis 16.jpg
Autor: Kamil Czaiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dworzec Centralny w Warszawie w czasie ukraińskiego kryzysu uchodźczego w marcu 2022: tablica informacyjna zachęcająca uchodźców do osiedlania się w mniejszych miastach Polski
Refugee care near Poland border train station 20220228.jpg
(c) Pakkin Leung, CC BY 4.0
Refugee care near Poland boarder train station Przemyśl Główny 波蘭邊境車站觀察