Ulica Świętojańska w Gdyni

ulica Świętojańska
	Śródmieście, Wzgórze Św. Maksymiliana
	; Widok w kierunku Placu Kaszubskiego.
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdynia
Długość	1,8 km
Przebieg
	Położenie na mapie Gdyni ulica Świętojańska
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Świętojańska
	Położenie na mapie województwa pomorskiego ulica Świętojańska
	54°30′55,0800″N 18°32′26,1600″E/54,515300 18,540600

Ulica Świętojańska – jedna z głównych ulic Śródmieścia Gdyni, uznawana za ulicę reprezentacyjną. Ze względu na dużą liczbę lokali handlowych uznawana była za salon handlowy Gdyni. Po transformacji ustrojowej w 1989 państwowe, uspołecznione placówki szybko zostały wyparte przez prywatne sklepy i butiki, nierzadko z luksusowym asortymentem - głównie odzieżą i obuwiem. Wzdłuż całej arterii swoje siedziby mają liczne banki i kancelarie prawnicze.

Na początku XX wieku ulicę nazywano Drogą na Oksywie, potem ulicą św. Jana, wreszcie ul. Świętojańską.

Była to pierwsza ulica w Gdyni poza ulicami prowadzącymi do morza, która została wybrukowana i urządzona^[1] zgodnie z ówczesnym, nowym planem miasta. Intensywna zabudowa ulicy kamienicami nastąpiła po nadaniu Gdyni praw miejskich w 1926 r. W 1930 r. stało przy niej kilkanaście budynków, m.in. kościół, kawiarnia Grand Caffe i restauracja Polonia. W tym czasie zrealizowano budowę kanalizacji i wodociągów, ułożono bruki uliczne, krawężniki i chodniki; wtedy też na parterach znajdujących się tu kamienic pojawiły się pierwsze sklepy. Znajdujące się nad nimi mieszkania zajmowane były przez osoby zamożne^[2].

Podczas okupacji Niemcy zmienili nazwę ulicy na Adolf Hitler Straße^[3]^[4], przechodziła przez Sopot, a zaczynała się przy dworcu Gdańsk Główny. Przy ulicy znajduje się kościół parafialny Najświętszej Marii Panny Królowej Polski oraz kolegiata z 1924.

4 lipca 2020 na ulicy, na odcinku od skrzyżowania z 10 Lutego do skrzyżowania z al. Marszałka Piłsudskiego, wprowadzono ruch jednokierunkowy (z wyjątkiem trolejbusów i rowerów)^[5].

Przebudowa

Na przełomie XX i XXI wieku wdrożono plan modernizacji ulicy. Przewidywał on kilka etapów w następnych latach. Wiązało się to z wymianą kostki chodnikowej, usunięciem dotychczasowych drzew i posadzeniem w ich miejsce młodszych. Zmodernizowano też latarnie i wymieniono nawierzchnię jezdni.

Ważniejsze obiekty

Kamienica Władysława Budyna z 1930, arch. Stanisław Pollack (ul. Świętojańska 9, róg Kazimierza Pułaskiego)
Kamienica Józefa Skwiercza z 1935, arch. Jerzy Müller i Stefan Reychman (23)
Kamienica Kazimierza Kolińskiego z 1936, arch. Stanisław Ziółkowski (41)
Kamienica z projektu Zbigniewa Kupca z 1936 r., z salonem Empiku otwartym w 1994 r.
Kamienica Franciszki Glasenappowej z 1938, arch. Tadeusz Jędrzejewski (42, róg Armii Krajowej)
Kamienica firmy Paged z 1934, arch. Jan Bochniak (44, róg Armii Krajowej)
Kamienica Leona Stankiewicza z 1931, arch. Włodzimierz Prochaska i Tadeusz Jędrzejewski, w 1938 mieściła m.in. Związek Fabrykantów i Przemysłowców (53)^[6]
Kamienica Krenskich z 1939, arch. Zbigniew Kupiec i Tadeusz Kossak (55, róg Żwirki i Wigury)
Kamienica Albina i Marianny Orłowskich z domem towarowym "Bon Marche" z 1936, ob. salon Empik, arch. Zbigniew Kupiec (68, róg Żwirki i Wigury)
Kamienica Józefy Wieczorkowskiej z 1931, arch. Jan Goździewski (78a, róg Kilińskiego)
Kamienica „Grażyna” z 1928, arch. Stanisław Odyniec-Dobrowolski i Włodzimierz Prochaska (81-85)
Kamienica Franciszka Wegnera z 1937, arch. Stanisław Żwirski (89, róg Krasickiego)
Kamienica narożna Antoniego Ogończyka-Blocha i Leona Mazalona z 1937, arch. Leon Mazalon i Stefan Koziński (122, róg al. Piłsudskiego)
Kamienica modernistyczna z 1931, arch. Bohdan Lachert (139), z muralem na elewacji^[7]