Ulica Ślężna we Wrocławiu

ulica Ślężna
Powstańców Śląskich, Huby, Borek
Ilustracja
Widok z ulicy Sudeckiej na południe na skrzyżowanie z ulicą Ślężną (z lewej) i wiadukt Towarowej Obwodnicy Wrocławia
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

3300 m

Przebieg
Ikona ulica z lewej.svgświatła0 mul. Swobodna
Ikona ulica z prawej.svgświatła0 mul. Sucha
Ikona ulica z prawej.svg160 mul. Skwerowa
Ikona ulica z lewej.svgświatła375 mul. Dyrekcyjna, ul. Gliniana
Ikona ulica z prawej.svg375 mul. Studzienna
Ikona ulica z lewej.svg500 mul. Sieradzka
Ikona ulica z prawej.svg500 mul. Sanocka
Ikona ulica z lewej.svg660 mul. Petrusewicza
Ikona ulica z prawej.svg660 mul. Pabianicka
Ikona ulica z prawej.svg825 mul. Wielka
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła985 mul. Kamienna
Ikona ulica z lewej.svg1360 mul. Kuronia
Ikona ulica z prawej.svg1360 mul. Sztabowa
Ikona ulica z lewej.svgświatła1470 mal. Armii Krajowej
Ikona ulica z prawej.svgświatła1470 mal. Wiśniowa
Ikona ulica z lewej.svg1630 mul. Działkowa
Ikona ulica z prawej.svg1700 mal. Lipowa
Ikona ulica z prawej.svg1920 mal. Jaworowa
Ikona ulica z prawej.svg2010 mal. Jarzębinowa
Ikona ulica z lewej.svg2010 mul. Brossa
Ikona ulica z prawej.svg2100 mal. Dębowa
Ikona ulica z lewej.svgświatła2480 mul. Weigla
Ikona ulica z prawej.svg2520 mul. Skierniewicka
Ikona ulica z lewej.svg2860 mul. Pułtuska
Ikona ulica z prawej.svgświatła3220 mul. Sudecka
Ikona ulica z prawej.svgświatła3220 mul. Waligórskiego
Ikona wiad kolejowy.svg3300 mTowarowa Obwodnica Wrocławia
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Ślężna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Ślężna”
51,084303°N 17,025037°E/51,084303 17,025037

Ulica Ślężna we Wrocławiu – jedna z arterii prowadzących ze śródmieścia w kierunku południowych osiedli peryferyjnych (Borek i dalej Partynice). Zaczyna się w miejscu, gdzie ulica Stawowa, prowadząca niegdyś do podwrocławskich Pól Stawowych, krzyżuje się z Suchą i Swobodną i rozwidla na prowadzącą w kierunku południowym i południowo-wschodnim ulicę Borowską oraz zmierzającą w kierunku południowo-zachodnim i południowym ulicę Ślężną; kończy się natomiast u zbiegu z ulicą Sudecką, tuż przed przecinającą ją wiaduktem Towarową Obwodnicą Wrocławia.

Całkowita długość ulicy wynosi około 3,3 km; na niemal całej tej długości (od skrzyżowania z Dyrekcyjną od północy do końca na południu) ulica jest dwujezdniowa, z pasem zieleni oraz dwutorową linią tramwajową pomiędzy jezdniami.

Nazwa ulicy, tak współczesna, jak i historyczna (niem. Lohestraße), wywodzi się od nazwy podwrocławskiej wsi Ślęza (niem. Lohe), do której wiodła droga łącząca ją z Wrocławiem. Około roku 1850 przy drodze tej powstał cmentarz żydowski (dziś określany nazwą Starego Cmentarza Żydowskiego), a wkrótce potem także – nieistniejące już dziś – cmentarz ewangelicko-reformowany (utworzony naprzeciw żydowskiego w 1862, w miejscu dzisiejszych terenów rekreacyjnych, m.in. basenu kąpielowego i lodowiska) i wojskowy (tzw. nowy cmentarz garnizonowy, uruchomiony w 1864 przy skrzyżowaniu z ul. Wiśniową i przy Wiązowej), ale aż do roku 1868, kiedy w granice miasta włączone zostały wsie Glinianki (niem. Lehmgruben) i Nowa Wieś Komandorska (Commende Neudorf, dzisiejsze osiedle Południe), była to droga raczej wiejska lub podmiejska. Jej charakter, zwłaszcza na odcinku północnym (bliższym centrum Wrocławia), zaczął się zmieniać po tej dacie; pierwsze kamienice wybudowano tu w latach osiemdziesiątych XIX wieku; w 1882 przy Ślężnej 22–24 zakończono budowę szkoły[1] Auf den Hälteräckern (po roku 1945 szkoła podstawowa nr 59 i 77, obecnie gimnazjum nr 17). W 1892 otwarty został, przy końcowym odcinku Ślężnej i Sudeckiej, założony przez Juliusa Schottländera Park Południowy, w latach 18941896 na działce pomiędzy Ślężną a Komandorską, wzdłuż Kamiennej, wybudowany został szpital[2], w 1896 na Ślężną 89 (przy skrzyżowaniu z ul. Wiśniową) przeniesiono katolicki sierociniec fundacji cukiernika Schiffkego, w 1904 zbudowano zajezdnię tramwajową. Do II wojny światowej powstały – przy południowym odcinku ulicy – także kolonie domków jednorodzinnych oraz charakterystycznych dla lat 20. i 30. tanich, dwu- i trzykondygnacyjnych budynków wielorodzinnych. Przy Ślężnej miały też swoje siedziby niewielkie przedsiębiorstwa, np. wytwórnia musztardy, majonezu, octu i innych artykułów spożywczych H. Schäffera przy Ślężnej 23, wytwórnia opakowań papierowych pod numerem 144 itp.

zajezdnia tramwajowa nr 1 przy skrzyżowaniu Ślężnej i Kamiennej
Widok wzdłuż ul. Ślężnej na północ, 1983: tłum zmierzający na spotkanie z papieżem

Podczas oblężenia Festung Breslau natarcie Armii Czerwonej posuwało się z południowej strony miasta, toteż około 90% tutejszej zabudowy legło w gruzach, w tym wszystkie – najczęściej pięcio- i sześciokondygnacyjne – kamienice wzdłuż północnego odcinka ulicy. Zaraz po wojnie zniszczone kwartały ulic początkowo pozostawały albo niezabudowane, albo powstawały na ich miejscu ogródki działkowe; około lat sześćdziesiątych w kwartale pomiędzy Ślężną, Kamienną, Borowską i Wesołą wysypywać zaczęto gruz[3], powstały jeszcze w czasie wojny i wciąż zbierany z miasta (wcześniej, w latach 40. i 50., wywożono go na inne wysypiska, a odzyskaną część nieuszkodzonych cegieł rozbiórkowych wywożono m.in. do Warszawy w ramach „akcji odbudowy stolicy”[4]). Powstałe w ten sposób kilkunastometrowej wysokości wzgórze częściowo zrekultywowano, obsadzając je roślinnością i wytyczając ścieżki. W 1985 nadano mu oficjalną nazwę „Wzgórza Gomułki”[5] wmurowując akt erekcyjny pod budowę Pomnika Ziem Odzyskanych[6]. Pomnik w rezultacie jednak nie powstał, a po przemianach ustrojowych w Polsce w roku 1989 zmieniono patrona tego wzgórza i okolicznych terenów rekreacyjnych; od tego czasu wzgórze i przyległy park noszą imię Władysława Andersa. W roku 2005 rozpoczęto częściową niwelację Wzgórza Andersa na potrzeby aquaparku, który został otwarty w marcu 2008.

Przypisy

  1. Projekt arch. Roberta Mende, realizacja 1881–1882; około 1890 powstała sala gimnastyczna zaprojektowana przez Richarda Plüddemanna; w 1895 roku budynek powiększono w kierunku północnym według projektu Plüddemanna, Klimma i Frobösego.
  2. Był to Wenzel-Hancke Krankenhaus pierwotnie zlokalizowany przy ul. Komandorskiej 20 (potem też na sąsiednich działkach nr 16 i 18), sfinansowany przez fundację Liny Hancke (wdowy po wrocławskim chirurgu i radcy medycznym, J. Wenzel Hancke, zm. 1849) i wybudowany tam w latach 1875–1877; wobec wzrostu potrzeb rozwijającego się gwałtownie miasta wybudowano przy ul. Kamiennej nowe obiekty szpitalne zaprojektowane przez Plüddemanna i Klimma; obecnie mieści się tu Uniwersytet Ekonomiczny.
  3. Ściślej: w pięciu sąsiadujących przedwojennych kwartałach wewnątrz kwartału Ślężnej, Kamiennej, Borowskiej i Wesołej; całkowicie zasypany został leżący wewnątrz tego czworoboku odcinek przedwojennej Goethe Straße łączący Ślężną z Borowską (dziś jej zachodni fragment nosi nazwę ulicy Wielkiej, a wschodni – Przestrzennej) oraz znajdujące się tam także dwie ulice równoległe do Ślężnej: cała przedwojenna Zobterstraße („Sobótczańska”) i cała Rogauerstraße („Rogowska” – dziś ulica o takiej samej nazwie we Wrocławiu znajduje się na osiedlu Nowy Dwór).
  4. Zob. fotografię ze Słowa Polskiego” z 1954.
  5. Od nazwiska zmarłego w 1982 komunistycznego działacza, w latach 1956–1970 I sekretarza KC PZPR, Władysława Gomułki.
  6. Uroczystość odbyła się 6 maja 1985, w 50. rocznicę kapitulacji Festung Breslau; w uroczystości brała udział wdowa po Gomułce, a także gen. Wojciech Jaruzelski i radziecki oficer uczestniczący w podpisaniu kapitulacji w 1945, Omar Jachiajew.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Traffic lights icon.svg
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Ikona ulica z lewej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z lewej
Wiadukt.nad.Sudecka-Slezna.jpg
Kolejowa obwodnica towarowa we Wrocławiu, wiadukt u wylotu ulic Ślężnej (z lewej) i Sudeckiej (w miejscu wykonaniu zdjęcia i za plecami fotografującego) w kierunku Wyścigowej (za wiaduktem na wprost).
Ikona wiad kolejowy.svg
wiadukt kolejowy nad ulicą, wersja SVG
ZajezdniaSlezna.jpg
zajezdnia tramwajowa nr 1 we Wrocławiu przy ul. Ślężnej róg Kamiennej
Papiez-1983-Partynice009.jpg
ulica Ślężna we Wrocławiu: tłum zmierzający na tor wyścigów konnych na Partynicach na spotkanie z papieżem Janem Pawłem II w czerwcu 1983