Ulica Środowa w Szczecinie

Ulica Środowa

Stare Miasto
Widok z Arterii Nadodrzańskiej
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Szczecin
Długość	122,1 m
Poprzednie nazwy	Mittwochstraße, Czwartkowa, Bursztynowa
Przebieg
ul. Panieńska Targ Rybny ul. Mała Odrzańska
Położenie na mapie Starego Miasta w Szczecinie Środowa
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Środowa
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Środowa
Położenie na mapie Szczecina Środowa
53°25′30,4″N 14°33′42,9″E/53,425110 14,561920

Ulica Środowa (1856–1945 niem. Mittwochstraße, pol. hist. Czwartkowa, Bursztynowa^[1]) – ulica o długości 122,1 metrów^[2] na szczecińskim osiedlu Stare Miasto, w dzielnicy Śródmieście. Przebiega z północnego zachodu na południowy wschód, łącząc ulicę Panieńską z ulicą Małą Odrzańską (przed 1945 r. z nabrzeżem Odry). Nawierzchnia jezdni składa się z bruku. Na całej długości ulicy obowiązuje ruch jednokierunkowy.

Historia

Dzisiejsza ulica Środowa składa się z trzech dawnych ulic: depen orde, platea medweken i platea penesticorum.

Przed 1856 r.

depen orde

Niemiecka nazwa historyczna: Neutief. Dolny odcinek ulicy położony między ulicą Małą Odrzańską a nabrzeżem Odry. Ten odcinek ulicy po raz pierwszy wzmiankowany był w 1326 r. jako platea dicta middewekenesbrugge, tj. „ulica zwana Pomost Środowy”. Niekiedy używano też nazwy platea dicta Medwekenstrate, czyli „ulica zwana Środową” (1344 r.). W tym czasie u wylotu ulicy do bulwaru nadodrzańskiego istniała brama zwana Bramą Młyńską, a tuż za nią pomost zwany Pomostem Środowym. W 1535 r. pojawia się nazwa depen orde, tj. „głębia”, a w późniejszym czasie Neuendep Straß, tj. „nowa głębia”. Miana te nawiązywały do obniżenia terenu istniejącego w tym miejscu w czasach słowiańskiej osady i do dużej głębokości Odry u wylotu ulicy^[2].

platea medweken

Niemiecka nazwa historyczna: Mittwochstraße. Środkowy odcinek ulicy wzmiankowany był w 1344 r. pod niemiecką nazwą Medwekenstrate, a w 1345 r. pod łacińską platea medweken („ulica Środowa”). Nazwa ta miała wskazywać na mieszkającą niegdyś przy tym odcinku ulicy rodzinę Middweke. Inną hipotezą związaną z etymologią nazwy platea medweken jest rzekome odbywanie się na tym odcinku ulicy targów środowych^[2].

platea penesticorum

Niemiecka nazwa historyczna: Hakenstraße. Górny odcinek ulicy położony między nieistniejącym Rynkiem Warzywnym a ulicą Panieńską. Wzmiankowany w 1344 r. jako platea penesticorum („ulica Przekupniów”), a w 1410 r. jako hakenstrate (jw.). Nazwa hakenstrate wiązała się z handlarzami sprzedającymi artykuły spożywcze i przemysłowe^[2].

Po 1856 r.

Mittwochstraße przy Frauenstraße (dziś Panieńska), przed 1939 r.

Po 1856 r. ulice Neutief, Mittwochstraße i Hakenstraße scalono, nadając im nazwę Mittwochstraße^[2]. W czasie bombardowań Szczecina w 1943 r. i w 1944 r. kamienice wznoszące się przy ulicy zostały zniszczone^[1]. Ruiny wszystkich budynków rozebrano po 1945 r., a ulicę początkowo nazwano Czwartkową, a po pewnym czasie Bursztynową^[2]. Około 1947 r. odcinek ulicy od Małej Odrzańskiej do nabrzeża Odry został zlikwidowany, a w jego miejscu zbudowano jezdnie Arterii Nadodrzańskiej. W 1970 r. na parceli między Targiem Rybnym a ulicą Panieńską wzniesiono hotel Arkona^[3]. W latach 1978–1996 w pobliżu ulicy powstała Trasa Zamkowa^[4]; jeden z jej wiaduktów przecina dawny dolny odcinek ulicy Środowej, łącząc Arterię Nadodrzańską z nitką wjazdową do miasta. W 1994 r. przywrócono przedwojenną nazwę ulicy, a w latach 1998–2013 na parcelach po prawej stronie ulicy, położonych między ulicą Panieńską a ulicą Małą Odrzańską, zbudowano nowe kamienice^[1]. W 2019 r. rozpoczęto budowę hotelu ibis Styles na miejscu rozebranego w 2007 r. hotelu Arkona^[5].

Plany na przyszłość

W ramach projektu nowego Mostu Kłodnego planowana jest likwidacja Arterii Nadodrzańskiej od ulicy Jana z Kolna do ulicy Środowej, zburzenie wiaduktu przecinającego dawny ciąg ulicy Środowej, odtworzenie jej dolnego odcinka i utworzenie po jego obu stronach nowych kwartałów zabudowy^[6]. Zabudowane mają zostać także wolne parcele po lewej stronie ulicy.

Galeria

• 

  Odkryte fundamenty przedwojennych kamienic między Panieńską a Rynkiem Warzywnym

• 

  Widok z ulicy Panieńskiej

• 

  Narożnik z Targiem Rybnym

• 

  Widok ze skrzyżowania z Targiem Rybnym w kierunku Panieńskiej

• 

  Koniec ulicy; przed 1945 r. ulica wiodła aż do nabrzeża Odry

Przypisy