Ulica Agrykola w Warszawie
| Ujazdów | |||||||||||||||||||||||||
 Ulica Agrykola na wysokości pomnika króla Jana III Sobieskiego | |||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||
| Długość | 860 m[1] | ||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||
 52°13′04,0″N 21°01′59,0″E/52,217778 21,033056 | |||||||||||||||||||||||||
Ulica Agrykola – ulica warszawskiego Ujazdowa, biegnąca od ulicy Myśliwieckiej do Alej Ujazdowskich.
Nazwa
Nazwa ulicy pochodzi od nazwiska podpułkownika Karola Ludwika Agricoli, który kierował pracami przy jej budowie[2], i przyjęła się pod koniec XIX wieku. Obecnie za oficjalną uznawana jest nazwa Agrykola[3], chociaż na tablicach MSI występuje wersja Karola Ludwika Agricoli.
Opis
Ulica została wytyczona w latach 1778–1779 jako nowa droga dojazdowa do Łazienek Królewskich, rozciągających się po obu jej stronach. Podczas budowy wzniesiono w jej ciągu kamienny most, przedłużony w roku 1788 o dwa przęsła. W tym samym roku, w 105. rocznicę odsieczy wiedeńskiej, przy moście odsłonięto pomnik Jana III Sobieskiego z fundacji króla Stanisława Augusta[4]. Drogę przedłużono wtedy do ul. Czerniakowskiej[5].
W roku 1819 u zbiegu z Al. Ujazdowskimi utworzono Ogród Botaniczny[6].
Po roku 1907 w górnym odcinku ulicy zainstalowano działające do dziś latarnie gazowe.
W 1945 w burzowcu znajdującym się pod ulicą znaleziono zwłoki 42 osób, które zginęły tam w 1944 w czasie powstania warszawskiego[7].
Około 1952 odcinek ulicy od ul. Myśliwieckiej do ul. Czerniakowskiej nazwano ulicą Szwoleżerów[8].
Nachylenie ulicy sprawiało, że przez wiele lat po zakończeniu wojny służyła ona mieszkańcom Warszawy za naturalny tor saneczkowy[9].
Ulica do dziś zachowała swój parkowo-krajobrazowy charakter. Fragment ulicy stanowi południową granicę parku Agrykola[10].
Ważniejsze obiekty
- Ermitaż
- Łazienki Królewskie
- Pomnik Jana III Sobieskiego
- Ogród Botaniczny
- Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego
- Tablica pamiątkowa Tchorka (lata 50. XX wieku, na skwerze Stefana Kisielewskiego „Kisiela”)
- Tablica upamiętniająca ustawienie w 1856 pierwszych w Warszawie latarni gazowych wmurowana w 2006 (u zbiegu z Alejami Ujazdowskimi)[11]
- Pomnik Wojciecha Korfantego
Inne informacje
- Do nazwy ulicy i miejsca spotkań podchorążych w okresie powstanie listopadowe w 1830 roku, koło pomnika Jana III Sobieskiego, nawiązywała nazwa działającej w latach 1941–1944 tajnej Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Armii Krajowej[12].
Przypisy
- ↑ Mapa Warszawy, mapa.um.warszawa.pl [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej, Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1968, s. 13.
- ↑ Katalog ulic i placów m.st. Warszawy. Zarządzenie nr 3800/2013 Prezydenta m.st. Warszawy w sprawie wprowadzenia „Katalogu ulic i placów m.st. Warszawy” oraz zasad zapisu nazw obiektów miejskich, 2013-01-25. [dostęp 2013-03-03].
- ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 37. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 14.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 1. Agrykola–Burmistrzowska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 21. ISBN 83-902793-5-5.
- ↑ Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 112,458. ISBN 83-06-00089-7.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 208.
- ↑ Zygmunt Stępiński. Spacer aleją Na Skarpie. „Kronika Warszawy”. 1 (41), s. 156, 1980.
- ↑ Park Agrykola „Łazienki Północne”. W: Urząd m.st. Warsawy [on-line]. zielona.um.warszawa.pl. [dostęp 2019-06-05].
- ↑ Robert Miękus (red.): Gazownia Warszawska. 150 lat. Warszawa: Dział Marketingu Gazowni Warszawskiej, 2006, s. 97.
- ↑ Grzegorz Nowik, Straż nad Wisłą (trzy tomy); Wydawnictwo Rytm, 2002, ISBN 83-88794-55-8
Bibliografia
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 18. ISBN 83-01-08836-2.
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 1. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 21. ISBN 83-902793-5-5.
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Krzysztof 7, Licencja: CC BY-SA 4.0
Latarnie gazowe widziane od strony placu Alei Ujazdowskich
Autor: original by Marcin Floryan, this modification bu Teemu Vehkaoja, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy skrzyżowanej z deptakiem
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - zakończenie skrzyżowaniem
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ulica Agrykola w Warszawie